Nie daj nabić się w butelkę! Manipulacje rozmiarem opakowań

   Podczas zakupów warto zwrócić uwagę nie tylko na cenę i jakość produktu. Pewien wpływ na relację ceny do jakości ma także rozmiar opakowania i rzeczywista zawartość produktu w jednej paczce, puszce, albo butelce.

   Manipulowanie rozmiarami opakowań jest normalną praktyką stosowaną przez producentów - oczywiście dozwoloną prawnie. Stała się ona tak naturalna, że konsumenci właściwie jej nie zauważają. Manipulowanie rozmiarami opakowań to praktyka, której już brzmienie ma pejoratywny wydźwięk. Przedstawiamy, na czym polega manipulacja w tym przypadku, jak zmiana rozmiarów opakowań wpływa na zyski producentów i portfele konsumentów.

Duża paczka, mało produktu

   Podobno osoby przesadnie dbające o linię żywią się powietrzem. Mogłyby na przykład skosztować części zawartości paczki niezdrowych chipsów i tym podobnych produktów. Producenci w opakowaniach od mini do maxi zawsze trochę wypełniają je właśnie powietrzem, żeby sprawiały wrażenie wypełnionych po brzegi słonymi przekąskami. Nie jest to niedozwolone, ponieważ na opakowaniu widnieje masa całkowita i masa samego produktu - ale, kto by na to zwracał uwagę. Podobnie jest w przypadku niektórych słodyczy oraz płatków śniadaniowych.



Ach te dyskonty!

   Polacy lubią robić zakupy w dyskontach, bo jest taniej. Czasami produkt dostępny w niższej cenie jest jednocześnie produkowany w niestandardowym opakowaniu - na przykład pomniejszonym, specjalnie z myślą o określonej sieci dyskontów. Kupujemy taniej, ale mniej - nie każdy konsument potrafi dostrzec różnicę między standardowym a niestandardowym opakowaniem, choć na każdym opakowaniu jest podana masa lub objętość produktu. Praktyka ta nie jest ogólna, ale ograniczona do niektórych produktów, zwykle markowych.

   Z drugiej strony trudno dostrzec różnicę, skoro niestandardowe opakowania nie tylko w dyskontach są wprowadzane po cichu.



Co oznacza "standardowy rozmiar"?

   Zdefiniowanie podanego wyżej pojęcia najłatwiej zobrazować na podstawie przykładów. "Standardowy rozmiar" wynosi w przypadku kremu do twarzy wynosi 50 ml, w przypadku szamponu 250 ml, w przypadku pasty do zębów 100 ml, w odniesieniu do paczki chipsów - 500 g, a na przykład w odniesieniu do soków i napojów w niewielkich butelkach - 300 ml. Można powiedzieć, że są to "okrągłe" wartości liczbowe.



Inne manipulacje opakowaniem

   Okazuje się, że producenci są bardziej kreatywni niż mogło się wydawać i wykorzystują umiejętnie nie tylko rozmiar, ale również kształt opakowań. Błędem byłoby zarzucanie każdemu producentowi takie manipulacje - może w niektórych przypadkach zamysł związany z rozmiarem opakowań lub ich kształtem jest inny niż chwyt marketingowy. Najważniejsze jest to, aby konsumenci mieli świadomość, ile produktu rzeczywiście kupują.

   Kształt butelek z wydłużoną szyjką w odniesieniu do produktów spożywczych i kosmetyków powoduje, że butelka ma mniejszą objętość. Faktyczny koszt zakupu produktu jest wyższy, bo produkt zostanie "szybciej zużyty" niż wydaje się konsumentowi.



Downsizing coraz bardziej popularny

   Downsizing wprowadzany zwykle przy okazji zmiany opakowania jest niezauważany. Producenci wykorzystują to, że konsumenci są wzrokowcami i raczej nie sprawdzają objętości produktu. Chwyt marketingowy polegający na pomniejszeniu rozmiaru opakowania jest praktykowany czasami bardziej subtelnie, czasami dość wyraźnie, ale i tak bagatelizowany lub w ogóle niedostrzegany przez konsumentów.

   O szerokim zakresie stosowania praktyki downsizingu może świadczyć choćby różnorodność opakowań wykorzystywanych w tym celu. Przykładów jest wiele, a oto najczęściej spotykane:

- butelki z wydłużoną szyjką (wyższe sprawiają wrażenie ogólnie większych pod względem objętości)
- słoiki z denkiem wypukłym lub o podwójnej grubości (słoik sprawia wrażenie większego, więc konsument ma wrażenie, że produktu też jest więcej)
- tubki wypełnione częściowo powietrzem
- kremy w plastikowych lub szklanych opakowaniach odpowiednio wyprofilowanych (z grubym denkiem i grubą zakrętką)
- kosmetyki zapakowane w kartonowym pudełku kryjącym w sobie bardzo małe opakowanie produktu - kartonik jest "wypchany" ulotką
- produkty "z pompą" (tam gdzie jest dozownik, albo tubka, pompka - trudno zużyć kosmetyk do końca; producenci liczą na to, że konsumentki szybciej kupią kolejny produkt)
- tubki z dużym otworem



Downsizing a zmiana jakości produktu

   Downsizing nie jest jedyną praktyką wpływającą na "szybsze zużywanie produktów". Drugą praktyką, bardziej karygodną jest zmiana konsystencji produktów poprzez zwiększenie ilości wody. Najłatwiej zauważyć tę praktykę konsumentom, którzy są wierni określonym produktom i nie stosują innych - kiedy kosmetyk będzie sprawiał wrażenie bardziej płynnego, warto wybrać coś z oferty konkurencyjnego producenta. Im bardziej gęsta konsystencja, tym wolniejsze zużycie - producenci doskonale o tym wiedzą.



   Skutecznym sposobem na to, aby nie paść ofiarą downsizingu jest przełamanie stereotypu konsumenta - wzrokowca. Zwracaj uwagę na kształt i rozmiar opakowań oraz na ich konsystencję pamiętając o wyżej wymienionych przykładach. W wielu sieciach handlowych możemy spotkać się z podawaniem ceny nie tylko za sztukę, ale też w przeliczeniu na kilogram produktu - warto na to zwrócić uwagę. Jeżeli w sklepie spotkasz się z innymi, niepodanymi w artykule przykładami downsizingu, podziel się tym w komentarzu - oczywiście bez podawania marki i nazwy produktu, tytułem przestrogi dla innych konsumentów. Dziś, w czasach bezwzględnego marketingu odpornego na krytykę konsument musi być czujny i coraz bardziej świadomy tego, co kupuje (i w jakim opakowaniu).