Założenia - dieta w gorączce:
Stan gorączkowy towarzyszy wielu chorobom. Właściwa dieta jest ważnym elementem terapii, pozwala bowiem na szybszy powrót do zdrowia. Zwykle mamy gorączkę w okresie jesienno-zimowym, kiedy częściej zapadamy na infekcje górnych dróg oddechowych, grypę czy anginę. Także wiosną narażeni jesteśmy na stany gorączkowe. Przegrzanie, reakcje alergiczne, niestrawności czy chociażby zjedzenie lodów - to tylko niektóre przyczyny gorączki. Taki stan powoduje olbrzymie zmiany w funkcjonowaniu organizmu. U osób gorączkujących znacznie wzrasta podstawowa przemiana materii. Podwyższenie temperatury ciała o 1oC zwiększa ją aż o 13%. Chory najczęściej traci apetyt, następuje ogólne osłabienie organizmu. Szybkiemu spaleniu ulegają zapasy
|
|
|
Jakie potrawy w gorączce?
Wybieramy pokarmy, które są lekko strawne i mają dużą wartość odżywczą. Są to:
Produkty zbożowe. Polecane jest pieczywo białe, pszenne, biszkopty, drobne kasze (kasza jęczmienna, kasza manna), ryż, płatki zbożowe. Jako dodatek do zup można stosować drobny makaron typu nitki. Unikamy pieczywa żytniego razowego, mąki razowej, kasz grubych i kaszy jaglanej.
Wędliny. Dodatkiem do pieczywa mogą być wędliny chude, jak szynka, polędwica, chuda kiełbasa szynkowa, wędliny drobiowe. Nie wolno jeść wędlin tłustych, takich jak kiełbasy, wędliny podrobowe, pasztety, konserwy.
Jaja. Zawierają pełnowartościowe białko oraz wiele witamin i składników mineralnych. Najlepiej podawać jajka ugotowane na miękko lub ścięte na parze w formie jajecznicy, jajka sadzonego czy omletu. Może być również kogel-mogel, ale jajka muszą być dobrze sparzone w celu uniknięcia salmonelli. Nie polecane są jaja na twardo i smażone na tłuszczu.
Mięso, drób, ryby. Wybieramy chude gatunki mięs, np. cielęcina, wołowina, królik. Unikamy mięs tłustych, czyli baraniny, wieprzowiny czy tłustej wołowiny. Z drobiu jedzmy przede wszystkim kurczaki i indyki. Kaczki i gęsi są zbyt tłuste i mogą być źle tolerowane przez osobę gorączkującą. Polecane gatunki ryb to dorsz, pstrąg, leszcz, sola, szczupak, sandacz, a niewskazane są tłuste, np. węgorz, halibut. Najchętniej jadanymi potrawami z ryb, mięs czy drobiu są pulpety i klopsiki. Można również przygotowywać ryby i mięsa pieczone w folii, duszone w warzywach lub gotowane.
Mleko i produkty mleczne. Podajemy zupy mleczne i kakao. Mleko i jego przetwory są źródłem nie tylko wapnia, ale i łatwo strawnego oraz łatwo przyswajalnego białka. Pijemy mleczne napoje fermentowane, takie jak kefiry, jogurty, mleko acydofilne. Należy pić je zwłaszcza wtedy, gdy w leczeniu zastosowano antybiotyki. żywe kultury bakterii znajdujące się w tych napojach pomagają uniknąć zaburzeń jelitowych, które mogą być spowodowane przez antybiotyki (korzystnie wpływają na mikroflorę jelitową). Ich zaletą jest również orzeźwiający smak. Mogą być też zastosowane inne produkty mleczne, np. twarogi, serki homogenizowane, biały ser. Natomiast żółte sery czy serki topione są ciężko strawne i mogą być źle tolerowane przez chorego.
Warzywa. Polecane są pomidory, marchew, dynia, sałata, buraki, pietruszka, seler, brokuły, kalafior. Mogą być one gotowane lub podawane w postaci surówek lub sałatek. Nie jemy warzyw strączkowych (groch, bób, fasola), kapusty, rzodkiewki, ogórków. Dobrze tolerowane są niewielkie ilości fasolki szparagowej, groszku zielonego, kapusty kiszonej i kapusty włoskiej. Jako dodatek do drugiego dania można podawać ziemniaki gotowane (tłuczone, puree, kopytka) lub pieczone. Nie powinno się jeść frytek, ziemniaków smażonych, placków smażonych.
Owoce. Podajemy owoce jagodowe, owoce cytrusowe (pomarańcze, mandarynki, grejpfruty), winogrona, banany, brzoskwinie, śliwki. Zwłaszcza owoce bogate w witaminę C (cytrusowe i jagodowe) mogą pomóc w zwalczaniu infekcji. Można podawać je surowe, a także przyrządzać z nich kompoty, soki, kisiele, musy owocowe. Jako dodatek do pieczywa zjadamy dżemy owocowe.
Tłuszcze. Do smarowania pieczywa używamy masła i wysokogatunkowych margaryn. Jako dodatek do sosów zalecane są oleje lub oliwa z oliwek w postaci surowej. Smalcu nie używamy ani do smażenia, ani do smarowania pieczywa.
Napoje. Zaleca się wypijanie przynajmniej 2 litrów płynów dziennie. Ta ilość płynu powinna być rozłożona w miarę równomiernie w ciągu całego dnia. W dostarczeniu odpowiedniej ilości wody mogą pomóc zupy mleczne oraz zupy obiadowe. Są one zazwyczaj bardzo chętnie jedzone przez chorych. Warto też pić soki owocowe i owocowo-warzywne, które są doskonałym uzupełnieniem witaminy C, oraz wodę mineralną i słabą herbatę. Jak przygotowujemy? Oprócz doboru produktów istotne znaczenie ma sposób przyrządzania potraw. Gotujemy w wodzie i na parze, pieczemy w folii, dusimy, a nie smażymy czy pieczemy w tradycyjny sposób. Do przyrządzania potraw używamy przyprawy łagodnych, takich jak sól, koperek, papryka łagodna, kminek, majeranek, bazylia, ziele angielskie, liść laurowy. Nie należy używać pieprzu, papryki, chili, octu, musztardy. Również sosy stosowane do potraw powinny być łagodne, np. sos koperkowy, cytrynowy, beszamelowy, pomidorowy. Można je zagęszczać słodką śmietanką o niskiej zawartości tłuszczu, jogurtem lub zawiesiną mąki w wodzie. Posiłki powinny być urozmaicone i ładnie podane, ponieważ często sposób przygotowania dania wpływa korzystnie na apetyt.
Przykład - dieta w gorączce:
I śniadanie: Zupa mleczna z makaronem nitki, bułeczka z margaryną, szynką i pomidorem, herbata
II śniadanie: Pieczywo białe z margaryną, jajko na miękko, sok pomarańczowy
Obiad: Zupa pomidorowa z ryżem, pulpety z ryby w sosie koperkowym, ziemniaki puree, buraczki duszone, jabłko pieczone, woda mineralna
Podwieczorek: Jogurt owocowy, biszkopty
Kolacja: Pieczywo białe, galaretka z kurczaka z warzywami, tarta marchewka z jabłkiem, sok pomarańczowy
Źródło: "Żyjmy dłużej" 5 (maj) 2001, mgr Magdalena Makarewicz-Wujec i dr n. med. Małgorzata Kozłowska-Wojciechowska z Instytutu Żywności i Żywienia
Konkurs. Wygraj zestaw wartościowych olejów!