Przepalone garnki i patelnie. Dlaczego nie powinno się ich używać?

   Czy masz przepalone garnki i patelnie? Jeżeli nadal ich używasz do przygotowywania posiłków poniższe informacje mogą dać Ci sporo do myślenia.

   Przepalona, zniszczona powierzchnia garnka lub patelni staje się niemal niezdatna do użytku. Powierzchnia naczynia bardzo szybko się nagrzewa, przez co łatwo spalić tłuszcz i potrawę. Co gorsza z niektórych garnków i patelni mogą wydobywać się szkodliwe związki, które następnie przenikają do potraw, a wraz z nimi do organizmu.

Garnki i patelnie z aluminium

   Aluminium jest popularnym surowcem wykorzystywanym do produkcji naczyń. Niemniej należy unikać przyrządzania kwaśnych i słonych potraw w naczyniach przygotowanych z tego materiału. W świetle aktualnej wiedzy z dziedziny chemii produkty tego typu mogą stopniowo uszkadzać powłokę naczynia, co prowadzi do przenikania szkodliwego glinu do potrawy. W przypadku przepalonych garnków i patelni powłoka ochronna zwykle jest już na tyle zniszczona, że ryzyko przenikania glinu do pożywienia jest wysokie.



Patelnie z powłoką teflonową

   W ostatnim czasie nagłośniono kwestię wydzielania rakotwórczego kwasu perfluorooktanowego przez tanie patelnie teflonowe. Producent, któremu zarzucono działanie na szkodę konsumentów obiecał wycofać szkodliwy związek z produkcji zastrzegając przy tym, że szkodliwe właściwości powłoki teflonowej ujawniają się dopiero w temperaturze równej 260 stopni. Konsumentom poleca się wybór patelni teflonowych wysokiej jakości. W przypadku tańszych naczyń tego typu powłoka jest wyłącznie imitacją teflonu, co prowadzi do odejścia powłoki już po kilkunastu zastosowaniach.



Przepalona patelnia, spalony tłuszcz

   Na zniszczonej patelni tłuszcz zwykle szybciej się nagrzewa. Jeżeli zauważysz, że patelnia dymi natychmiast zestaw ją z ognia i wylej spalony tłuszcz. Nie nadaje się on do ponownego zastosowania. Temperatura dymienia jest oznaczana także jako podatność na utlenianie. Wysoką odpornością na utlenianie charakteryzują się olej kokosowy, masło klarowane i smalec (a więc tłuszcze nasycone) oraz powszechnie używane do smażenia ale kontrowersyjne pod względem zdrowotnym oleje rafinowane. Nie wolno smażyć na zwykłym maśle i na surowych olejach tłoczonych na zimno (w tym także na oliwie z oliwek tłoczonej na zimno). Spalony tłuszcz wydziela akroleinę, która działa rakotwórczo.



Emaliowane naczynia

   Emaliowane naczynia nie są szkodliwe, o ile nie zostały uszkodzone. Wbrew pozorom o uszkodzenie emaliowanej powłoki bardzo łatwo. Do drobnych zniszczeń może dojść w następstwie szorowania spalonego dna garnka drucianą myjką lub proszkiem gruboziarnistym, albo stosowaniem ostrych przyrządów i upuszczeniem naczynia. Do uszkodzenia emaliowanej powłoki może dojść nawet pod wpływem gwałtownej zmiany temperatury, np. poprzez postawienie naczynie na duży ogień zaraz po wyjęciu z lodówki.

   Szkodliwy wpływ emaliowanych naczyń polega na uwalnianiu związków utleniania żelaza do pokarmu podczas gotowania. Pod estetyczną powłoką ochronną znajduje się stal. Można tego uniknąć wybierając garnki z grubszym dnem odpornym na uszkodzenia.



   Oszczędzanie na garnkach i patelniach pośrednio może odbierać zdrowie. Szkodliwe działanie nie pojawia się po spożyciu posiłku. Negatywne skutki przyrządzania potraw w zniszczonych garnkach kumulują się z innymi niekorzystnymi czynnikami powodując osłabienie odporności lub inne zaburzenia funkcjonowania organizmu po kilku, a niekiedy nawet po kilkunastu latach. Toksyny są czynnikiem etiologicznym wielu chorób. Spożywanie posiłków zawierających szkodliwe substancje, o których była mowa wyżej jest co najmniej nierozsądne.