Tycie od nadmiaru tłuszczu? To mit!

   Specjaliści od reklam skutecznie przyzwyczaili nas do strachu przed tłuszczem - w końcu nie bez powodu wiele produktów sprzedaje się w wersjach odtłuszczonych znanych jako "light", "0% tłuszczu",  "fit" czy "lekkie" - zawierają one zazwyczaj zwiększoną kosztem tłuszczu dawkę węglowodanów lub białka.

   Coraz więcej osób chętniej sięga po chude lub odtłuszczone mleka i jogurty, a także wybiera surówki bez choćby małego dodatku tłuszczu. Jednocześnie coraz popularniejsze stają się "fit przekąski", wśród których dominują batoniki czy wafle ryżowe, które, jak się okazuje - wcale takie fit nie są. Dlaczego tycie od nadmiaru tłuszczu to mit? Od czego tak naprawdę tyjemy?

Makroskładniki a faktyczne zapotrzebowanie człowieka

   Makroskładniki to nic innego jak białka, tłuszcze i węglowodany, czyli rzeczy niezbędne do życia. Każda z wymienionej grupy pokarmów odpowiada za inne funkcje w ciele. Węglowodany (a właściwie glukoza) są niezbędne do prawidłowej pracy mózgu. Białka z kolei stanowią budulce tkanek, a tłuszcz jest świetnym źródłem energii i chroni organizm przed utratą ciepła.

   Istnieją różne podziały makroskładników, których "powinniśmy" przestrzegać, warto jednak pamiętać, że nie istnieje dieta idealna i z tego względu każdy powinien wybrać taki tryb żywienia, na jakim czuje się najlepiej. Niektórym najbardziej odpowiada dieta niskowęglowodanowa, innym wysokotłuszczowa itd.



Węglowodany nasze powszednie

   Jednocześnie należy wziąć pod uwagę wpływ makroskładników na nasz organizm. Gdy przyjrzymy się diecie przeciętnego człowieka, zauważymy, że najwięcej jest w niej węglowodanów prostych, a dopiero za nimi plasuje się białko i tłuszcze. Pierwsze miejsce dla węglowodanów ma zresztą swoje uzasadnienie. Wiążę się to ściśle z etapami rozwoju człowieka. Potrzebowaliśmy energii, by przetrwać, a węglowodany kojarzą nam się dobrze, ponieważ są źródłem łatwo przyswajalnej energii. Nie bez powodu wiele osób odczuwających zmęczenie automatycznie zaczyna mieć ochotę na coś słodkiego - w organizmie spada poziom cukru, a ciało wie, że najszybciej podniesie glukozę wtedy, gdy sięgniemy po węglowodany proste. W ten sposób tworzy się mechanizm, w którym ciągle będziemy sięgać po szybkie przekąski, słodycze, chleb i makarony - podświadomie wiemy, że to pozwoli nam odzyskać energię.

   Jeśli spojrzymy na żywność z naukowego punktu widzenia, to zauważymy, że w rzeczywistości to tłuszcz, a nie węglowodany zawiera najwięcej energii. 1 gram tłuszczu to 9 kalorii, podczas gdy 1 gram węglowodanów czy białek to 4 kalorie. Dzięki temu tłuszcz jest też dla człowieka bardziej sycący i po zjedzeniu czegoś tłustego nie będziemy mieć szybko ochoty na słodycze. Z kolei węglowodany sprawiają, że szybko stajemy się głodni, przez co jemy coraz więcej. Nadmierna ilość węglowodanów kumuluje się w organizmie i zamienia w tłuszcz. Stąd właśnie bierze się nadwaga i otyłość - nie od nadmiaru tłuszczu, jak przekonują nas media, ale od węglowodanów, które dopiero w ciele zamieniają się w tkankę tłuszczową.



Jak uciec od węglowodanowej pułapki?

   Czy to znaczy, że teraz ograniczyć węglowodany? I tak, i nie. Prawdą jest, że potrzebujemy węglowodanów do funkcjonowania i całkowite ich ograniczenia może być zwyczajnie nie pożądane. Sięgajmy po węglowodany złożone i wprowadzajmy do diety większą dawkę zdrowego tłuszczu. Dzięki temu nie będziemy szybko odczuwać głodu, a poziom cukru pozostanie stabilny. Nie należy się obawiać tłuszczu; to w nim rozpuszczają się cenne witaminy A, D, E i K. Jedzenie żadnych sałatek nie pomoże, gdy unikamy tłuszczu, bo organizm nie przyswoi zawartych w nich witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Lepiej więc ograniczać spożycie chleba i całkowicie wyeliminować przekąski, które szybko podnoszą cukier (batoniki, ciastka, słodzone napoje, ale też wafle ryżowe), a w zamian w chwili głodu sięgać po awokado czy migdały.

   Warto używać węglowodanów z rozsądkiem. Przykładowo - kasza jaglana ma wysoki indeks glikemiczny, co teoretycznie mogłoby ją skreślić z listy zdrowych produktów. Jeśli jednak połączymy kaszę ze źródłem białka (np. z łososiem lub jajkiem), to nie podniesie gwałtownie cukru. Poza tym warto ją stosować, ponieważ jest bogatym źródłem krzemionki i chroni organizm przed wychłodzeniem. Nie należy więc całkowicie rezygnować z węglowodanów, ale stosować je z umiarem i wybierać te, z których organizm faktycznie skorzysta, a nie będą tylko pustymi kaloriami.



Sposób na tłuszcze

   A skąd wzięła się zła sława tłuszczy? Być może stąd, że gdy zaczęto na szeroką skalę zwalczać wysoki cholesterol, zalecano jedzenie margaryny zamiast masła. Warto pamiętać jednak, że cholesterol może wzrastać też od? węglowodanów! Kluczem do zdrowia jest więc zdrowa dieta, w której nie brakuje żadnych składników.

   Nie oznacza to jednak, że tłuszcze można spożywać bezkarnie. Wybieraj te dobre jakościowo, natomiast unikaj spożywania w nadmiernych ilości produktów z dużą zawartością kwasów omega 6, które przyczyniają się do powstawania stanów zapalnych w organizmie. Jeśli smażysz, wybieraj dobre tłuszcze z przewagą kwasów nasyconych - olej kokosowy nierafinowany, masło klarowane lub smalec. Zrezygnuj całkowicie z produktów zawierających tłuszcze trans, ponieważ to utwardzone oleje, które przyczyniają się do rozwoju chorób układu krążenia i otyłości. Tłuszcze trans można znaleźć przede wszystkim w słodkich i słonych przekąskach - frytkach, chipsach, pieczywie cukierniczym.