Kuchnia włoska

   Nie ma czegoś takiego jak jednolita włoska kuchnia. Ten śródziemnomorski but ma ponad 1500 km długości. Różnice klimatu między częścią północna, a południową są bardzo duże. Do tego dochodzi jeszcze bogata historia tego kraju. Włochy zjednoczyły się dopiero w 1861? wcześniej każdy region był oddzielną pulsującą komórką z własną administracją, władzą i rzecz jasna kuchnią.

   To wielkie różnorodne kulinarne bogactwo jest obecnie bardzo poszukiwane i z namaszczeniem pielęgnowane. Wystarczy tylko wspomnieć, iż samych gatunków makaronów jest we Włoszech ponad 400, a do tego nieprzebrana różnorodność serów, wędlin, pachnących owoców, warzyw, ryb i owoców morza, grzybów oraz pachnącej lasem dziczyzna. Do tego dochodzą oczywiście pyszne wina.

   Nie da się w jednym tekście umieścić całej tęczy smaków i zapachów dostępnych podczas podróży po Półwyspie Apenińskim. Pierwszy etap kulinarnej wycieczki wiedzie od Trydentu przez Lombardię, Piemont, Wenecję aż do Emilii-Romanii. Jesienią w Piemoncie nadchodzi czas polowań, w lasach zbiera się słynne na cały świat, ekskluzywne, pachnące czosnkiem trufle Alba. Na wzgórzach Piemontu w słońcu dojrzewają aromatyczne winogrona, z których powstają intensywne, jedne z lepszych czerwonych win Barolo i jego delikatniejsza wersja Barbaresco. Pysznym daniem regionu jest natomiast barwione szafranem promieniście złociste risotto alla milanesce serwowane zazwyczaj z cielęcą giczą osso bucco. Do tego dochodzą dziesiątki rodzajów salami, oraz sery - aromatyczna Gorgonzola z błękitną pleśnią, łagodne Taleggio z pomarańczowobrązową skórką i ziarniste, o orzechowym aromacie Grana Padano oraz Parmezan - produkowany w Emilii Romanii słynny Parmigiano Reggiano. Włosi wykorzystują również serwatkę, która powstaje po produkcji parmezanu. Karmią nią bowiem świnie z których przygotowuje się luksusową, aromatyczną szynkę Prosciutto di Parma. W regionie Emilia-Romania skosztować można najlepszych w całych Włoszech ravioli i tortellini. Te małe podawane w rosole, warzywnych lub w mięsno-pomidorowych sosach pierożki stanowią prawdziwą ucztę.


   Kolejnym regionem na kulinarnej mapie Włoch jest elegancka, wyważona kuchnia Toskanii. Toskańczycy lubują się w delikatnych mięsach, świeżych pachnących ziołach i warzywach oraz w oliwie. Potrawy stanowią kwintesencję naturalnego smaku, nie są zanurzane w sosach. Same w sobie stanowią prostą, klasyczną wersję Włoskich dań. Słynna bistecca alla fiorentina to klasyczny stek pieczony na otwartym ogniu według sposobu znanego jeszcze z czasów etruskich. Pyszna bruchetta, sałatka toskańska z rukolą i domieszką białego wina, regionalna zupa jarzynowa oraz dania na bazie porcino - czyli prawdziwka są niemalże wizytówką tego regionu.


   Kolejnym punktem są Włoch Południowe. Im dalej na południe tym kuchnia jest bardziej kolorowa, egzotyczna i słodka. Sycylia, Sardynia Kampania czy Kalambria stały się niejako "matką" współcześnie znanej i cenionej "kuchni śródziemnomorskiej". Ta prosta, wiejska dieta zacofanego i biednego południa, traktowana z góry przez bogatszych sąsiadów z Toskanii, Lombardii czy Lacjum niemalże z dnia na dzień zaczęła być postrzegana jako niezwykle zdrowa i sprzyjająca długowieczności. Konieczność jest matką wynalazków, również tych kulinarnych. To w tym regionie powstała pizza - cieniutki placek z rożnymi składnikami lub droga, podawana w restauracjach pasta con frutti di mare. Hitem stała się również prosta sałatka w kolorach Włoskiej flagi - caprese. Najlepsza wersja tego prostego dania jest w Kampanii, gdyż to właśnie tu produkuje się najlepszą mozzarella di bufala campana, ze znacznie tłustego niż krowie mleka bawołów. Kuchnia południa ściśle powiązana jest z historią tej części kraju. Sycylia przez ponad 2000 lat znajdowała się pod rożnymi wpływami. Grecy pozostawili winnice i gaje oliwne. Bizantyjskie statki sprowadziły ostre i aromatyczne sery. Hiszpanie zapoznali tutejszą ludność z ziemniakami, indykami i pomidorami, a Arabowie pozostawili w spadku egzotyczne owoce, warzywa i kuskus. Saraceni zdradzili Sycylijczykom tajniki wytwarzania deserów i ciast. Mieszkańcy południowych Włoch lubują się w niezwykle słodkich, miodowych ciastach, owocach w cukrze i bakaliach. Zajadają się "ciastem królów" czyli pasta reale - aromatycznym marcepanem. To właśnie tu na Sycylii w klasztorach Martorana powstają, już od XII wieku najpiękniejsze i najbardziej apetyczne marcepanowe ozdoby i wykwintne rarytasy. Prawdziwym niebem dla podniebienia dla wielbicieli włoskich deserów są tutejsze lody. Faktem jest również to, iż pierwsza lodziarnia poza Włochami powstała w Paryżu w 1668 roku a jej założycielem był rodowity Sycylijczyk. Na Sycylii skosztować można również takich smakołyków jak klujące owoce kaktusa czyli fico d'india lub niezwykle oryginalne i smaczne jeżowce.


   O kuchni Włoch można pisać i pisać. Wiele powstało już publikacji opiewających sztukę kulinarna tego różnorodnego kraju. Jednak znacznie lepiej niż pisać czy mówić jest zwyczajnie delektować się tą zjawiskową, prostą, wyrafinowaną i wykwintną kuchnią. Nawet jeśli jest to nieskomplikowany, wydawało by się banalny kawałek chleba z dodatkami czyli bruszchetta.