Dzisiaj jest: Wtorek, 19.03.2024 Imieniny: Józefa i Bogdana



Ilość przepisów kulinarnych w serwisie: 5865

Cukrzyca typu 1 i 2 - różnice. Inne rodzaje cukrzycy


Rozmiar tekstu: AAA
PDFDrukuj


Cukrzyca typu 1 i 2 - różnice. Inne rodzaje cukrzycy


   Cukrzyca jest chorobą metaboliczną, która polega na tym, że wydzielanie insuliny jest zbyt niskie, a poziom glukozy (cukru) we krwi jest podwyższony. Przyczyna tego tkwi w zbyt słabej reakcji tkanek organizmu na insulinę. Inną przyczyną jest nieprawidłowe działanie komórek produkujących ten hormon.

   Najczęstsze typy cukrzycy to cukrzyca typu 1 i 2. Spośród chorych na cukrzycę, na typ 1 choruje 15-20% chorych. Około 80-85% wszystkich przypadków cukrzycy to cukrzyca typu 2. Trzecim typem cukrzycy jest cukrzyca ciężarnych. Około 4% wszystkich kobiet w ciąży choruje na cukrzycę ciężarnych. U 30-50% kobiet, u których stwierdzano cukrzycę ciężarnych, w ciągu najbliższych 15 lat rozwija się cukrzyca typu 2. Czwartym typem cukrzycy jest tzw. cukrzyca wtórna - charakterystyczne dla tej postaci są współistniejące z cukrzycą inne zaburzenia, zespoły chorobowe czy też przyjmowanie leków. Tak jak w przypadku cukrzycy typu 1 i 2 objawem cukrzycy wtórnej jest podwyższony poziom glukozy we krwi, jednak w tym przypadku cukrzyca nie jest wiodącą chorobą. Cukrzyca wtórna stanowi około 2-3% wszystkich postaci cukrzycy.





Cukrzyca typu 1 a typu 2 - różnice

   Cukrzyca typu 1 (zwana także cukrzycą młodzieńczą bądź insulinozależną) polega na tym, że układ odpornościowy pacjenta z niewyjaśnionych przyczyn nie rozpoznaje komórek beta trzustki i traktuje je jako wrogie. Cukrzyca typu 1 jest zatem chorobą autoimmunologiczną. W wyniku wspomnianego procesu dochodzi do spadku produkcji i wydzielania insuliny. Kiedy uszkodzone zostaną komórki beta wysp Langerhansa trzustki, organizmowi zaczyna brakować insuliny, co prowadzi do pojawienia się objawów cukrzycy typu 1. Tempo niszczenia komórek może być szybkie lub wolne. Postać szybko postępująca zwykle występuje u dzieci. Wolno postępująca postać cukrzycy występująca u dorosłych nosi nazwę utajonej cukrzycy autoimmunologicznej dorosłych (LADA). Wskaźnikiem podwyższonego ryzyka jest zachorowanie na cukrzycę typu 1 przez członka rodziny. Cukrzyca typu 1 wydaje się występować, gdy coś w środowisku - wirus, bakteria lub składnik pokarmowy (np. białka mleka krowiego, białka, zbóż) stymuluje układ odpornościowy do atakowania błędnie trzustki oraz niszczenia komórek beta. Na cukrzycę typu 1 zapadają zazwyczaj dzieci i młodzież, najczęściej w wieku 10-12 lat oraz 16-19 lat. Rzadko zdarza się aby ten typ cukrzycy ujawnił się w wieku dorosłym, ale zdarzają się przypadki zachorowania w wieku powyżej 60 roku życia.

   Z kolei cukrzyca typu 2 (cukrzyca dorosłych, insulinoniezależna) powstaje w wyniku czynników takich, jak otyłość, mała ilość ruchu, zła dieta czy przyjmowanie leków. Są to przyczyny obniżenia wrażliwości tkanek na działanie insuliny. Negatywne zjawisko nosi nazwę insulinooporności. Początkowo trzustka zaspokaja zwiększone zapotrzebowanie na hormon. Niemniej obciążony organ ostatecznie przestaje przeciwdziałać insulinooporności, co powoduje wzrost poziomu cukru we krwi. Na ten typ cukrzycy zapadają zazwyczaj osoby, a częstość jej występowania wyraźnie rośnie powyżej 55 roku życia.

   Różnica pomiędzy cukrzycą typu 1 i typu 2 polega na tym, że w cukrzycy typu 2 trzustka nie produkuje odpowiednich ilości insuliny lub organizm nie potrafi jej prawidłowo zużyć, natomiast trzustka pacjenta z cukrzycą typu 1 w ogóle nie produkuje insuliny.



Cukrzyca ciężarnych

   Cukrzyca ciążowa jest zaburzeniem tolerancji węglowodanów u kobiety w ciąży. O jej występowaniu świadczy podwyższone stężenie glukozy we krwi rozpoznane po raz pierwszy w ciąży. Standardowa cukrzyca ciąża przemija wraz z porodem. Rozpoznaje się ją przeważnie między 25. a 28. tygodniem ciąży. Jeżeli wcześniej zostanie stwierdzona glikemia, to może ona świadczyć o cukrzycy typu 2 nierozpoznanej przed ciążą, albo rozwijającą się w czasie ciąży cukrzycę typu 2. W grupie ryzyka znajdują się kobiety, które cierpiały na cukrzycę ciążową w poprzednich ciążach, są powyżej 35. roku życia, cierpią na nadciśnienie lub otyłość. Wśród czynników ryzyka można wyróżnić także nadciśnienie tętnicze, urodzenie więcej niż dwoje dzieci, urodzenie dziecka o masie ciała powyżej 4 kg lub z wadą rozwojową. Cukrzyca ciążowa jest powiązana z zespołem policystycznych jajników, występowaniem w rodzinie cukrzycy typu 2 i zgonów wewnątrzmacicznych w wywiadzie.



Cukrzyca wtórna

   Cukrzyca wtórna jest postacią cukrzycy spowodowaną różnymi zespołami chorobowymi, albo farmakoterapią. Objawia się ona głównie podwyższonym poziomem cukru we krwi, ale w odróżnieniu od cukrzycy typu 1 i 2 nie jest ona główną chorobą. Cukrzyca zostanie uznana za wtórną tylko wówczas, gdy diagnoza wykaże chorobę lub stan przyczyniający się do występowania podwyższonego poziomu cukru we krwi. Cukrzyca wtórna należy do rzadkich postaci cukrzycy, o czym świadczy liczba zachorowań. Obejmuje ona około 2-3% wszystkich przypadków. Cukrzyca wtórna należy do grona przewlekłych chorób metabolicznych. Cukrzyca wtórna może wynikać z:

- chorób zewnątrzwydzielniczych części trzustki (np. hemochromatoza, choroba nowotworowa, stan zapalny, mukowiscydoza)
- endokrynopatii (np. nadczynność tarczycy, glukagonoma, akromegalia, choroba Cushinga)
- farmakoterapii i zażywaniu innych substancji chemicznych (np. hormony tarczycy, aspartam, dilantyna, glukokortykoidy)
- zakażenia (np. wirus cytomegalii, różyczka wrodzona)
- niektóre choroby o podłożu genetycznym mogą przebiegać w parze z cukrzycą (np. zespół Turnera, porfiria, zespół Downa, pląsawica Huntingtona)



Objawy cukrzycy typu 1 i 2

   Podwyższone stężenie glukozy zwykle nie powoduje żadnych objawów. Dopiero pojawienie się gwałtownego i znaczącego wzrostu glikemii może stworzyć zagrożenie dla zdrowia i życia.

   Objawy cukrzycy nie są początkowo oczywiste i trudne do zauważenia przez samego chorego. Stąd też około 50% chorych nie zdaje sobie sprawy z tego, że cierpi na cukrzycę. Do głównych objawów omawianej choroby należą:

- częste oddawanie moczu
- wysokie stężenie cukru
- wzmożone pragnienie

   Objawy cukrzycy typu 2 mogą pojawić się dopiero po kilku latach. Poza wyżej wymienionymi obejmują one również takie objawy jak nieostre widzenie, mrowienie bądź przejściową utratę czucia w stopach, wolne gojenie się ran i skłonność do sińców. Chory odczuwa swędzenie skóry, zmęczenie i senność. Może pojawić się także apatia i drażliwość. Towarzyszy temu skłonność do chorowania na nawracające zapalenia skóry, pęcherza moczowego i dziąseł, zaburzeń erekcji i przewlekłego zapalenia pochwy.

   Objawy cukrzycy typu 1 oprócz trzech wyżej wymienionych symptomów obejmują także zaburzenia widzenia (niewyraźne widzenie, podwójne widzenie). Chory może odczuwać ogólne osłabienie i senność.

   Cukrzycę można rozpoznać jeżeli:

- w przypadkowym badaniu poziom cukru przekracza 200 mg/dl. Przypadkowy oznacza o dowolnej porze dnia, bez względu na czas jaki upłynął od ostatniego posiłku
- stężenie glukozy na czczo (tj. co najmniej 8 godzin od ostatniego posiłku) przekracza 126 mg/dl (rozpoznanie należy potwierdzić jeszcze jednym pomiarem glukozy na czczo)
- poziom cukru jest równy bądź wyższy niż 200 mg/dl po 2 godzinach od obciążenia 75 gramami glukozy rozpuszczonymi w 300 ml wody w doustnym teście obciążenia glukozą



Sposoby leczenia cukrzycy

   Do metod leczenia cukrzycy zalicza się obecnie dietę, wysiłek fizyczny, leczenie farmakologiczne i edukację terapeutyczną. Obecnie niefarmakologiczne metody leczenia stawia się na równi z farmakoterapią. W początkowych stadiach rozwoju cukrzycy są one w zupełności wystarczające do kontrolowania glikemii. Farmakoterapia jest wprowadzana dopiero po kilku latach, gdy zasoby endogennej insuliny ulegają wyczerpaniu. W leczeniu cukrzycy bardzo istotną rolę odgrywa zmiana nawyków żywieniowych. Ich głównym celem jest poprawa metabolizmu tłuszczów i węglowodanów. Poza tym poprzez zmianę nawyków żywieniowych można powstrzymać rozwój powikłań i zmniejszyć ryzyko rozwoju miażdżycy.

   Insulinoterapia w cukrzycy typu 1 jest wdrażana od początku wyczerpania się rezerw trzustkowych i kontynuowane do końca życia. Bardzo ważne jest też modyfikowanie dawek leku w zależności od zapotrzebowania chorego. Ulega ono zmianom pod wpływem różnych czynników, np. zakażenia, wysiłku fizycznego i gorączki. Insulina jest hormonem białkowym, dlatego należy podawać go we wstrzyknięciach podskórnych, bo po połknięciu zostałby on strawiony w przewodzie pokarmowym. Obecnie na rynku farmaceutycznym jest dostępnych kilka rodzajów insulin różniących się między sobą pod względem czasu działania i osiągania najwyższego stężenia w surowicy. Oprócz nich dostępne są także analogi insulinowe bezszczytowe. Działają one po upływie 2 godzin od podania i utrzymuje się na stałym poziomie przez całą dobę. Wprowadzono także pompy insulinowe, które uchodzą za duży przełom w leczeniu cukrzycy.

   Dieta cukrzycowa opiera się na zasadach zbilansowanego żywienia. Pacjent powinien spożywać posiłki regularnie. Powinny one charakteryzować się podobną kalorycznością. Dużą rolę odgrywa zachowanie odpowiednich proporcji składników pokarmowych. W diecie cukrzycowej 30% energii pochodzi z tłuszczów, w tym głównie nienasyconych, 50-60% z węglowodanów i pozostała część z białek. Jadłospis powinien zawierać głównie węglowodany złożone, a zatem takie produkty, jak warzywa, produkty zbożowe i owoce. Należy natomiast wyeliminować z diety cukry proste, w tym sacharozę.



Czy można zapobiec chorobie ?

   Można zmniejszyć ryzyko zachorowania na cukrzycę poprzez utrzymywanie masy ciała odpowiedniej do wieku i wzrostu. Warto dowiedzieć się, czy w rodzinie zdarzały się zachorowania na tę chorobę. Predyspozycje genetyczne zwiększają ryzyko zapadnięcia na cukrzycę. Profilaktyka przeciw cukrzycy opiera się na:

- zdrowej diecie
- aktywności fizycznej
- regularnym badaniu poziomu glukozy we krwi po 45. roku życia

   Zaleca się zwiększenie ilości spożywanych owoców i warzyw, ponieważ są one źródłem cennym witamin i minerałów. Zawierają one także flawonoidy uznawane za substancje stymulujące komórki do produkcji insuliny. Jednym z czynników zwiększających prawdopodobieństwo wystąpienia chorób naczyniowo - sercowych jest palenie tytoniu. Zrezygnowanie z nałogu znacząco obniża ryzyko zachorowania na cukrzycę.




Oceń artykuł:

Średnia ocena: 4.82 Ocen: 11


NOWOŚCI PRODUKTOWE

Czereśnie suszone Czereśnie suszone

Producent: Helio


W linii bakalii bez konserwantów firmy Helio pojawiła się kolejna nowość - suszone czereśnie. Produkt jest naturalnie suszony, a nie kandyzowany. Czereśnie to smak lata, który dzięki temu produktowi można t

WIĘCEJ



NOWOŚCI PRODUKTOWE

NOWOŚCI WYDAWNICZE

Jedzenie emocjonalne Jedzenie emocjonalne

Julie M. Simon

Wydawnictwo: Vital


Pudełko lodów po pełnym stresu i niepokoju dniu w pracy. Kilka paczek chipsów naraz, a potem ból brzucha, bo nie radzisz sobie z nawracającymi stanami lękowymi. Przejadasz się, bo desper

WIĘCEJ



NOWOŚCI WYDAWNICZE