Robaki na talerzu - dlaczego w niektórych regionach owady są kulinarnym przysmakiem?

   Zanim odpowiemy na pytanie postawione w tytule, przedstawimy pokrótce, w jakich regionach możemy zostać poczęstowani takimi przysmakami.

   To zastanawiające, dlaczego w niektórych regionach świata robaki są traktowane jako rodzaj pożywienia, a w innych nie. Odpowiedź na pytanie postawione w tytule wcale nie jest jednoznaczna. Jedni twierdzą, że owady są jadalne, inni że szkodliwe. Obie frakcje mają rację - nie wszystkie owady nadają się do spożycia. Poza tym, trzeba je odpowiednio przyrządzić, żeby nabrały walorów smakowych i rzeczywiście "dały się zjeść". W grę wchodzą czynniki kulturalne i ekonomiczne. Owady są tańszym źródłem białka niż mięso. Dostrzegła to także Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO).

Chrupiące chapulines w Meksyku

   W południowej części Meksyku w niektórych miejscach są serwowane smażone świerszcze określane jako chapulines. Przyrządza się je z dodatkiem soku z limonki, ostrej papryki oraz czosnku i soli.



Robaki mopane w południowej Afryce

   W południowej części Afryki bardzo popularnym przysmakiem są larwy ćmy Gonimbrasia belina określane także jako robaki mopane. W różnych częściach Czarnego Lądu można znaleźć w potrawie szarańczę wędrowną lub termity.



Popularny przysmak Azjatów

   Tajowie lubią jeść robaki. W Tajlandii na talerzu często lądują larwy chrząszczy, mrówki oraz świerszcze - oczywiście nie w nadpsutej czy niehigienicznie przygotowanej żywności. Są to regionalne przysmaki. Dużą niespodzianką jest też smażona tarantula w Kambodży. Choć brzmi to przerażająco - zwłaszcza dla osób cierpiących na arachnofobię - rdzenni mieszkańcy Kambodży zajadają się smażonymi tarantulami.



Larwy Endoxyla leucomochla - przysmak Aborygenów

   Rdzenni mieszkańcy Australii chętnie spożywają duże, białe larwy ćmy Endoxyla leucomochla. Ciekawe co powiedziałby Sanepid na zjadanie larw wygrzebywanych z ziemi na surowo, albo po upieczeniu na ogniu.



Dlaczego ludzie jedzą owady?

   W kulturze europejskiej utarło się już, że owady są niejadalne - kojarzą się raczej z zepsutą żywnością i chorobami. Ostatnie badania prowadzone w tym zakresie wskazują jednak, że niektóre owady - właśnie te uznawane w innych rejonach świata za jadalne - mają nie tylko walory smakowe, ale również walory odżywcze. Wyniki badań są pozytywną niespodzianką. Owady zawierają stosunkowo dużo białka oraz mnóstwo minerałów, takich jak wapń, żelazo, cynk i witamin z grupy B. Można porównać je do mięsa lądującego często na talerzu przeciętnego Europejczyka. W odróżnieniu od mięsa zawierają one znikome ilości tłuszczów. Stąd też naukowcy wysnuli ciekawą hipotezę, zgodnie z którą w przyszłości, gdy koszty produkcji mięsa wzrosną, owady staną się jego substytutem.



Niektóre owady są zdrowe

   W porównaniu z hodowlą zwierząt, hodowla owadów jest ekologiczna i bardzo energooszczędna. Poza tym, w hodowli owadów zużywa się mniej wody. Spożywanie owadów daje organizmowi korzyści podobne do spożywania roślin strączkowych. Zarówno owady, jak i nasiona roślin strączkowych zawierają dużo minerałów. Różnica polega na tym, że w roślinach strączkowych znajdziemy błonnik roślinny, a w owadach - chitynowe pancerzyki nietrawione przez organizm. Chityna pozyskiwana z pancerzyków jest wykorzystywana do produkcji suplementów diety wspomagających odchudzanie - wychwytuje cząsteczki tłuszczu w przewodzie pokarmowym i oczyszcza go, wspomagając perystaltykę jelit. Nasiona roślin strączkowych podobnie jak owady zawierają dużo białka, niemniej jest to białko niepełnowartościowe.



Nie wiesz, co zjadasz

   Choć zabrzmi to bardzo drastycznie, w diecie Europejczyka znajduje się około 0,5 kg owadów rocznie. Wynika to głównie z dwóch metod produkcji żywności. Pierwsza metoda produkcji żywności dopuszcza zanieczyszczenie biologiczne (jest to zgodne z obowiązującymi normami). Dlatego robaki - mniej lub bardziej widoczne - występują m.in. w czekoladzie i maśle orzechowym. Druga kwestia to zastosowanie naturalnego barwnika w produkcji ciastek, lodów i jogurtów. Czerwony barwnik zwany koszenilą jest pozyskiwany ze zmielonych robaków - czerwców kaktusowych - żyjących w symbiozie z opuncją figową.



Nawet FAO angażuje się w hodowlę owadów

   Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) zainicjowała utworzenie ośrodka szkolenia dla osób zainteresowanych hodowlą jadalnych owadów. Był to pierwszy ośrodek tego typu. Mieści się on w stolicy Wietnamu. W ramach działalności ośrodka są prowadzone kursy dla osób, które chcą nauczyć się rozpoznawać jadalne owady, hodować je i przyrządzać.



Kwestia przyzwyczajenia

   Większość owadów jest szkodliwa dla człowieka. Duże znaczenie ma też odpowiednia hodowla oraz higiena żywności i żywienia. Europejczycy raczej nie będą jak Aborygeni szukać larw w ziemi i piec je na ogniu. Niemniej na burgera z szarańczy, albo makaron z larwami chrząszczy majowych może w dalekiej przyszłości będą mieć apetyt. Na starym kontynencie naturalnie występują jadalne owady - między innymi koniki polne, białe larwy, mrówki i larwy chrząszczy majowych. W starożytnym Rzymie jadano larwy chrząszczy i marynowane szarańcze. Kultura chrześcijańska będąca podwaliną dla współczesnej kultury europejskiej, opiera się na Biblii, w której także można znaleźć wzmianki o owadach. Europa nie zawsze wyrzucała robaki z talerza. Do ich zjadania po prostu trzeba się przyzwyczaić, a w następnym stuleciu być może trzeba będzie do nich przywyknąć.