Soki są zdrową przekąską dostarczającą witamin, minerałów, antyoksydantów, enzymów i fitozwiązków. Można przygotować je z warzyw i owoców. Wartość odżywcza soku zależy nie tylko od jakości produktów wykorzystanych do jego przygotowania.
Sok sokowi nie jest równy. Duże znaczenie ma sposób przetworzenia owoców i warzyw. Sok może zostać przyrządzony za pomocą wyciskarki lub sokowirówki. Urządzenia różnią się zasadniczo między sobą pod względem sposobu działania.
|
|
Jak działa sokowirówka ?
Sokowirówka najpierw rozdrabnia owoce i warzywa. Następnie z otrzymanej masy zostaje pozyskany sok. Sokowirówka wydobywa sok wyłącznie z miejsc przecięcia, zatem część soku w ogóle nie zostaje odwirowane. Sokowirówka powoduje podgrzanie pulpy co wynika z wysokiej częstotliwości obrotów (6000-12000 obrotów na minutę w zależności od modelu). Wysoka temperatura, podobnie jak dokładna obróbka mechaniczna przyczyniają się do utleniania i unieczynnienia enzymów i antyoksydantów wchodzących w skład owoców i warzyw. Najbardziej cierpi na tym witamina C. Sok pozyskany za pomocą sokowirówki posiada mniejszą wartość odżywczą w porównaniu ze świeżymi warzywami i owocami.
Mechanizm działania wyciskarki
Wyciskarka do owoców i warzyw nie powoduje rozcięcia składników. Jej działanie wynika z przemieszczania się wolnoobrotowej prasy (50-120 obrotów na minutę w zależności od modelu). Tłoki równomiernie rozgniatają owoce i warzywa. Sok przepływa przez ceramiczne lub plastikowe elementy, które nie wchodzą w reakcje ze składnikami odżywczymi. Sok pozyskany za pomocą wyciskarki zawiera zatem więcej substancji odżywczych w porównaniu z sokiem uzyskanym za pomocą sokowirówki.
Z czego przygotować pożywny sok ?
Świeże soki najczęściej przygotowuje się z owoców cytrusowych (np. pomarańczy, grejpfrutów, mandarynek itd.). Niemniej warto spróbować soku przygotowanego z liści zielonych warzyw. Są one bogatym źródłem żelaza oraz przeciwutleniaczy. Zawierają one także magnez, fosfor, potas oraz szereg witamin (np. A, C, E, z grupy B). Soki przygotowane z liści zielonych warzyw wspomagają oczyszczanie organizmu z toksyn oraz pomagają zapobiegać chorobom nowotworowym. Działają one wzmacniająco na organizm osłabiony farmakoterapią (np. antybiotykami). Do przygotowania zdrowego soku można wykorzystać szpinak, kapustę, seler naciowy, sałatę, jarmuż, rukolę i roszponkę, a także młode trawy jęczmienia oraz pszenicy. Są one bogate w chlorofil i enzymy.
Sokowirówka czy wyciskarka ?
Wyciskarki do soków można podzielić na jedno- i dwuślimakowe. Jednoślimakowe wyciskarki do soków są poziome, pionowe bądź wyposażone w ostrza. Sokowirówka i wyciskarka umożliwiają uzyskanie soku z jabłek, buraków i marchwi. Niemniej wspomniany wyżej pożywny sok z liści zielonych warzyw bądź z innych podobnych składników można uzyskać wyłącznie za pomocą wyciskarki do soków. Wspomniane urządzenie poradzi sobie także z pozyskaniem soku z drobnych, jagodowych owoców. Sokowirówka jest pod tym względem mniej funkcjonalna. Sok uzyskany z sokowirówki jest bardziej klarowny i wodnisty. Wyciskarka do soków umożliwia natomiast pozyskanie nieco gęstszego płynu.
Wydajność urządzeń
Pewną zaleta sokowirówek jest większa wydajność. Wyciskarka pracuje wolniej, ale za to pozwala uzyskać sok o wyższej wartości odżywczej. Otrzymany sok będzie nie tylko bardziej pożywny, ale także zachowa świeżość na dłużej w porównaniu z sokiem uzyskanym za pomocą sokowirówki. Pozyskanie jednego litra soku zajmuje wyciskarce około 4-5 minut.
Sokowirówka - z otwartym, czy zamkniętym obiegiem ?
Sokowirówka może działać w zamkniętym systemie usuwania miąższu bądź też być wyposażona w otwarty obieg. Zamknięty system usuwania miąższu polega na tym, że pulpa z której odsączany jest sok gromadzi się stopniowo na sitku. Miąższ z warzyw i owoców stopniowo osadza się na ścianach sita. Po jego oczyszczeniu można kontynuować przyrządzanie soku. Sokowirówka wyposażona w otwarty obieg posiada odrębny zbiornik na miąższ, który można odłączyć od urządzenia, a następnie szybko i łatwo oczyścić.
Wyciskarka do soków - jaką wybrać ?
Jak zostało wspomniane wyżej, wyciskarka do soków może być jedno - lub dwuślimakowa. Pierwszy typ urządzeń łatwo utrzymać w czystości, ale charakteryzują się mniejszą wydajnością. Drugi typ urządzeń trudniej wyczyścić, lecz można uzyskać za ich pomocą więcej soku. Warto wspomnieć, że wyciskarki poziomie są wolniejsze od pionowych. W wyciskarce poziomej wrzucane owoce i warzywa za każdym razem trzeba dociskać za pomocą tłoczka, natomiast w przypadku wyciskarki pionowej praktycznie nie jest to konieczne. Bez względu na rodzaj wyciskarki do soków i tak jest ona mniej kłopotliwa w czyszczeniu w porównaniu z sokowirówką. Łatwość utrzymania w czystości należy obok wydajności i funkcjonalności do głównych kryteriów, jakie należy wziąć pod uwagę podczas zakupu wspomnianych wyżej urządzeń.
Czym różni się sokowirówka od wyciskarki ?
Podsumowując powyższe rozważania na temat sokowirówek i wyciskarek można stwierdzić, że podstawową różnicą między przedstawionymi urządzeniami jest mechanizm działania. Technologia zastosowana w przypadku wyciskarek jest bardziej innowacyjna. Miażdżenie i tłoczenie owoców, warzyw i ziół umożliwia pozyskanie z nich najcenniejszych składników odżywczych w większej ilości. Sokowirówka wykorzystuje natomiast mechanizm ścierania i tarcia oraz siłę odśrodkową. Sok jest oddzielany od pulpy poddawanej dodatkowo oddziaływaniu podwyższonej temperatury, która niszczy cenne składniki odżywcze. Wyciskarka pozyskuje sok z przestrzeni międzykomórkowej. Sokowirówka jest w stanie odwirować sok tylko z obszarów przecięcia rośliny.
Wyciskarka działa na niskich obrotach. Szczególnie powolne są wyciskarki pionowe reprezentujące najnowszą generację tego typu urządzeń. Dzięki temu nie dochodzi do wytworzenia ciepła i utlenienia cennych składników odżywczych. Sokowirówka działa natomiast na wysokich obrotach. Przekłada się to na poziom hałasu w czasie pracy urządzeń. Wyciskarka wykorzystuje ciśnienie, aby działać bardziej efektywnie, zaś sokowirówka działa na zasadzie siły odśrodkowej. Sok uzyskany za pomocą wyciskarki charakteryzuje się jednolitą konsystencją, zaś sok pozyskany z zastosowaniem sokowirówki szybko się rozwarstwia, co świadczy o jego natlenieniu.
Wyciskarka poradzi sobie z każdym produktem, w odróżnieniu od sokowirówki. Drugie z wymienionych urządzeń nie jest w stanie wycisnąć soku z liści warzyw, traw zbóż i ziół. Należy dodać, że wyciskarka uzyskuje sok z całych owoców i warzyw. Sokowirówka wymaga wcześniejszego obrania produktów ze skórki i pokrojenia ich na mniejsze kawałki. Różnica tkwi także w łatwości w utrzymaniu w czystości oraz zastosowanych materiałów. Łatwa w czyszczeniu wyciskarka posiada ślimaki wykonane z mas ceramicznych lub plastikowych, a nie z metalu w odróżnieniu od cylindra i noży tworzących konstrukcję sokowirówki.
Dla zdrowia lepsza wyciskarka, dla portfela sokowirówka
Osoby chcące przeprowadzić terapię sokami w ramach diety antynowotworowej lub oczyszczającej powinny stosować wyciskarkę. Podobnie jest w przypadku kuracji odmładzających, odchudzających i wzmacniających odporność. Wyciskarkę można wykorzystać także do przygotowana roślinnego mleka, lodów, sorbetów oraz masła orzechowego i domowego tofu. Korzyści płynące ze stosowania wyciskarki oraz większa funkcjonalność nieco rekompensują wyższy koszt zakupu. Sokowirówka jest działa szybciej i jest dostępna w bardziej korzystnej cenie. Niemniej uzyskany za jej pomocą sok nie posiada tak wysokiej wartości odżywczej.