Magnez bez cienia wątpliwości należy nazywać "królem" wszystkich składników mineralnych. Magnez jest ważnym pierwiastkiem wewnątrzkomórkowym, który "współpracuje" z około 320 różnymi enzymami. W organizmie dorosłego człowieka znajduje się ok. 24-35 g magnezu i jest on zgromadzony w kościach (50-60% ), w komórkach tkanek miękkich (40-50%) oraz we krwi (1%). Jako, że we krwi znajduję się tylko 1% ogólnej ilości tego pierwiastka w organizmie, badanie krwi jest wyznacznikiem bardziej równowagi i homeostazy, a nie prawidłowej wartości. Tak więc nawet jeśli poziom magnezu we krwi wychodzi w normie, może się zdarzyć, iż cierpimy na jego poważny niedobór! Realny poziom jego zawartości może wyznaczyć analiza pierwiastkowa włosów.
REKLAMA... Czytaj dalej ▼
|
|
|
Magnez wchłania się w jelicie cienkim w wyniku ułatwionej dyfuzji oraz transportu biernego. Niedobór magnezu występuje w wyniku jego zbyt małej zawartości w pożywieniu (dobowe zapotrzebowanie na magnez wynosi u dorosłego człowieka około 0,25 mmol/kg masy ciała (310-420 mg)), upośledzonego wchłaniania z przewodu pokarmowego (przewlekłe biegunki) oraz zwiększonego wydalania przez nerki (alkoholicy, chorzy na cukrzycę, osoby leczone lekami moczopędnymi). Hormony stresu (katecholaminy, glikokortykosteroidy, aldosteron, hormony tarczycy) powodują także zwiększone wydalanie tego minerału. Niestety magnez jest pierwiastkiem, który jest słabo przyswajalny przez organizm (wchłanianie magnezu z diety wynosi 30-40%), dlatego też musi być dostarczany z zewnątrz. Obecnie z powodu coraz mniejszej zawartości magnezu w wodzie i podstawowych produktach spożywczych, jego suplementacja wydaje się być konieczna. Warto wspomnieć, iż największą rolę w utrzymaniu prawidłowego poziomu magnezu we krwi odgrywają nerki.
Funkcje magnezu w organizmie
- uczestniczy w licznych szlakach i przemianach biochemicznych, dotyczących m.in. syntezy białek i kwasów nukleinowych, lipidów i węglowodanów, uczestniczy w syntezie, wchłanianiu i uwalnianiu niektórych hormonów (adrenalina, parahormon, kalcytonina, insulina) i w syntezie enzymów i soków trawiennych,
- wspomaga pracę wątroby,
- jest jednym z kluczowych regulatorów transportu elektrolitów przez błony komórkowe,
- stymuluje procesy obronne organizmu,
- wpływa na twardość kośćca (zapewnia prawidłową mineralizację i rozwój kości, przyspiesza ich przebudowę),
- działa przeciwmiażdżycowo i przeciwzakrzepowo,
- wpływa na pobudliwość nerwowo-mięśniową.
Objawy niedoboru magnezu
Do najbardziej znanych objawów niedoboru magnezu należą:
- zmęczenie,
- skurcze i drżenie mięśni, drżenie jednej powieki,
- zaburzenia snu,
- nocne poty,
- zaburzenia rytmu serca, kołatanie, arytmia,
- trudności w koncentracji
- bóle głowy i migrena,
- nerwowość, rozdrażnienie, lęki,
- nadciśnienie,
- wypadanie włosów,
- próchnica zębów,
- łamliwość paznokci.
Źródła magnezu w żywności
Najbogatsze źródła magnezu w produktach spożywczych, to:
- otręby pszenne (500-610 mg/100 g)
- pestki dyni (540 mg/100 g)
- gorzkie kakao (420 mg/100 g)
- zarodki pszenne (314 mg/100 g)
- migdały (270 mg/100g)
- kasza gryczana (218 mg/100 g)
- nasiona soi (216 mg/100 g)
- fasola biała (169 mg/100 g)
- gorzka czekolada (160 mg/100 g)
- pistacje (160 mg/100 g)
- orzechy laskowe (140 mg/100 g)
- płatki owsiane (130 mg/100 g)
- groch (124 mg/100 g)
- brązowy ryż (110 mg/100 g)
- kasza jaglana (100 mg/100 g)
Owoce i warzywa nie są zbyt bogatym źródłem magnezu. Te, które zawierają go najwięcej, to figi (78 mg/100 g), daktyle (54 mg/100 g), szpinak (50 mg/100 g), suszone morele (42 mg/100 g), awokado (40 mg/100 g) i suszone śliwki (36 mg/100 g). Jednakże, w porównaniu z wymienionymi wyżej produktami, wypadają na liście dobrych źródeł magnezu dość marnie... Tak samo jak np. ryby, które dostarczają go w porównywalnych ilościach (maksymalnie około 40 mg/100g (mintaj i tuńczyk)), sery (od 20 mg/100 g (feta, brie) do około 50 (parmezan, cheddar). Jaja zawierają w sobie jedynie 12 mg/100 g tego pierwiastka.
Co ciekawe, z pożywienia wchłania się jedynie 30-40% zawartości magnezu - im więcej owych produktów, tym lepiej dla naszego zdrowia i samopoczucia. Pamiętać należy również o roli wody mineralnej w uzupełnianiu minerałów w codziennej diecie. Warto wybierać i popijać te, które zawierają w litrze co najmniej 50 mg magnezu.
Co wpływa na wypłukiwanie magnezu z organizmu?
Wypłukiwanie magnezu z organizmu może mieć wiele przyczyn. Są to min.:
- nadmierne picie kawy i mocnej herbaty
- nadmierne spożywanie alkoholu
- dieta obfitująca w żywność wysoko przetworzoną, cukry, konserwanty etc., a uboga w warzywa oraz produkty będące źródłem magnezu
- suplementacja wapniem
- leki wypłukujące magnez (np. antybiotyki, leki moczopędne, leki na astmę, niektóre choroby serca, pigułki antykoncepcyjne itd.)
Wypłukiwanie magnezu to jedno, a ograniczanie jego przyswajalności - drugie. Niemniej jednak warto również poruszyć tu tę kwestię. Tak więc, odpowiedzialne są za to:
- nasycone kwasy tłuszczowe
- nadmiar błonnika w diecie
- kwas fitynowy
- kwas szczawiowy
- kwas fosforowy
Kwasy te tworzą z magnezem połączenia chemiczne, a owe nowo powstałe związki nie mogą być przetransportowane do ludzkiego krwiobiegu, gdyż nie łączą się z aminokwasami.
Czy magnez można przedawkować?
Nerki są organem odpowiedzialnym za usuwanie naddatku magnezu z organizmu. Jednakże istnieje możliwość jego przedawkowania (szczególnie w przypadku, gdy zmagamy się z jakąś chorobą i niewydolnością tego organu lub cierpimy na niedoczynność tarczycy) - zdarza się to jednak bardzo rzadko. Objawy przedawkowania magnezu, czyli hipermagnezemii, to:
- osłabienie, zawroty głowy
- podwyższone ciśnienie
- spowolnienie akcji serca
- arytmia serca
- problemy z oddychaniem, niewydolność oddechowa
- hyporeflexia (osłabienie odruchów)
W skrajnych przypadkach, przedawkowanie magnezu może doprowadzić do śmierci lub śpiączki. Hipermagnezemia spotyka osoby cierpiące na:
- niewydolność nerek
- niedoczynność tarczycy
- nowotwory
- choroby układu krążenia i układu nerwowego (ich leczenie często zakłada suplementację preparatami z magnezem)
Tym samym przeciwwskazaniem (lub tym, co stanowi konieczność uprzedniej konsultacji z lekarzem prowadzącym) dla suplementacji magnezem jest chorowanie na którąkolwiek z wyżej wymienionych chorób.
Również u niemowląt wystąpić może nadmiar magnezu, jeśli podaje im się zbyt wiele wody o dużej zawartości tego pierwiastka. Warto więc mieć to pod kontrolą, by nie zaszkodzić maluchowi.
Jaki wybrać preparat?
Wyżej wymienione objawy niedoboru to najbardziej znane nam objawy jego niedoboru w naszym organizmie. Jeśli stwierdzamy u siebie niedobór magnezu to zazwyczaj udajemy się do apteki chcąc zakupić preparat, który uzupełni jego braki.
Przyjrzyjmy się jednak dokładnie dostępnym produktom magnezowym zanim zdecydujemy się na ich zakup. Na pozór preparaty z magnezem znacząco się nie różnią. Myślimy więc sobie "magnez to magnez" i przy wyborze kierujemy się zazwyczaj ceną produktu i jego znajomością z reklam. Cała tajemnica o preparacie z magnezem tkwi często nie na froncie lecz w tylnej części opakowania. Tam najczęściej producenci podają skład swojego produktu. Tam też powinna znajdować się informacja w jakiej formie znajduje się dany minerał. Dlaczego jest to tak ważne? Ponieważ forma ta decyduje ile tak naprawdę nasz organizm przyswoi z danego produktu.
Tabletki z magnezem mogą zawierać różne sole magnezu - organiczne np. z:
- mleczanem
- cytrynianem
- asparaginianem
- treonianem
oraz nieorganiczne np. z:
- węglanami
- tlenkami
- chlorkami
Zapotrzebowanie na magnez to zapotrzebowanie na kationy magnezu (Mg2+), co nie jest równoznaczne z zapotrzebowaniem na sól magnez zawierającą, a tym samym na substancję zawartą w danym preparacie. Na opakowaniu sprawdzamy więc, ile jonów magnezu zawiera jedna tabletka (informacja ta powinna być podawana w połączeniu z tą dotyczącą zawartości danej soli). Wybieramy więc te preparaty, które mają więcej jonów magnezu. Niemniej jednak, jeśli więcej jonów znajduje się w soli, z której magnez gorzej się przyswaja, nic nam to nie da. Tak więc, przy wyborze suplementu z magnezem warto zachować czujność i nie dać wprowadzić się producentom w błąd. Jedno jest pewne - suplementacja w postaci tabletek jest droga i nie zawsze przynosi spodziewane efekty.
Chlorek magnezu
Chlorek magnezu to sól o wzorze MgCl2. Jest to związek nieorganiczny, który ma dosyć dużą przyswajalność. Wprawdzie na "papierze" wyższą przyswajalnością mogą poszczycić się niektóre związki organiczne, takie jak treonian, mleczan czy cytrynian, o których już wspomnieliśmy, ale chlorek magnezu ma jedną, szczególnie interesującą nas tutaj, właściwość - mianowicie jest on wysoce higroskopijny. Oznacza to tyle, że świetnie rozpuszcza się w wodzie.
Wysoka rozpuszczalność oznacza, że chlorek magnezu można wykorzystać w zapleczu kosmetycznym czy też, mówiąc oględnie, w łazience. Może nam on posłużyć do przygotowania magnezowych kąpieli, tzw. oliwy magnezowej czy różnych maści, jak również może służyć jako naturalny antyperspirant i oczywiście jako suplement diety. Chlorek magnezu ma nie tylko działanie czysto suplementacyjne, a również jako związkowi przypisuje mu się szereg bardzo ciekawych prozdrowotnych właściwości. Francuski profesor medycyny Pierre Delbet w toku swoich badań ustalił, że chlorek magnezu to związek silnie pobudzający do działania układ odpornościowy - w jego eksperymentach fagocytoza wzrosła o ponad 300%. Oznacza to, że po przyjęciu chlorku magnezu, ta sama liczba białych krwinek niszczy ponad trzykrotnie więcej chorobotwórczych drobnoustrojów niż bez niego. Ponadto ustalił, iż ustalił, że chlorek magnezu jest skuteczny w leczeniu szeregu dolegliwości, w tym chorób przewodu pokarmowego, takich jak zapalenie okrężnicy i problemów z woreczkiem żółciowym, choroby Parkinsona, trądziku, egzemy, łuszczycy, brodawek i swędzenia skóry, impotencji, przerostu prostaty, problemów z mózgiem i krążeniem, a także astmy, gorączki siennej, pokrzywki i reakcji anafilaktycznych.
Powróćmy jednak to tematu uzupełniania niedoborów magnezu przez skórę, czyli transdermalnie. Relaksująca kąpiel będzie miała znacznie lepszy wpływ na nasz organizm niż nadmiary suplementów, a w ten sposób można też odciążyć trochę układ pokarmowy.
Do kąpieli magnezowych, oliwy, kremów czy po prostu do suplementacji doustnej potrzebny nam będzie hydrant magnezu. Hydrant to sól uwodniona, co oznacza, że do związku chlorku magnezu (MgCl2) na skutek reakcji przyłączane są cząsteczki wody (H2O), lecz trzeba zaznaczyć, że ściślej rzecz ujmując, do związku przyłączają się osobno atomy wodoru i grupy hydroksylowej, a nie sama woda.
Związek, który nas interesuje to chlorek magnezu sześciowodny (MgCl2x6H2O). Jest on dostępny na polskim rynku w bardzo dostępnej cenie (można go kupić np. na aukcjach internetowych oczywiście od zaufanych sprzedawców). Jeśli chcemy go suplementować doustnie lub używać jako antyperspirant wybierajmy chlorek magnezu farmaceutyczny lub tzw. cz.d.a. (czysty do analiz) - jest on prawie 100% czystą odmianą soli, bez zawartości domieszek innych pierwiastków - taki właśnie rodzaj magnezu polecany jest do spożycia jako suplement. Można używać także tańszych odmian (np. czysty lub ewentualnie techniczny) - do kąpieli magnezowych.
Kąpiel magnezowa
Do kąpieli magnezowej potrzebny nam będzie chlorek magnezu sześciowodny w następujących proporcjach: 200 gram tego związku rozpuszczamy w gorącej kąpieli. Bez użycia mydła i innych substancji moczymy się w takiej kąpieli przez 20-30 minut inhalując się oparami i wchłaniając magnez przez skórę. Kąpiel może z początku sprawiać wrażenie nieprzyjemnej. Mogą sporadycznie wystąpić takie objawy jak swędzenie czy pieczenie skóry, jednak odczucia te z czasem mijają. Jeżeli ktoś jest bardziej wrażliwy, można zmniejszyć ilość chlorku magnezu aż do uzyskania wystarczającego komfortu. W przypadku ranek na ciele - powinno się je zakleić szczelnie plastrem na czas kąpieli, aby uniknąć "szczypania". Po takiej kąpieli należy spłukać ciało wodą. Magnezowa kąpiel jest niezwykle relaksująca i pomocna także w doraźnie, np. w przypadku bólu mięśni. Warto również moczyć w takim gorącym roztworze stopy, szczególnie wtedy, gdy cierpimy na ich opuchnięcia, nadmierne pocenie się, bóle itd. Czas moczenia podobny jak w przypadku kąpieli - ok. 20-30 minut.
Oliwa magnezowa - suplement i antyperspirant
Aby otrzymać oliwę magnezową nie potrzebny nam będzie żadna oliwa. Mieszanka ta zawdzięcza swoją nazwę konsystencji przypominającą tą oliwy - jest tłusta i zapewnia odpowiedni "poślizg".
Do przyrządzenia oliwy magnezowej będzie nam potrzebny chlorek magnezu sześciowodny (MgCl2x6H2O) i... woda. Wprawdzie najlepiej sprawdzi się w takim zadaniu woda przegotowana, ale tak naprawdę, nada się do tego każda, nawet pospolita "kranówka". Proporcje są następujące: na 200 ml wody potrzebne nam będzie 100 gram MgCl2x6H2O. Wodę lekko podgrzewamy i w naczyniu mieszamy z chlorkiem magnezu. Dla pewności można zostawić miksturę na jakiś czas, by chlorek dobrze się rozpuścił.
Oliwa magnezowa może nam posłużyć do nacierania skóry, a że ma ona właściwości antyseptyczne możemy jej używać nie tylko jako "oliwy", ale także w roli naturalnego dezodorantu - roztwór przelewamy wówczas do butelki (najlepiej szklanej) z atomizerem - otrzymujemy prawdziwy dezodorant! Oliwa magnezowa nie zawierając żadnych szkodliwych związków, jest to bezwonna substancja, która nie tylko skutecznie dostarczy nam tak bardzo potrzebnych jonów magnezu, ale także uchroni nas przed blokowaniem por gruczołów potowych i w konsekwencji odorem toksyn usuwanych przez zablokowane gruczoły potowe, jak to ma miejsce w przypadku szkodliwych klasycznych dezodorantów Wystarczą 2-3 psiknięcia pod każdą pachę i delikatne wmasowanie preparatu w skórę. Należy pamiętać, aby nie wprowadzać oliwy na świeżo wydepilowane pachy, jak również należy pamiętać o tym, że najpierw myjemy pachy, następnie na już wysuszone psikamy. Oczywiście, każdy z nas ma różną wrażliwość skóry, więc trzeba pamiętać o tym, że w przypadku nadwrażliwości na taką oliwę, możemy zmieniać proporcję dodając na przykład więcej wody, dla "niewrażliwych" proporcja ta może wynosić nawet 1:1, każdy musi to sobie indywidualnie przetestować.
Tą samą oliwę magnezową można wykorzystać jak codzienny suplement diety. Chlorek magnezu daje gorzki posmak. Łagodzić go możemy dodając go do soku, czy też ciepłej wody. Mając przygotowany "dezodorant" w proporcji 1:1, do szklanki soku czy też wody psikamy na początek 10 kropli roztworu - ilość tą w miarę "zaawansowania" możemy zwiększać, jednak jednorazowo nie więcej niż 30 kropli. Spożywamy raz - dwa razy dziennie, na pewno rano - poczujemy wówczas przypływ energii.
Jak widać chlorek magnezu możemy używać na kilka sposobów. Nie tylko jest bardzo wszechstronną formą suplementacji magnezu ale przede wszystkim najtańszą i bardzo skuteczną.
Magnez bez cienia wątpliwości należy nazywać "królem" wszystkich składników mineralnych. Magnez jest ważnym pierwiastkiem...
Konkurs. Wygraj zestaw wartościowych olejów!