Dzisiaj jest: Piątek, 29.03.2024 Imieniny: Wiktora i Eustachego



Ilość przepisów kulinarnych w serwisie: 5865

Chrzan - właściwości i zastosowanie


Rozmiar tekstu: AAA
PDFDrukuj


Chrzan - właściwości i zastosowanie


   Chrzan pospolity, roślina przyprawowa o wielu właściwościach prozdrowotnych i charakterystycznym smaku (zawdzięcza go znajdującym się w nim związkom siarki), jest dodatkiem do polskich dań już od czasów średniowiecza. Już w XV wieku wykorzystywano go również jako środek konserwujący.

   Chrzan uprawia się na działkach czy przydomowych ogródkach na całym świecie - nie tylko w Europie, ale również np. w krajach Ameryki Północnej, Azji, a nawet Australii. Niegdyś uznawany za chwast, dziś chrzan jest ceniony nie tylko przez wzgląd na swoje walory smakowe, ale również specyficzne właściwości. Chrzan jest rośliną wieloletnią, należącą do rodziny kapustowatych. Jego wpływ na organizm porównuje się do tego, jaki wykazuje czosnek czy cebula, ale chrzan ma nad nimi taką przewagę, że, jedząc go, nie musimy obawiać się o przykry zapach z ust czy skóry (metabolizowany czosnek i cebula dają się wyczuć np. w pocie).



   Zastosowanie w kuchni chrzanu jest na tyle szerokie (choć stanowi on głównie dodatek do innych dań), że z pewnością, każdy znajdzie przepis na sos czy marynatę z jego dodatkiem, który to idealnie wpasuje się w jego kulinarne upodobania. Zwolennicy kuchni japońskiej mogą nawet wykorzystywać zamiast tradycyjnego chrzanu wasabi, czyli zieloną, bardzo ostrą chrzanowa pastę, która jest np. dodatkiem do sushi. Wasabi pasuje również do wędzonego łososia - najlepiej z dodatkiem świeżej sałaty i zielonego ogórka. W jakiejkolwiek formie nie chcielibyśmy spożywać chrzanu, taki wybór wyjdzie nam, jak to się zaraz okaże, na zdrowie.



Chrzan - właściwości odżywcze i zdrowotne

   Chrzan jest uznawany, obok min. cebuli i czosnku, za naturalny antybiotyk. Wykazuje bowiem działanie przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe. Jest więc świetnym elementem profilaktyki oraz leczenia chorób dróg oddechowych; przeziębień, zapalenia oskrzeli, kaszlu itd. By przy pomocy chrzanu wyleczyć ból gardła, warto przygotować z niego wywar z dodatkiem miodu (2 łyżki tartego chrzanu zalewamy w słoiczku 125 ml przegotowanej wody, zakręcamy, odstawiamy "syrop" na godzinę, przecedzamy i dodajemy miód (w takiej samej ilości, ile jest wody)). Popijamy go dwa razy dziennie po łyżce. Co więcej, chrzan ma również działanie pleśniobójcze i grzybobójcze, a więc zapobiega rozwijaniu się w jelitach drożdżycy (kandydozy).

   Ponadto, chrzan pobudza apetyt i usprawnia funkcjonowanie pęcherzyka żółciowego - stąd jest popularnym dodatkiem do mięs, szczególnie tych tłustych, gdyż wspomaga ich trawienie. To właśnie amatorzy tłustego jedzenia powinni wprowadzić na stałe do swej diety chrzan, gdyż pomaga on obniżać poziom złego cholesterolu we krwi.

   Warzywo ma również właściwości przeciwnowotworowe i wykazuje, ogólnie rzecz biorąc, pozytywny wpływ na cały organizm - nasze zdrowie, wygląd i kondycję psychofizyczną. Jest bowiem niezwykle bogatym źródłem wielu witamin: A (beta karoten), B1, B2, C oraz E, składników mineralnych: fosforu, magnezu, potasu, żelaza, sodu, siarki, manganu i wapnia, a także przeciwutleniaczy i glikozydu sinigryny. Podczas obróbki, sinigryna rozkłada się, tworząc olejek allilowy - on właśnie jest odpowiedzialny za łzy, jakie wytwarzamy podczas krojenia i ucierania chrzanu. Dzięki temu glikozydowi roślina ma doskonałe działanie bakteriobójcze. Chrzan jest również dobrym źródłem błonnika. Chrzan, tak jak np. imbir, wykazuje również działanie rozgrzewające - warto więc jadać go zimą.



Chrzan w kosmetyce

   Drobno starty chrzan jest używany do przemywania twarzy rano i wieczorem. Usuwa ze skóry przebarwienia, piegi, wybiela skórę i czyni ją delikatniejszą.



Chrzan w kuchni

   Ponieważ korzenie chrzanu pobudzają produkcję soków żołądkowych, są idealnym dodatkiem do dań mięsnych oraz do ciężkostrawnych i tłustych dań. Może być składnikiem ćwikły czy zimnego sosu na bazie śmietany. Chrzan wykorzystuje się również jako dodatek do białego barszczu - jego smak idealnie komponuje się z białą kiełbasą czy jajkiem. Pasuje również do tradycyjnych wielkanocnych pasztetów. Liście chrzanu są natomiast nieodłącznym składnikiem wielu przetworów z ogórków, np. ogórków małosolnych i kiszonych (liście wykazują właściwości antybakteryjne, więc ich dodatek przedłuża świeżość czy trwałość produktu, ale same nie nadają się do spożycia! - wyjątkiem są tu młode listki, które można dodawać do sałatek).

   Aby chrzan nie sczerniał, po starciu dodajemy do niego sok z cytryny. Dobrze jest również od razu połączyć go ze śmietana czy jogurtem, w zależności od naszych upodobań. Zachowa wtedy swoje właściwości, apetyczny wygląd oraz smak i aromat.

   Chrzan idealnie komponuje się z żurawiną, borówkami, jabłkiem i aronią. Jest również dobrym dodatkiem do musztardy, który to zaostrzy jej smak i nada niepowtarzalnego aromatu. Tym samym możliwości jego wykorzystania w przygotowywaniu dodatków do potraw, np. sosów czy dressingów, są naprawdę ogromne.



Jak kupować chrzan

   Należy kupować korzenie twarde, bez plam i zdrewniałych i zazielenionych części. Korzeń powinien być mięsisty, jasnożółty, a w przekroju biały. Dobry chrzan posiada grubość ok. 2,5 cm i długość 25 cm.



   Chrzan jest dodatkiem do dań, którego walory smakowe, jak wielkie by nie były, nie powinny przysłonić jego wartości odżywczej, tj. wpływu na stan ludzkiego organizmu. Tarty chrzan, niezależnie od tego, jak go wykorzystamy, jest wspaniałym remedium na wiele schorzeń, lecz pamiętać powinny o nim szczególnie osoby, które często zmagają się z infekcjami przypominającymi przeziębienie, bólem gardła itd.

   Przeciwwskazaniem do jedzenia chrzanu są niektóre problemy gastryczne - jeśli cierpimy na np. wrzody żołądka czy dwunastnicy, z chrzanu musimy na jakiś czas zrezygnować, by dodatkowo nie podrażniać śluzówki. Chrzanu lepiej nie podawać również dzieciom poniżej 2 roku życia oraz osobom z problemami tarczycy. Bardzo duże dawki chrzanu mogą spowodować wymioty oraz bardzo silne pocenie się.




Oceń artykuł:

Średnia ocena: 4.80 Ocen: 10


NOWOŚCI PRODUKTOWE

Czereśnie suszone Czereśnie suszone

Producent: Helio


W linii bakalii bez konserwantów firmy Helio pojawiła się kolejna nowość - suszone czereśnie. Produkt jest naturalnie suszony, a nie kandyzowany. Czereśnie to smak lata, który dzięki temu produktowi można t

WIĘCEJ



NOWOŚCI PRODUKTOWE

NOWOŚCI WYDAWNICZE

Jedzenie emocjonalne Jedzenie emocjonalne

Julie M. Simon

Wydawnictwo: Vital


Pudełko lodów po pełnym stresu i niepokoju dniu w pracy. Kilka paczek chipsów naraz, a potem ból brzucha, bo nie radzisz sobie z nawracającymi stanami lękowymi. Przejadasz się, bo desper

WIĘCEJ



NOWOŚCI WYDAWNICZE