Amigdalina, czyli witamina B17 - co o niej wiemy?

   Pierwsze poważne doniesienia na temat amigdaliny, czyli witaminy B17 pojawiły się w latach 40. i 50. XX wieku, kiedy Amerykanin Ernst T. Krebs jr. (nie był on ani biochemikiem ani też doktorem nauk medycznych) na podstawie modyfikacji pomysłu swojego ojca zaczął promować syntetyczny preparat amigdaliny o nazwie Laetrile. Został on przedstawiony jako środek, który byłby w stanie skutecznie niszczyć guzy rakowe w ludzkim organizmie. Amigdalina tak naprawdę została odkryta w 1830 r. przez francuskiego chemika Pierre'a Jeana Robiqueta.

Podpatrywanie natury

   Antynowotworowe działanie naturalnej amigdaliny zostało poniekąd potwierdzone obserwacją natury - sposobem żywienia Innuitów, którzy żyją na polarnych lodowcach, a także Indian. Obie grupy ludności żywią się głównie mięsem i owocami leśnymi. Ani Indianie ani Innuici nie mają problemu z  otyłością, mimo że codziennie jedzą dużo nasyconych tłuszczów zwierzęcych. Co więcej, nie zapadają na choroby serca i układu krążenia czy co istotne w ocenie na nowotwory. Innym przykładem są Hunzowie, zamieszkujący górzyste tereny Pakistanu. O Hunzach mówi się, że są to najzdrowsi, najdłużej żyjący ludzie na świecie. Ich długość życia osiąga nawet 120 lat. Żyjący stulatek nie robi tam specjalnego wrażenia. Ludzi w sędziwym wieku nie trapią choroby wieku starczego. Znaczącym dodatkiem do potraw jest olej z pestek moreli. Drzewa morelowe rosną wszędzie. Hunzowie zjadają owoce w dużych ilościach na świeżo, a także gorzkie pestki z moreli (jądro pestki). Częściowo suszą morele na słońcu w ten sposób gromadząc zapasy na chłodniejsze pory roku. Z pestek otrzymują olej i dodają do sałatek - jest on bardzo bogaty w amigdalinę. Ocenia się, że dieta Hunów zawiera około 200 razy więcej nitrylozydów niż dieta przeciętnego Polaka. Logika wskazuje, że zdrowsze życie i bardzo niski odsetek osób z zachorowalnością na choroby nowotworowe ww. społeczności może być efektem działania witaminy B17.



Skąd się bierze?

   Najwięcej amigdaliny znajduje się w nasionach takich owoców, jak jabłka i gruszki oraz w (przede wszystkim) pestkach moreli, wiśni, nektarynek, śliwek, pigwy, aronii, jeżynach i brzoskwiń. Do bogatych źródeł amigdaliny należą też gorzkie migdały, czarny bez, truskawki i maliny. Niewielkie ilości witaminy B17 można znaleźć w nasionach roślin strączkowych (bób, ciecierzyca i w skiełkowanej soczewicy i fasoli mung), siemieniu lnianym,  gryce, pszenicy. Warto dodać, że do najbardziej znanych oprócz amigdaliny glikozydów cyjanogennych należą: linamaryna, faseolunatyna, wicjanina, sambunigryna, durryna, manihotoksyna i prulaurazyna.

   Należy dodać, że zawartość amigdaliny w pożywieniu uległa znacznemu zmniejszeniu po wprowadzeniu metod poprawiania jakości żywności. Stąd też przypuszczenia, że jest to jeden z czynników wpływających na wzrost zachorowalności na choroby nowotworowe. Preparaty syntetyczne czy też pół-syntetyczne z amigdaliną z naturą nie mają dużo wspólnego, dlatego nie będziemy się o nich rozpisywać - nie wiadomo czy są skuteczne, czy nawet mogą być szkodliwe. Być może amigdalina wymaga do przyswojenia i właściwego działania innych składników, które są obecne w produktach naturalnych, a brak ich w preparatach i suplementach. Na pewno istotna jest konfiguracja związku, a syntetyczna ma inną niż naturalna.



Fizyczne i chemiczne przemiany

   Amigdalina jest termolabilnym związkiem chemicznym, czyli nieodpornym na działanie temperatury. Wysokie stężenia witaminy B17 w organizmie można uzyskać poprzez spożywanie naturalnego pożywienia w postaci surowej lub w kiełkującym stadium. Umiarkowane gotowanie nie spowoduje jej rozpadu (np. blanszowanie, gotowanie al dente). Jednak im mniej obróbki termicznej tym lepiej.

   Przez wiele lat amigdalina była wręcz zakazana do spożycia. Wynikało to z tego, że beta-glukozydaza uwalnia jednostkę cyjanku w cząsteczce witaminy B17. Dlatego też wszystkie rośliny zawierające amigdalinę zostały uznane za trujące. Dodatkowo, rośliny te zostały poddane modyfikacjom genetycznym, żeby całkowicie usunąć zawartość nitrylozydu będącego jej pierwszorzędnym źródłem. Może się więc okazać, że wylano dziecko z kąpielą. Właściwości chemiczne i fizyczne amigdaliny nie były wówczas dobrze znane. Z resztą trudno winić kogokolwiek. Nie było też tak wielu możliwości jak obecnie.



Ile amigdaliny potrzebuje człowiek?

   Obecnie nie poznano jeszcze dokładnych danych na temat optymalnych dawek witaminy B17. Niemniej przyjęto tymczasowe rozwiązanie. Polega ono na tym, że jedna pestka moreli dostarcza witaminy na około 4,5 kg masy ciała w przypadku profilaktyki nowotworowej. Rzecz jasna jest to szacunkowa ilość, bo dokładna dawka zależy od indywidualnego tempa metabolizmu i nawyków żywieniowych. Maksymalną dawkę określono na 30-35 nasion moreli dziennie w przypadku osoby ważącej 77 kg. Na tej podstawie określono, że w zależności od wieku i masy ciała powinno się przyjmować około 0,25-3 g amigdaliny dziennie. Szacunkowe spożycie witaminy B17 w Europie nie napawa optymizmem. Przeciętny, dorosły Europejczyk spożywa zaledwie 2 mg amigdaliny!



Jak działa witamina B17?

   Obecnie naukowcy skupili się głównie na antynowotworowych właściwościach amigdaliny. Długotrwale utrzymujący się niedobór witaminy B17 prowadzi do rozwoju nowotworów, choć jest to założenie przedstawione w dużym uproszczeniu. Podobnie jest w przypadku, gdy niedobór żelaza prowadzi do anemii. Niemniej jednak w przypadku niedostatecznej ilości żelaza organizm wyraźnie sygnalizuje to poprzez szereg objawów, m.in. bladość skóry, zmęczenie, senność, łamliwość włosów i paznokci, osłabienie. Z kolei niedobór witaminy B17 nie jest dostatecznie sygnalizowany, a nowotwór może rozwijać się niepostrzeżenie, bo ma do tego doskonałe warunki. Oficjalnie badania kliniczne nie potwierdziły antynowotworowego działania amigdaliny. Nie stwierdzono zmniejszenia guzów, wydłużenia czasu przeżycia, złagodzenia objawów choroby nowotworowej lub poprawy samopoczucia pacjentów. Powstający podczas rozpadu amigdaliny cyjanek jest silną trucizną i może być przyczyną zatruć, szczególnie przy jednoczesnym zażywaniu witaminy C. Takie są wyniki oficjalnych i uznanych badań.

   W tym miejscu chcielibyśmy podważyć informacje dotyczące szkodliwego wpływu amigdaliny na organizm. Każda cząsteczka amigdaliny zawiera:

- jednostkę cyjanku
- jednostkę benzaldehydu (aldehyd benzoesowy)
- 2 jednostki glukozy

   W takich warunkach cyjanek nie może stać się niebezpieczny. Benzaldehyd i molekuły glukozy trzymają go w ryzach i uniemożliwiają jego uwolnienie, chyba że pojawi się enzym beta-glukozydaza. Na szczęście jego ilości w organizmie są śladowe. Witamina B17 może uwolnić cyjanek tylko w jednym przypadku. Ilość wspomnianego enzymu wzrasta nawet stukrotnie w siedlisku złośliwego nowotworu (w komórkach nowotworowych notuje się 100-3600% większą aktywność enzymu). Cyjanek uwolniony w taki sposób sieje spustoszenie wśród nowotworowych komórek. W tym samym czasie uwalnia się benzaldehyd, który również jest silną trucizną. Wzmacnia on działanie cyjanku wspomagając niszczenie komórek złośliwego nowotworu. Zdrowe komórki są natomiast chronione przez enzym rodanazę obecny w każdej z nich. Rodanaza rozkłada i przetwarza cyjanek i benzaldehyd w nieszkodliwe związki - rodanaza łączy cyjanek z siarką (z aminokwasu cystyny), tworząc relatywnie nieszkodliwą substancję tiocyjanek.



Skutki niedoboru i nadmiaru amigdaliny

   Niestety nie posiadamy dużej wiedzy na temat awitaminozy i hiperwitaminozy witaminy B17. Sądzimy natomiast, że jej niedobór prowadzi do zapadania na choroby nowotworowe. Brak danych na temat hiperwitaminozy i toksyczności wynika natomiast z faktu, że amigdalinę jest trudno przedawkować. Inna kwestia jest taka, że żywność, która jest dziś dostępna i powszechnie spożywana zawiera jej niewielkie ilości. Przyjęto jednak zasady "BHP", o których warto wspomnieć:

- zjadaj całą zawartość "komplementarnie" owoce (owoc + nasiono(a) / pestkę(i) włącznie), ale nie jedz większej ilości nasion / pestek niż te które były w całym zjedzonym owocu
- zasada o której już wspomnieliśmy - jedna pestka moreli dostarcza witaminy na około 4,5 kg masy ciała w przypadku profilaktyki nowotworowej. Maksymalną dawkę określono na 30-35 nasion moreli dziennie w przypadku osoby ważącej 77 kg