Dioksyny w żywności

   Dioksyny to zbiorcza nazwa dla ponad 200 związków chemicznych z grupy chlorowanych węglowodorów. Najbardziej znaną jest molekuła oznaczona symbolicznie TCDD. Zalicza się do najgroźniejszych substancji skażających środowisko, jest uznana za supertruciznę. Jej toksyczność porównywalna jest z toksynami bakteryjnymi tężca.

   Związek ten jest ok. 10 tysięcy razy bardziej trujący niż cyjanek potasu. Badania toksykologiczne przeprowadzone dla TCDD na szczurach wykazały, że połowa tych zwierząt wymiera przy podaniu im 0,022 mg na 1 kg ciała. Można więc przypuszczać, że dawka śmiertelna dla człowieka o wadze 80 kg wynosi ok. 1,8 mg TCDD.

   Dioksyny i furany są najbardziej toksycznymi produktami pewnych technologii przemysłowych włączając spalanie odpadów, spopielenie opon, spalanie węgla i oleju, spalania benzyny ołowiowej, produkcję papieru i niektórych pestycydów, przy odzysku metali, przetapianiu złomu i surowców wtórnych, w odlewnictwie, przemyśle hutniczym i być może spalin silnika diesla. Dioksyny i furany powstają gdy chlor łączy się z innymi chemikaliami w wysokich temperaturach. Chlorodioksyny i furany tworzą się w bardzo szerokim zakresie temperatur w procesie spalania od ok. 400°C do około 1400°C, a "przyczepione" na cząstkach popiołów są w praktyce niezniszczalne nawet powyżej 1400°C. Działanie polega głównie na powolnym, ale bardzo skutecznym uszkadzaniu narządów wewnętrznych, takich jak wątroba, płuca, płuca, nerki, rdzeń kręgowy lub kora mózgowa. Skutki tych uszkodzeń nierzadko pojawiają się dopiero po kilku lub kilkunastu latach od przyjmowania niewielkich dawek takich trucizn.



   Najsilniejszy wpływ dioksyn jest obserwowany u ludzi i zwierząt w systemie rozrodczym, systemie wydzielania wewnętrznego (hormonalnym) i systemie immunologicznym. Dioksyny opadają na glebę, pola uprawne i wodę, przedostają się do sieci wodnej i do łańcucha pokarmowego. Ponad 90% dioksyn przenika do naszego organizmu z pożywieniem, głównie produktów mięsnych, mleczarskich i ryb. Jednak ludzie żyjący w pobliżu źródeł emisji dioksyn powinni wiedzieć, że już samo wdychanie skażonych cząsteczek tych związków może spowodować łańcuch chorób. Palenie papierosów, wulkany i pożary lasów są źródłami o mniejszym znaczeniu.