Jak wybrać dobry ketchup?

   W wielu domach trudno wyobrazić sobie niektóre posiłki bez ketchupu. Świetnie komponuje się z kanapkami, idealnie pasuje do żółtego sera i parówek, a dodatkowo może też stanowić bazę do różnego rodzaju sosów. Nic dziwnego, że ketchupu używamy często. Warto zwracać uwagę na skład tego sosu pomidorowego, ponieważ ketchup ketchupowi nierówny. Jak zatem wybrać dobry ketchup?

   Zanim dowiemy się jak wybrać dobry ketchup dowiedzmy się jak jest historia ketchupu (nazwa keczup jest również poprawna). Ketchup został wymyślony przez Chińczyków i był to sos stosowany do przyrządzania potraw rybnych. Słowo ketchup pochodzi od słowa kôe-chiap w chińskim dialekcie Xiamen i znaczy dosłownie zaprawa do ryb. Pierwowzorem ketchupu była zupa polinezyjska, w skład której wchodziły m.in. cebula, fasola, zioła i sardynki. Nazwa sosu i jego receptura dotarły do Europy pod koniec XVII wieku przez Anglię. W XIX wielu sos dotarł do Stanów Zjednoczonych i jego receptura została dostosowana do tamtejszych przyzwyczajeń smakowych przez Henry'ego Johna Heinza.

Co powinien zawierać ketchup?

1. Koncentrat pomidorowy (ale warto wiedzieć, że najlepsze jakościowo ketchupy na pierwszym miejscu powinny zawierać pomidory, a nie koncentrat)
2. Cukier
3. Ocet
4. Sól
5. Przyprawy i zioła (np. ziele angielskie, cebula, goździki, pieprz, chili, imbir, cynamon, gałka muszkatołowa, tymianek, oregano, cząber, szałwia, kolendra)

   To wzorcowy skład. Jeśli zauważysz ketchup zawierający wyłącznie wymienione składniki, możesz go śmiało wrzucić do koszyka. Tak przyrządzony sos pomidorowy można stosować bez wyrzutów sumienia. Oczywiście z ketchupem nie powinno się przesadzać, ponieważ zawiera sporo cukru, ale użyty raz na jakiś czas z pewnością nie zaszkodzi. Co więcej, ketchup może przyczyniać się do poprawy stanu zdrowia! W jaki sposób? Pomidory zawierają likopen, czyli antyoksydant, który nadaje im czerwoną barwę. Ma on wiele cennych właściwości - z jednej strony zmniejsza ilość stresu oksydacyjnego, z drugiej chroni przed rozwojem miażdżycy i rakiem prostaty. Skoncentrowaną dawkę likopenu można znaleźć właśnie we wszelakich przecierach pomidorowych, a więc i w ketchupie. Z tego względu warto wybierać te produkty, które zawierają możliwie najwięcej pomidorów. Można spotkać na rynku ketchupy, które zawierają ponad 200 gramów pomidorów na 100 gramów produktu, ale nawet te z zawartością 180-200 g / 100 g są stosunkowo dobre. Lepiej unikać sosów, które mają poniżej 140 g pomidorów - bardzo często na pierwszym miejscu w składzie mają wodę, a więc oznacza to, że mają dodatek środków zagęszczających.



Ketchup - lista produktów "zakazanych"

   Benzoesan sodu (E211) - to konserwant, który ma hamować rozwój drożdży, pleśni, bakterii. Stosowany w zbyt dużych ilościach może podrażniać żołądek. Przede wszystkim jednak poważnym problemem jest jego kancerogenność. Choć sam benzoesan nie wykazuje działania rakotwórczego, to jednak w połączeniu z witaminą C może tworzyć benzen, który jest rakotwórczy. Warto pamiętać o tym, że pomidory zawierają kwas askorbinowy, czyli witaminę C. Z tego względu powinno się unikać ketchupów zawierających benzoesan sodu. Ten konserwant najczęściej można spotkać w przecierach pakowanych w plastikowe opakowania; w słoikach występuje znacznie rzadziej z uwagi na to, że ketchup w szkle jest pasteryzowany.

   Syrop glukozowo-fruktozowy. Dodatek cukru w zupełności wystarcza do zapewnienia odpowiedniej słodyczy ketchupowi. Niestety, niektórzy producenci uznali, że jest niewystarczający, być może za drogi i bardziej kłopotliwy w technologii produkcji, więc w składach oprócz sacharozy dodają też syrop glukozowo-fruktozowy. Ten ostatni przyczynia się do rozwoju cukrzycy typu 2 i insulinooporności, przyspiesza powstawanie nadwagi i otyłości. Po syropie glukozowo-fruktozowym robimy się bardzo szybko głodni - zaburza on tzw. "ośrodek głodu i sytości".

   Sorbinian potasu (E202). To kolejny konserwant, którego ma chronić żywność przed działaniem pleśni czy bakterii. W niewielkiej dawce jest bezpieczny dla człowieka, ale u niektórych może powodować reakcje alergiczne, które objawiają się m.in. zaczerwienieniem skóry. Warto wiedzieć, że sorbinian potasu jest używany na dużą skalę - dodaje się go do ketchupów, dżemów, margaryn, olejów i przetworów warzywnych. Spożywany kilka razy dziennie może negatywnie wpływać na zdrowie.



Na co warto uważać?

   Lepiej zrezygnować z ketchupów, które w składzie mają zagęszczacze (w tej roli najczęściej występuje acetylowany adypinian diskrobiowy, znany też jako E1422). Nie są one wprawdzie niebezpieczne dla zdrowia, ale producenci wykorzystują je po prostu po to, by oszukać konsumentów. Jeśli ketchup jest rozcieńczany wodą, będzie miał rzadszą konsystencję. Rozwiązaniem tego problemu jest dodanie zagęszczacza. W praktyce oznacza to, że taki produkt ma znacznie mniej pomidorów w składzie - lepiej więc wybierać takie sosy pomidorowe, które nie mają żadnych zagęszczaczy.



Jaki ketchup wybierać?

   Warto pamiętać o zasadzie: im krótszy skład, tym lepiej. Dobrze jest też kontrolować składnik pomidorowy (wybierać te zrobione z pomidorów) i ilość tego składnika (w składzie powinny być one na pierwszym miejscu), ponieważ to przede wszystkim pomidory odpowiadają za wartości odżywcze i za smak. Im mniejsza ich zawartość, tym ketchup będzie bardziej rozwodniony i mdły w smaku. Duża zawartość pomidorów, przypraw i ziół oraz trochę cukru w zupełności wystarcza do zrobienia dobrego ketchupu. Wybierajmy ketchupy bez konserwantów (jeśli mamy możliwość wybierajmy zawsze te w zakręcanych opakowaniach szklanych! - dodatek konserwantów w opakowaniach szklanych dzięki pasteryzacji jest zbyteczny, nie ma w nich także potencjalnie szkodliwych interakcji między opakowaniem a produktem, jak może mieć to miejsce w przypadku opakowań plastikowych) i ketchupy bez niepotrzebnych dodatków do żywności z listy E oraz sztucznych aromatów.