Chrzan - nie tylko na odporność

   Chrzan na polskim stole pojawia się co najmniej raz w roku - podczas świąt wielkanocnych. Przy innych okazjach pojawia się dosyć rzadko, podawany głównie jako dodatek do mięs. Ten dodatek może zrobić więcej dobrego dla Twojego zdrowia, niż Ci się wydaje.

   Chrzan ma ostry smak i wyrazisty zapach, od którego może "zakręcić się w nosie". Niewiele osób wie, że za tymi walorami kulinarnymi kryją się walory prozdrowotne. Konsumenci, którzy już posiadają tę wiedzę wykorzystują go jako domowe lekarstwo na przeziębienia, niestrawność, reumatyzm i chore zatoki.

Wyjątkowy chrzan pospolity

   Chrzan pospolity jest często spotykaną rośliną, niewybredną pod względem upraw, stąd też stosunkowo tanią na rynku. Sekret prozdrowotnych właściwości chrzanu tkwi w zawartości glukozynolanów (głównie synigryny i glukonasturcyny). Uważa się, że do najważniejszych składników warzyw kapustowatych (do których należy również chrzan), wykazujących działanie antynowotworowe, należą wspomniane glukozynolany oraz produkty ich rozkładu - izotiocyjaniany - substancje nadające również ostry smak.



Kuzyn brukselki i kalafiora

   Chrzan należy do rodziny warzyw kapustowatych, która obejmuje także kapustę, brukselkę, rzodkiew, brukiew oraz kalafiora i brokuł. Podobnie jak wymienione warzywa wykazuje on działanie antynowotworowe, ale też grzybobójcze i bakteriobójcze. Zawdzięcza je zawartości izotiocyjanianu fenetylu i izotiocyjanianu allilu. Chrzan ogranicza ryzyko rozwoju raka pęcherza i hamuje rozwój raka płuc oraz raka przełyku. Można stosować go profilaktycznie także przeciw rakowi żołądka.



Utrzyj świeży chrzan

   Jeżeli chcesz wykorzystać maksymalny potencjał chrzanu wybierz chrzan o korzeniu z większą średnicą - zawiera więcej substancji antynowotworowych. Bardzo ważne jest też to, aby wybierać tylko świeży chrzan. Ten przechowywany w słoiczkach i starty zawiera mniej izotiocyjanianów. Poza tym, wybierając świeży chrzan dostarczamy organizmowi więcej witamin. W korzeniu chrzanu znajdują się takie witaminy, jak witamina C, witaminy z grupy B (B1, B2, B3, B6, B9), witamina A i witamina E. Oprócz tego chrzan zawiera całkiem dużo wapnia, fosforu, magnezu, siarki, potasu, cynku i manganu.



Dodatek do potraw pobudzający trawienie

   Ten, kto jako pierwszy wpadł na pomysł podawania chrzanu jako dodatku do mięsnych potraw, zapewne wiedział, że chrzan wspomaga trawienie - albo nieświadomie stworzył korzystne dla zdrowia połączenie. Chrzan znacznie ułatwia przyswajanie pokarmu i poprawia metabolizm. Po zjedzeniu tłustej, ciężkostrawnej potrawy mięsnej mogą pojawić się dolegliwości trawienne - dlatego podawano je z chrzanem. Tradycja dodawania chrzanu do mięsnych potraw narodziła się w kuchni staropolskiej, prawdopodobnie już w XVII w. Chrzan posiada również właściwości rozgrzewające.



Chrzan na odporność - tylko świeży

   W 100 g świeżego chrzanu znajduje się około 150 mg witaminy C - to duża zawartość. Dodatkowo, chrzan jest cennym źródłem substancji antybakteryjnych, w tym fitoncydów, lizozymu i alkoholu fenyloetylowego. W związku z tym świeży, starty chrzan wspomaga odporność. Ugotowany zawiera już śladowe ilości witaminy C. Chrzan może posłużyć także jako środek do zewnętrznego stosowania - wąchanie startego chrzanu (a właściwie wdychanie olejków eterycznych) udrażnia nos. Syrop przygotowany na bazie chrzanu ma działanie wykrztuśne.



Okłady z chrzanu i nacierania - na bóle różnego rodzaju

   Z chrzanu można przyrządzać okłady i roztwory do nacierania. Medycyna ludowa bardzo sobie ceni jego właściwości. Okłady z chrzanu powodują lekkie podrażnienie i przekrwienie skóry oraz działają rozgrzewająco. Dlatego też pomagają złagodzić bóle i przykurcze mięśni, zmniejszyć obrzęki i poprawić zdolność ruchową stawów w kończynach. W fitoterapii chrzanowe okłady wykorzystuje się w łagodzeniu objawów reumatoidalnego zapalenia stawów, zapalenia nerwu kulszowego i skazie moczanowej. Roztwór o nacierania przygotowuje się z 10 procentowego amoniaku i chrzanu (10 ml amoniaku na 40 ml startego chrzanu). Stosuje się go w chorobie reumatycznej.



Kto nie powinien spożywać chrzanu?

   Chrzanu powinny unikać osoby borykające się z ostrymi nieżytami żołądka, stanami zapalnymi przewodu pokarmowego, schorzeniami nerek, marskości wątroby i z problemami z tarczycą.