Cebula zwyczajna

Nazwa łacińska: Allium cepa

Nazwa angielska: Onion

Nazwa hiszpańska: Cebolla

Nazwa francuska: Oignon

Nazwa niemiecka: Zwiebel

Wiadomości ogólne i ciekawostki

Ojczyzną cebuli jest Azja Środkowa. Warzywo to znane już było w antycznej Grecji i Persji. Niegdyś cebula była pokarmem codziennym spożywana w formie gotowanej w osolonej wodzie stanowiła pożywienie biednych ludzi, przede wszystkim w Azji i w krajach Basenu Morza Śródziemnego. Jako kuchenną przyprawę i jako zioło cenimy ją od wieków również w Polsce. Jest to roślina dwuletnia. W pierwszym roku cebula wytwarza pod ziemią pojedynczą bulwę, w której gromadzi substancje zapasowe, dopiero zaś w drugim kwitnie i owocuje. Cebula od wieków uważana była za doskonały lek przeciwko awitaminozie C - szkorbut. Zabierali ją więc w podróże żeglarze i polarnicy. Mimo, iż warzywo to nie jest najbogatszym znanym źródłem witaminy C to ze względu na swoja dostępność, łatwość przechowywania i uprawy sprawiły, iż to właśnie ona zwiedzała z podróżnikami świat w skrzyniach i workach zapewniając tym samym ciągłe źródło tej witaminy. W zakurzonych zapiskach gospodarskich możemy przeczytać "Cebula wyciska łzy z oczu, lecz jest doskonałym środkiem odżywczo - leczniczym. Pełnowartościowe składniki cebuli to: żelazo, krzemień, siarka, fosfor, sole wapienne, dlatego powinno jej się spożywać jak najwięcej w stanie surowym - smażona, pieczona, gotowana traci wiele składników odżywczych". Inne nazwy: dymka, skulibaba, cebula ogrodowa.

Surowce lecznicze

W leczeniu wykorzystuje się całe, świeże cebule, liście oraz sok

Substancje lecznicze

• Olejki eteryczne
• Witaminy: C, A, z grupy B, PP
• Flawonoidy
• Organiczne związki siarki
• Saponiny
• Sole mineralne - wapń, selen, żelazo, magnez, fosfor, cynk

Działanie

• Obniżające ciśnienie tętnicze krwi
• Dezynfekujące
• Poprawiające przemianę materii
• Wykrztuśne

Warzywo to od wieków używane było jako skuteczny lek na szkorbut, czyli ostrą awitaminozę C. Związki czynne zawarte w cebuli mają silne właściwości bakteriobójcze, działają również na bakterie oporne na antybiotyki. Właściwości te wynikają z organicznych związków siarki, których cebula ma stosunkowo dużo, i które działają już w bardzo małych stężeniach. Siarka jest też odpowiedzialna za specyficzny, ostry zapach i smak cebuli. Cebula poza witaminą C jest także dobrym źródłem innych witamin A, B1, B2 czy PP oraz wielu mikroelementów - głównie cynku, który jest ważnym czynnikiem w walce z wirusami oraz selenu, który działa przeciwmiażdżycowo. Również fosfor i żelazo są łatwo dostępne podczas spożywania tego warzywa. Cebula obniża ciśnienie tętnicze krwi, działa moczopędnie. Dzięki saponin cebula ma właściwości rozrzedzające zalegające wydzieliny w płucach, ułatwia odkruszanie. sok z cebuli ma właściwości przeciwbakteryjne. Polecany jest przy infekcjach i przeziębieniach oraz jako lek w zapaleniach żył, żylakach odbytu a także jako lek przeciwpasożytniczy. Cebula stosowana zewnętrznie na skórę jest doskonałym lekiem na rany, czyraki, ukąszenia owadów, oparzenia i odmrożenia. Może mieć również skuteczne zastosowanie w poprawie urody, rozjaśnia bowiem piegi i korzystnie wpływa na cerę trądzikową.

Zastosowanie

• Sałatka lecznicza - 2 cebule, 2 jabłka - cienko pokrojone wymieszać ze śmietana lub majonezem. spożywać wieczorem przed położeniem się spać. Sałatka może być polecana
  w leczeniu miażdżycy, przeziębień i stwardnienia tętnic.
• Syrop z cebuli - 2 cebule rozdrobnić, zalać 2-3 łyżkami miodu lub zasypać cukrem. Odstawić na kilka godzin. Uzyskany syrop pić p o1-2 łyżeczki 3-4 razy dziennie sam lub
  w mleku. Dzieciom należy podawać mniejsze dawki np. 2-3 razy dziennie po 1 łyżeczce.
• W kuchni cebula może być z powodzeniem stosowany jako aromatyczna, pobudzająca apetyt przyprawa, do marynowania mięs, jako dodatek do sałatek, do przetworów warzywnych, do zup i sosów, do jajek, potraw z warzyw i ryb.
• Miazga z cebuli - przykładana na skórę ludzi wrażliwych może spowodować pieczenie i podrażnienie skóry, dlatego lepiej używać cebuli pieczonej lub gotowanej. W celach leczniczych cebulę gotujemy lub pieczemy razem z łupina. Następnie rozgniatamy cebulę na miazgę, zawijamy w czystą chustkę lub szmatkę, gazę i przykładać na chore miejsca ( trądzik, czyraki). Po 4-8 godzinach okład należy zmienić.
• Nalewka z cebuli - 100 g utartej cebuli zalać 0,5 litra spirytusu i odstawić na tydzień. Przecedzić i spożywać po 20-30 kropli na kieliszek wody w przypadku zaparć czy w leczeniu kamicy moczowej.

Przeciwwskazania

• Przeciwwskazaniem do stosowania cebuli są: ciężkie choroby nerek i wątroby
• Ostre choroby przewodu pokarmowego np. wrzody
• Nasilona niewydolność serca