Morele i suszone morele - kalorie, wartości odżywcze i ciekawostki

   Morele to okrągłe lub lekko jajkowate owoce pestkowe o wielkości 4-8 cm. Jest to gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny różowatych. Bardzo długo sądzono, że morela pochodzi z Armenii, stąd jej łacińska nazwa Pruna Armenica. Dzisiaj wiadomo, że ojczyzną moreli są Chiny i należące do Iranu oraz Turcji górzyste tereny między Morzem Kaspijskim a Morzem Czarnym. W stanie dzikim morela występuje od Chin poprzez środkową Azję po Azję Mniejszą. Chociaż drzewka morelowe były uprawiane w tych rejonach ponad 3 tysiące lat p.n.e., ciągle nie dało się ich całkowicie udomowić. To nieprzewidywalne drzewko rośnie bowiem i dojrzewa w warunkach, którym daleko do ideału, np. na wysokości 3 tys. m n.p.m.

   Sadownicy z krajów basenu Morza Śródziemnego, gdzie panuje, spokojny, ciepły klimat nie są w stanie przewidzieć, czy w danym roku drzewa obrodzą, czy też nie. Zdarza się, że rośliny kwitną co dwa lata, albo - co jeszcze dziwniejsze - od momentu kwitnienia do owocowania mija tyle czasu, że przymrozki lub chłodne wiatry niszczą całe zbiory. Poza tym kapryśna morela nie lubi wielu rzeczy - suszy, nawozów sztucznych, ani nawet naturalnych. Najbardziej odpowiada jej teren wapienny i kamienisty, ale odpowiednio nawodniony. Morela może osiągnąć co najwyżej 5 metrów. Jej kwitnienie przypada na przełom marca i kwietnia. Drzewo moreli najlepiej owocuje w ciepłej strefie klimatu umiarkowanego, gdzie rzadko występują wiosenne przymrozki mogące zagrozić jego wczesnemu kwitnieniu, w związku z tym drzewka na skalę przemysłową są hodowane w rejonie śródziemnomorskim i w Ameryce. Obecnie największym producentem moreli jest Turcja, gdzie uprawia się te owoce głównie dla późniejszego ich suszenia i sprzedaży w tej formie.



Krótka historia moreli

   Morela trafiła do Europy dzięki ogrodnikom arabskim. W I w n.e. znana była już w Rzymie i stamtąd rozpowszechniła się na niemal całym kontynencie. Wskazać jednak należy, iż na początku ceniono je głównie ze względu na dekoracyjny charakter kwitnącego drzewa morelowego. Poza tym do owoców podchodzono nieufnie również z tego powodu, iż były one przysmakiem Arabów, którzy kilkakrotnie najeżdżali południową Europę. W Polsce morele zaczęto uprawiać dopiero prawdopodobnie od połowy XVI wieku.



Wygląd

   Skórka moreli jest szorstka, czasami również gładka, od jasnożółtej do pomarańczowo-żółtej, po stronie słonecznej lekko zaczerwieniona. Od ogonka do drugiego końca owocu przebiega charakterystyczna dla moreli spoina dzieląca ją jak gdyby na dwie części. Miąższ jest biały, żółty lub intensywnie pomarańczowy i daje się łatwo oddzielić od pestki. Morele spożywamy na surowo, można je jeść razem ze skórką. Z moreli można przygotowywać kompoty, dżemy, konfitury, galaretki, konserwować w puszkach, w syropie. Morele również doskonale nadają się do suszenia.



Wartości odżywcze i właściwości lecznicze

   Owoce moreli mają dużą wartość odżywczą i smakową. Zawierają nie tylko składniki mineralne mineralne (żelazo, wapń, magnez, potas, miedź, bor) ale i witaminy z grupy B (B2, B6, PP, B5 -> kwas pantotenowy i B9 -> kwas foliowy), witamina E, a przede wszystkim witamina A w formie roślinnej prowitaminy czyli beta karotenu. Morele to również źródło: błonnika pokarmowego, związków pektynowych, flawonoidów, garbników, fitosteroli, kwasów organicznych (winowy, cytrynowy, jabłkowy). Morele to jedno z lepszych źródeł likopenu, bardzo silnego antyutleniacza, któremu przypisuje się wyjątkowo skuteczne działanie przeciwnowotworowe. Jednak mimo wielu wspaniałych właściwości leczniczych moreli największym odkryciem ostatnich czasów wydaje się być zawarta w pestkach moreli antynowotworowa amigdalina znana również jako witamina B17. Amigdalina w organizmie człowieka rozkłada się na kwas benzoesowy, glukozę i cyjanowodór.



Morele w kosmetyce

   Morele używane są do produkcji perfum, kremów, toników, maseczek i peelingów. Dodaje się je także do balsamów. Ma właściwości wygładzające, nawilżające, doskonale regeneruje skórę i odżywia. Nadaje jej zdrowy, odświeżony wygląd. 



Kalorie i wartości odżywcze - morele

Suszone morele

   Suszone morele od starożytności stosowane są w medycynie wschodniej jako środek sprzyjający zachowaniu miękkości, gładkości i jędrności skóry. Prawidłowo wysuszone owoce ze względu na zagęszczenie składników i odparowanie wody zawierają mnóstwo składników odżywczych. Oczywiście - mniej wody to więcej kalorii. Z uwagi na dużą ilość pierwiastków zasadotwórczych zalecane są przy nadkwaśności żołądka oraz w stanach zakwaszenia organizmu, np. po wysiłku fizycznym. Suszone owoce moreli, jako jedyne wśród owoców suszonych, mogą być jedzone przez cukrzyków, dzięki odpowiedniej strukturze zawartych w nich cukrów. Morele są wyjątkowo korzystnym zamiennikiem słodyczy dla niemalże wszystkich łasuchów. Suszone morele opóźniają procesy starzenia. Pozytywnie oddziaływają na cerę, zwłaszcza trądzikową. Dobrze wpływają na wzrok. Skutecznie chronią przed anemią. Morele mogą działać lekko przeczyszczająco. Warto jednak zwrócić uwagę, że suszone morele zazwyczaj konserwowane są dwutlenkiem siarki.



Kalorie i wartości odżywcze - suszone morele