Dzisiaj jest: Czwartek, 28.03.2024 Imieniny: Anieli i Sykstusa



Ilość przepisów kulinarnych w serwisie: 5865

Białko w diecie - dlaczego jest takie ważne?


Rozmiar tekstu: AAA
PDFDrukuj


Białko w diecie - dlaczego jest takie ważne?


   Białko to podstawowy budulec każdej komórki. Gdyby nie ono, nie moglibyśmy żyć - białka są jednym z najważniejszych składników pokarmowych. Organizm człowieka zawiera około 65% wody, 20% białek, 10% tłuszczów, 1% węglowodanów i 4% składników mineralnych. Dzięki niemu możemy prawidłowo funkcjonować, rozwijać się i regenerować tkanki ulegające uszkodzeniom.

   Choć w naszej diecie powinniśmy zachować równowagę i spożywać w odpowiednich proporcjach węglowodany, białka i tłuszcze, to w rzeczywistości wygląda to różnie. Mamy tendencję do spożywania zwiększonej ilości węglowodanów (chleb, makarony, kasze, mąka, słodycze), co prowadzi do zaburzeń pracy organizmu. Dlaczego białko w diecie jest takie ważne?





Rola białek w organizmie

   Białka są budulcem nowych tkanek ale także materiałem odbudowującym stare komórki - na przykład uszkodzonych na wskutek urazów, niezbędne są do prawidłowego procesu gojenia się ran i regeneracji. Białka pełnią również rolę transportową przy usuwaniu toksyn z organizmu. Co więcej, odpowiadają za utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej oraz bilansu wodnego, wspomagają również biosyntezę hormonów białkowych. Białka stanowią też podstawowy składnik krwi i płynów śródtkankowych. Białka dostarczają organizmowi energii - 1 gram białka dostarcza 4 kalorie (kcal). Aminokwasy stanowiące podstawę białek uczestniczą w biosyntezie ciał odpornościowych, które wzmacniają i chronią organizm przed działaniem drobnoustrojów. Niedobór białka w diecie wywołuje niedożywienie organizmu, co stanowi początek problemów zdrowotnych objawiających się min. infekcjami i alergiami, zanikiem pracy mięśni, zahamowaniem wzrostu u dzieci.



Zapotrzebowanie na białko

   Białko powinno stanowić od 15 do 20% całego pożywienia w naszym codziennym jadłospisie. Gdzie znajdziemy najlepsze źródła białka? Przede wszystkim w mięsie, ponieważ zwierzęta, podobnie jak ludzie, w dużej mierze zbudowane są z tkanki mięśniowej. Sporo białka mają także ryby (choć niektóre gatunki są także bogate w zdrowe tłuszcze) i produkty odzwierzęce, takie jak jaja, mleko, twarogi (i generalnie nabiał). Białko zwierzęce jest białkiem pełnowartościowym, ponieważ zawiera wszystkie egzogenne aminokwasy (czyli takie, które organizm nie może syntetyzować samodzielnie, więc muszą być dostarczane w pożywieniu, w przeciwieństwie do aminokwasów endogennych). Co ciekawe najbardziej wartościowym dla człowieka białkiem jest białko jaja kurzego i białko zawarte w mleku kobiecym. Jako wzorzec służący do porównywania wartości białek przyjęto białko jaja kurzego.

   Niektóre produkty roślinne również zawierają sporo białka. Zaliczamy do nich na przykład spirulinę (około 57% białka), soczewicę (około 25% białka), fasolę (około 20% białka), soja (niecałe 40% białka). Poza roślinami strączkowymi i spiruliną można wymienić np. orzechy włoskie (około 15% białka), migdały (ponad 10% białka), sezam (niecałe 20% białka). Białko roślinne jest białkiem niepełnowartościowym. Nie oznacza to jednak, że wegetarianie lub weganie będą mieć niedobory białek, kluczowe jest po prostu zorganizowanie pełnowartościowej diety i odpowiednie łączenie pokarmów.



Niedobór białka w diecie

   Niedobory białka prowadzą do poważnych zaburzeń. Początkowo pojawia się nieustające uczucie głodu, a także poczucie osłabienia. Z czasem może także dojść do pogorszenia koncentracji i problemów z pamięcią. Niedobór białka wpływa także na nasz wygląd zewnętrzny. Dochodzi do wypadania włosów, łamania paznokci (mogą się też na nich pojawić jasne plamki wskazujące na osłabienie). Czasem też pojawiają się zmiany skórne (takie jak łuszczenie i przesuszenie) oraz wyraźnie zauważalne osłabienie mięśni. Można również zauważyć obrzęki skórne - opuchnięte powieki i policzki są jednym z charakterystycznych objawów niedoboru białka. Poważne niedobory prowadzą do zaburzeń funkcjonowania układu oddechowego, układu mięśniowego i niedokrwistości.



Nadmiar białka w diecie

   Choć niedobory nam szkodzą, to nadmiar również okazuje się być niebezpieczny dla zdrowia. Promowane przez dietę Dukana i diety dla sportowców - diety wysokobiałkowe są dość niebezpieczne i nie każdy powinien z nich korzystać. Przede wszystkim nadmiar białka może sprawiać, że reszta składników pokarmowych nie będzie się wchłaniać prawidłowo. Dodatkowo dochodzi do znacznego obciążenia nerek, ponieważ to one odpowiadają za odfiltrowanie nadmiaru białka. W końcu przestają wyrabiać się z filtrowaniem i dochodzi do zaburzeń w pracy organizmu. Nadmiar białka obciąża też cały układ trawienny, przez co możemy mieć problemy z niestrawnością i zaparciami.

   Przy diecie bogatej w białko organizm przechodzi w stan ketozy, czego efektem jest m.in. nieprzyjemny zapach z ust. Wynika to ze stanu zwanego kwasicą ketonową. Białko w dużych ilościach bardzo obciąża też wątrobę.

   Przy prowadzeniu intensywnego trybu życia, bogatego w wysiłek fizyczny, warto oczywiście zwiększyć ilość białka w diecie, by mięśnie mogły się odpowiednio szybko regenerować. Jednocześnie pamiętajmy o tym, że umiar jest wskazany i zwiększona ilość nie powinna oznaczać jedzenia kurczaka pięć razy dziennie, bo możemy sobie zaszkodzić. Sięgaj po urozmaicone źródła białka, pamiętając też o zachowaniu odpowiednich proporcji między pozostałymi związkami chemicznymi, czyli węglowodanami i tłuszczami.




Zobacz więcej na temat:

białkodietaodżywianie


Oceń artykuł:

Średnia ocena: 3.33 Ocen: 3


NOWOŚCI PRODUKTOWE

Czereśnie suszone Czereśnie suszone

Producent: Helio


W linii bakalii bez konserwantów firmy Helio pojawiła się kolejna nowość - suszone czereśnie. Produkt jest naturalnie suszony, a nie kandyzowany. Czereśnie to smak lata, który dzięki temu produktowi można t

WIĘCEJ



NOWOŚCI PRODUKTOWE

NOWOŚCI WYDAWNICZE

Jedzenie emocjonalne Jedzenie emocjonalne

Julie M. Simon

Wydawnictwo: Vital


Pudełko lodów po pełnym stresu i niepokoju dniu w pracy. Kilka paczek chipsów naraz, a potem ból brzucha, bo nie radzisz sobie z nawracającymi stanami lękowymi. Przejadasz się, bo desper

WIĘCEJ



NOWOŚCI WYDAWNICZE