Stres steruje wagą - prawda czy mit?

   Przewlekły stres prowadzi do nadwagi i otyłości. Naukowcy odkryli, że istnieje specjalny szlak neurochemiczny, który jest związany z wydzielaniem neuropeptydu Y zwiększającego gromadzenie się tłuszczu. Stres przyczynia się do wytwarzania tego związku. Tycie występuje wtedy, gdy diecie bogatej w cukry i tłuszcze towarzyszy przewlekły stres. Neuropeptyd, o którym mowa jest białkiem pełniącym funkcję neuroprzekaźnika. Występuje w rdzeniu przedłużonym, autonomicznym układzie nerwowym i podwzgórzu. Reguluje rytm dobowy organizmu, a także jego odpowiedź na stres, łaknienie i funkcje seksualne.

   Hormon wzmacnia działanie noradrenaliny zwężając naczynia krwionośne, a także reguluje odpowiedź układu immunologicznego na infekcje. Aktywuje komórki odpornościowe do poszukiwania czynników chorobotwórczych oraz hamuje ich działanie, gdy są zbędne. Uwalnianie neuropeptydu Y wzrasta nie tylko pod wpływem stresu, ale również po wysiłku fizycznym, albo drażnieniu impulsami elektrycznymi charakteryzującymi się wysoką częstotliwością. Zablokowanie receptorów dla neuropeptytu Y pozwala skutecznie zapobiegać odkładaniu się tłuszczu oraz prowadzi do szybkiego chudnięcia. Przeprowadzono eksperyment polegający na podaniu zwierzętom blokera tej substancji. Po dwóch tygodniach zwierzęta zaczęły stopniowo tracić na wadze.



Mechanizm powstawania stresu

   Gdy organizm jest narażony na stałe zmęczenie i pokonywanie barier, jego siły i zapasy energii są stale absorbowane. Ciało znajduje się w poczuciu zagrożenia i uruchamia mechanizm stresu. Początkowo jest zmobilizowane, co wynika z podrażnienia receptorów komórek nerwowych. W organizmie zostaną uwolnione substancje uczestniczące w przekazywaniu informacji. Pobudzają podwzgórze, które reguluje gospodarkę hormonalną. Hormony układu przysadkowo - nadnerczowego wydzielane w okresie narażenia na stres sterują metabolizmem organizmu poprzez stymulowanie produkcji hormonów, są to głównie kortykoliberyny, które wpływają na aktywność kory nadnerczy.



Działanie kortyzolu

   Kortyzol jest jednym z hormonów produkowanych przez korę nadnerczy. Steruje metabolizmem organizmu oraz przygotowuje go do pełnej mobilizacji i glukozy we krwi. Organizm w stanie zagrożenia zaczyna uwalniać zgromadzone rezerwy energetyczne. W sytuacji stresu organizm spala zapas energetyczny. Niemniej jednak przy długotrwałym stresie efekt jest zupełnie odwrotny.



Produkcja złego cholesterolu

   W przypadku, gdy organizm jest narażony na długotrwały stres, we krwi utrzymuje się podwyższone stężenie wolnych kwasów tłuszczowych, co powoduje nasilenie się produkcji złego cholesterolu w wątrobie i prowadzi do miażdżycy. Wolne kwasy tłuszczowe stają się źródłem energii dla komórek, zamiast glukozy. Stężenie cukru we krwi jest podwyższone, przez co trzustka musi wydzielać więcej insuliny, żeby obniżyć poziom glukozy. Nadmierne wydzielanie insuliny powoduje insulinooporność komórek, co przyczynia się do cukrzycy. Długotrwałe działanie kortyzolu prowadzi również do przemieszczania się i gromadzenia tkanki tłuszczowej na twarzy, karku i w okolicach podbrzusza. Przyczynia się do powstawania rozstępów, trądziku i nadciśnienia.



Uzależnienie od stresu

   Rdzeń nadnerczy produkuje adrenalinę i noradrenalinę. Adrenalina wydzielana w niewielkich dawkach stymuluje pracę organizmu. Poprawia sprawność układu krążeniowego podczas wysiłku fizycznego. Adrenalina i noradrenalina są wydzielane cały czas, jeżeli stres ma długotrwały charakter. Organizm przyzwyczaja się do podwyższonego poziomu tych hormonów, a tym samym uzależnia się od stresu, co ma bardzo negatywny wpływ na zdrowie. Adrenalina i noradrenalina powodują stałe zwężenie naczyń krwionośnych, co prowadzi do nadciśnienia, chorób serca i układ krążenia. Hormony, o których mowa, są również odpowiedzialne za zwiększenie poziomu glukozy, wolnych kwasów tłuszczowych i cholesterolu, co powoduje cukrzycę i miażdżycę.



Na poprawę humoru

   W efekcie oddziaływania długotrwałego stresu rozwijają się stany depresyjne, obniżenie poczucia własnej wartości oraz zmęczenie. Wiele osób wynagradza sobie stresujący dzień słodką przekąską. Nawyki tego typu z biegiem czasu prowadzą do nadwagi i otyłości. Osoby pracujące w stresie nie mają czasu na zjedzenie pełnowartościowych posiłków i sięgają po niezdrowe produkty. Niezdrowa dieta prowadzi do niedoboru witamin i minerałów, co przejawia się ogromnym apetytem. Zwykle błędy żywieniowe są powtarzane w dalszym ciągu i zamiast dostarczyć organizmowi potrzebnych składników odżywczych, zapewnia się mu nadmiar energii w postaci słodkich przekąsek.