Astaksantyna - sprawdzamy jak działa najsilniejszy antyoksydant

   Przeciwutleniacze tworzą zróżnicowaną grupę związków chemicznych, o różnej sile działania. W świetle aktualnej wiedzy najsilniejszym antyoksydantem, który można dostarczyć z zewnątrz, w formie suplementu diety jest astaksantyna.

   Astaksantyna - to reprezentantka grupy ksantofili - powstaje w przemianach zeaksantyny i kataksantyny (jest ich metabolitem). Wszystkie wymienione związki należą do grupy karotenoidów kojarzonej głównie z żółtymi i czerwonymi warzywami oraz beta-karotenem. Pełnią one funkcję pomocników fotosyntezy. W cząsteczce astaksantyny znajdują się sprzężone wiązania wielokrotne - to główna cecha tego związku determinująca jej bardzo silne właściwości przeciwutleniające.

Astaksantyny nie znajdziesz w marchewce

   Astaksantyna jest związkiem organicznym, którego nie znajdziemy w produktach pochodzenia roślinnego. Wyjątkiem są jednokomórkowe glony morskie (np. Mikroalgi Haematococcus pluvialis). Astaksantyna znajduje się w drożdżach, w rybach (np. dziki łosoś, pstrąg) oraz owocach morza (np. krewetki, raki, kryle, inne skorupiaki).



Astaksantyna a inne karotenoidy

   Astaksantyna wyróżnia się na tle innych karotenoidów nie tylko pod względem silnych właściwości przeciwutleniających oraz pochodzeniem, ale także pod względem zastosowania. Astaksantyna nie jest prowitaminą A - nie ulega przekształceniu w retinol w organizmie. Znalazła ona zastosowanie jako dodatek do żywności - barwnik. Astaksantyna ukrywa się pod symbolem E161j. Pozyskuje się ją ze źródeł naturalnych oraz syntetycznie.



Wpływ astaksantyny na organizm

   Dotychczas nie stwierdzono żadnego negatywnego wpływu astaksantyny na organizm - wręcz przeciwnie, jej działanie jest prozdrowotne, w wielu aspektach. Głównym działaniem astaksantyny jest neutralizacja toksyn oraz wiązanie wolnych rodników powodujących uszkodzenia komórek organizmu. Rola antyoksydantów wzrasta proporcjonalnie do wzrostu zanieczyszczeń środowiska. Im bardziej ustrój człowieka jest narażony na toksyny, tym lepiej powinien się przed nimi bronić. Antyoksydanty, takie jak astaksantyna tworzą tarczę ochronną walcząc z wolnymi rodnikami powodującymi uszkodzenia organizmu oraz neutralizując toksyny.

   Fenomen astaksantyny polega na tym, że jest ona silniejsza od witaminy C (ok. 65-krotnie, niektóre źródła podają, że astaksantyna jest aż 6000 razy silniejsza), prowitaminy A (beta-karotenu, ok. 54-krotnie), witaminy E uznawanej za witaminę młodości (ok. 550-krotnie), a nawet od koenzymu Q10 (ok. 800-krotnie!). Co ważne w odróżnieniu od wielu antyoksydantów astaksantyna nigdy nie zamienia się w pro-utleniacz w organizmie. Już wyżej była mowa o tym, że astaksantyna różni się od innych karotenoidów pod wieloma względami. Jedna z różnic polega na tym, że nie zostaje ona przekształcona w witaminę A, tylko zostaje dostarczona do komórek narażonych na wolne rodniki lub toksyny. Omawiany antyoksydant bez trudu pokona barierę krew - mózg. Naukowcy odkryli też, że astaksantyna ma zdolności do regeneracji uszkodzeń siatkówki - astaksantyna może zapobiegać zmianom chorobowym w obrębie siatkówki. W przyszłości antyoksydant być może będzie wykorzystywany w leczeniu chorób oczu - obecnie trwają badania nad jego zastosowaniem w leczeniu jaskry i niedrożności tętnicy. Specyficzną właściwością astaksantyny jest możliwość dotarcia do każdej komórki - różowy barwnik posiada hydrofilowe i lipofilowe właściwości. Zabezpieczy ona każdą komórkę.

   Astaksantyna chroni przed niektórymi chorobami nowotworowymi oraz zwiększa odporność organizmu intensyfikując produkcję limfocytów. W profilaktyce antynowotworowej (zwłaszcza przeciw rakowi piersi i rakowi jelita) zaleca się regularne stosowanie tego antyoksydantu. Astaksantyna skutecznie niszczy komórki rakowe w każdej fazie rozwoju oraz chroni DNA komórek przed uszkodzeniami. Różowy barwnik wspomaga działanie leków antyhistaminowych w walce z alergiami oraz astmą. Ponadto, astaksantynie przypisuje się właściwości przeciwzapalne. Przeciwutleniacz przyspiesza też regenerację tkanek, ponieważ potrafi przenikać przez błony komórkowe. Astaksantyna jest nie tylko tarczą ochronną przed wolnymi rodnikami i toksynami, ale także przed promieniowaniem UV, podobnie z resztą jak inne karotenoidy.

   Z dobroczynnych właściwości astaksantyny mogą ponadto skorzystać:

- seniorzy (poprawa kondycji, zmniejszenie ryzyka jaskry i zaćmy)
- diabetycy (zmniejszenie poziomu cukru we krwi, zwiększenie wrażliwości na insulinę)
- osoby z nadwagą i otyłością (redukcja tłuszczu w wątrobie)
- osoby z nadciśnieniem tętniczym (korzystny wpływ na ustabilizowanie poziomu ciśnienia krwi)
- osoby z miażdżycą (przeciwdziałanie tworzeniu się blaszki miażdżycowej)

   Poza tym, astaksantyna obniża ryzyko zawału serca i udaru mózgu.



Astaksantyna w diecie

   Głównym źródłem pokarmowym astaksantyny w diecie jest dziki łosoś, który swój kolor (co najwyraźniej jest uwidocznione w czasie wędrówki na tarło) zawdzięcza właśnie temu antyoksydantowi. Ryba otrzymuje astaksantynę z kryla antarktycznego i zooplanktonu. Różowy barwnik jest produkowany przez algi, którymi żywią się skorupiaki i zooplankton. Wspomniane glony to mikroalgi Haematoccous pluvialis. W 1 kg suchej masy alg znajduje się 40 g astaksantyny.

   Drugim źródłem astaksantyny w diecie mogą być suplementy diety dostępne głównie w sklepach internetowych i niektórych aptekach. Astaksantyna do produkcji tych środków jest pozyskiwana przede wszystkim z alg Haematoccous pluvialis. Mikroalgi produkujące różowy barwnik są w świetle aktualnej wiedzy najbardziej wydajnym źródłem astaksantyny. Mogą być one hodowane z powodzeniem bez ponoszenia dużych nakładów ekonomicznych, w odpowiednich zamkniętych zbiornikach. Algi są w ten sposób odizolowane od zewnętrznych warunków, na które bądź co bądź są wrażliwe. W otwartych zbiornikach obok cennych mikroalg produkujących astaksantynę często rozwijają się inne gatunki glonów. Astaksantyna może być pozyskiwana także z alg rozwijających się w naturalnym środowisku.

   Rozwój nauki i technologii pozwala na syntetyczne pozyskiwanie astaksantyny, niemniej rozwiązanie to jest krytykowane ze względu na jego niższą skuteczność. Astaksantyna występuje w formie czterech izomerów - ten jeden, który wykazuje działanie prozdrowotne może być produkowany wyłącznie przez mikroalgi.

   Dietetycy zalecają korzystanie z naturalnych źródeł astaksantyny, takich jak preparaty zawierające wyciąg z Haematoccous pluvialis. Bogatym źródłem tego antyoksydantu jest również olej z kryla. Produkty z astaksantyną już podbiły amerykański rynek - bardzo prawdopodobne jest, że staną się popularne także na rynku europejskim, w tym na polskim rynku.



Astaksantyna dba o urodę

   Astaksantyna zadba nie tylko o zdrowie, ale również o urodę. W Japonii różowy barwnik zaliczany do karotenoidów już zyskał miano eliksiru młodości, ponieważ posiada ona bardzo silne właściwości antyoksydacyjne. Astaksantyna zmniejsza widoczność oznak starzenia się skóry oraz chroni ją przed promieniowaniem UV. Regularne stosowanie suplementów diety zawierających astaksantynę poprawia elastyczność skóry oraz nadaje jej gładkość, a do tego zmniejsza widoczność plam i piegów.



Astaksantyna łagodzi ból

   Jeżeli nie możesz zażywać tabletek przeciwbólowych (NLPZ, niesteroidowych leków przeciwzapalnych) ze względów zdrowotnych, zapytaj lekarza o astaksantynę. Jak zostało wspomniane wyżej, różowy barwnik działa przeciwzapalnie. Astaksantyna skutecznie łagodzi ból blokując związki chemiczne odpowiadające za odczuwanie bólu.

   Astaksantyna jako naturalny środek jest polecana osobom cierpiącym na przewlekłe bóle głowy i inne dolegliwość bólowe, a także zapalenia stawów i kości, czy też reumatoidalne zapalenie stawów. Z przeciwbólowego działania astaksantyny mogą skorzystać także kobiety mające problem z bolesnymi miesiączkami.

   Właściwości przeciwzapalne astaksantyny są imponujące, ponieważ zmniejsza poziom CRP (dawka 4-8 mg dziennie). Antyoksydant wpływa też na ścieżkę COX-2 (cyklooksygenaza indukowana). Według American Heart Association CRP to kluczowy wskaźnik chorób serca. Astaksantyna może okazać się rozwiązaniem problemu wysokiego ryzyka chorób serca i nowotworów we współczesnym społeczeństwie.



Różowy barwnik dodaje energii

   Astaksantyna poprawia wydajność fizyczną i umysłową dodając energii. Może być stosowana alternatywnie z superfoods (np. z zielonym jęczmieniem). Brak energii, przewlekłe zmęczenie, apatia, niechęć do codziennych obowiązków to problemy, z którymi zmaga się młodzież, rodzice, dziadkowie, pracownicy fizyczni i umysłowi. Ten problem można rozwiązać dietą. Stosowanie suplementów zawierających astaksantynę dodatkowo przyczyni się do usunięcia zmęczenia - praca będzie bardziej efektywna, a energii wystarczy także na inne rodzaje aktywności. Dotychczas z jej dobroczynnych właściwości korzystali głównie sportowcy - nie ma najmniejszej przeszkody, aby nie mogły z nich korzystać osoby odczuwające ciągłe zmęczenie i chcące zwiększyć codzienną aktywność.



   Astaksantyna została nazwana królową karotenoidów nie bez kozery. Co więcej, można śmiało nazwać ją królową antyoksydantów, czego uzasadnieniem jest długa lista prozdrowotnych właściwości. Z jej dobroczynnego działania może skorzystać każdy, zwłaszcza sportowcy, osoby o słabym zdrowiu, osoby otyłe i z nadwagą. Astaksantyna zapewnia efektywną ochronę przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi, a wyniki badań naukowych jednoznacznie potwierdzają, że można jej zaufać. W diecie powinny znaleźć się jej naturalne źródła (np. dziki łosoś), a osobom bardziej narażonym na niekorzystne czynniki (np. toksyny, promieniowanie UV, wolne rodniki) oraz mającym problemy zdrowotne wspomniane wyżej poleca się dodatkowe stosowanie preparatów zawierających astaksantynę, o ile lekarz nie widzi ku temu przeszkód.