Czerwiec i lipiec to czas botwiny, która króluje w zupach (botwince) i chłodnikach - jej głównym składnikiem jest właśnie pełna wartości odżywczych botwina. Spożywanie botwiny może nieść wiele korzyści zdrowotnych, dlatego warto zapoznać się z większą ilością przepisów, by jeść ją jak najczęściej. Na czym polega fenomen tego warzywa?
|
|
|
Botwina - właściwości odżywcze i lecznicze
Botwiną nazywa się młode liście, łodygi i korzenie buraka ćwikłowego. Samą nazwę "botwinka" spopularyzowała również zagęszczona zupa właśnie z wykorzystaniem tego buraka i jego składowych części.
Botwina jest niskokaloryczna - 100 gramów zawiera zaledwie 22 kalorie (kcal), z czego większość pochodzi z węglowodanów (ponad 70%). Zawiera również sporo błonnika. Botwina jest bardzo dobrym źródłem witaminy B2, zwanej ryboflawiną, która odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, odgrywa również ważną rolę przy działaniu narządów wzroku. Ponadto zawiera bardzo dużo witaminy C, odpowiedzialnej za ochronę organizmu przed przeziębieniem. Poza tym botwina jest prawdziwą bombą witaminową, jeśli chodzi o zawartość witamin A i K1. A odpowiada za zwalczanie wirusów, wpływa również na ładny wygląd włosów, skóry i paznokci. Witamina K1 z kolei wpływa na krzepnięcie krwi i jest odpowiedzialna za prawidłową mineralizację kości, może również wpływać na hamowanie nowotworów piersi, jajników i okrężnicy. Poza tym jest dobrym źródłem witaminy B9, zwanego powszechnie kwasem foliowym lub folacyną, który wspiera funkcjonowanie wątroby, a także jest bardzo istotny w życiu płodowym, ponieważ wpływa na prawidłowy rozwój komórek nerwowych. Botwina jest również dobrym źródłem witaminy E, nazywanej "witaminą młodości", ponieważ chroni organizm przed uszkodzeniem komórek w wyniku działania wolnych rodników. Poza tym to warzywa zawiera bardzo dużo magnezu, miedzi i żelaza. Niedobór tego ostatniego minerału powoduje niedokrwistość, dlatego warto dbać o odpowiedni poziom żelaza w organizmie, między innymi właśnie poprzez spożywanie buraków i botwiny. Dzięki dużej zawartości minerałów botwina odkwasza organizm - to szczególnie ważna informacja dla osób, które spożywają dużo cukrów, pieczywa i mięsa, czyli produktów działających zakwaszająco.
Botwina zawiera substancję antyżywieniową - kwas szczawiowy. Kwas szczawiowy jest niebezpieczny dla zdrowia, ale podawanie go np. z jajkiem i śmietaną nieco neutralizuje szkodliwe działania - warto o tym pamiętać i podawać chociażby chłodnik właśnie z tymi produktami.
Kalorie i wartości odżywcze - botwina
| Składnik | Zawartość w 100 [g] |
|---|---|
| Kalorie (wartość energetyczna) | 22 kcal / 92 kJ |
| Białko | 2,20 g |
| Tłuszcz ogółem | 0,13 g |
| Kwasy tłuszczowe nasycone | 0,020 g |
| Kwasy tłuszczowe jednonienasycone | 0,026 g |
| Kwasy tłuszczowe wielonienasycone | 0,046 g |
| Kwasy tłuszczowe omega-3 | 0,004 g |
| - Kwas alfa-linolenowy (ALA), 18:3 | 0,004 g |
| - Kwas eikozapentaenowy (EPA), 20:5 | 0,000 g |
| - Kwas dokozaheksaenowy (DHA), 22:6 | 0,000 g |
| Kwasy tłuszczowe omega-6 | 0,042 g |
| Węglowodany | 4,33 g |
| Błonnik pokarmowy | 3,7 g |
| Witamina A | 6326 I.U. |
| Witamina D | 0 I.U. |
| Witamina E | 1,50 mg |
| Witamina K1 | 400 µg |
| Witamina C | 30 mg |
| Witamina B1 | 0,100 mg |
| Witamina B2 | 0,220 mg |
| Witamina B3 (PP) | 0,400 mg |
| Witamina B6 | 0,106 mg |
| Witamina B9 (kwas foliowy) | 15 µg |
| Witamina B12 | 0 µg |
| Witamina B5 (kwas pantotenowy) | 0,250 mg |
| Wapń | 117 mg |
| Żelazo | 2,57 mg |
| Magnez | 70 mg |
| Fosfor | 41 mg |
| Potas | 762 mg |
| Sód | 226 mg |
| Cynk | 0,38 mg |
| Miedź | 0,19 mg |
| Mangan | 0,39 mg |
| Selen | 0,9 µg |
| Fluor | ~ |
| Cholesterol | 0 mg |
| Fitosterole | 21 mg |
Zastosowanie w kuchni botwiny
Najczęściej pojawia się we wspomnianych już zupach i chłodnikach, ale to nie jest jedyne możliwe jej zastosowanie. Botwinka świetnie sprawdzi się jako składnik wytrawnej tarty, na przykład w duecie z serem feta. Tartę można wykonać tradycyjnie, z mąki, albo wykorzystać szybszą metodę, czyli z użyciem gotowego ciasta francuskiego. Ciekawym pomysłem jest wykorzystanie liści botwiny do zrobienia gołąbków. Botwina wspaniale współgra z wszelkimi sałatkami - pasuje do sałaty rzymskiej, pomidorów malinowych i szynki parmeńskiej.
Ciekawostki o botwinie
→ Botwina bywa mylona z boćwiną. Jaka jest różnica między tymi produktami? Boćwina nie jest w całości jadalna; można spożywać z niej wyłącznie liście, przez co bliżej jej raczej do sałaty czy szpinaku. Boćwina zawiera dużo białka i jest znana ze swoich właściwości leczniczych. Mylne nazewnictwo wynika ze słowotwórstwa, podobnie jak ma to miejsce w przypadku ciecierzycy i cieciorki
→ Botwina wpływa pozytywnie na urodę. Nawet mitologiczna Afrodyta "znana" była ze spożywania buraków, dzięki czemu mogła chwalić się mianem najpiękniejszej z bogiń
→ Botwina zawiera ponad 10 różnych antyoksydantów, przede wszystkim z grupy flawonoidów i antocyjanów, które mają pozytywny wpływ na układ krwionośny, chronią komórki przed nowotworami oraz zwalczają wolne rodniki przyspieszające starzenie organizmu
Konkurs. Wygraj zestaw wartościowych olejów!