Dzisiaj jest: Czwartek, 28.03.2024 Imieniny: Anieli i Sykstusa



Ilość przepisów kulinarnych w serwisie: 5865

Groch (groszek) cukrowy i łuskowy - kalorie, wartości odżywcze i ciekawostki


Rozmiar tekstu: AAA
PDFDrukuj


Groch (groszek) cukrowy i łuskowy - kalorie, wartości odżywcze i ciekawostki


   Groch zwyczajny (Pisum sativum L.) łuskowy (oraz groszek zielony, czyli niedojrzała forma grochu zwyczajnego), to warzywo pochodzące z rodziny roślin bobowatych. Groch jest jednym z najpopularniejszych warzyw strączkowych na całym świecie. Dawniej w gastronomii wykorzystywany był tylko dojrzały groch, gdzie częścią użytkową były twarde, białe nasiona. Dopiero w XVI i XVII wieku we Francji po raz pierwszy w kuchni zaczęto używać grochu niedojrzałego (groszku zielonego).

   Groch zwyczajny znany jest od tysiącleci i uprawiany był przez ludy Europy, Afryki i Azji. W Egipcie już w V wieku p.n.e był on jednym z podstawowych elementów diety niskich klas społecznych. Do Europy, podobnie jak inne rośliny strączkowe został sprowadzony z Bliskiego Wschodu. Po dziś dzień groch zwyczajny oraz jego niedojrzała forma (groszek zielony) są cenionym podstawowym elementem potraw, a także stanowią doskonały dodatek do wielu dań. Co więc sprawiło, że groch zwyczajny i jego niedojrzała forma stały się tak popularne oraz jak można wykorzystać je w kuchni?





Groch (groszek) - budowa, odmiany, klasyfikacja

   Groch jest rośliną jednoroczną. Części użytkowe stanowią strąki (z 3-12 nasionami wewnątrz) lub wyłącznie nasiona dojrzałe lub niedojrzałe.

   Ze względu na budowę strąków wyróżnia się dwie odmiany botaniczne grochu:

- groch cukrowy - o strąkach niezawierających wyściółki pergaminowej w wewnętrznej części strąka. Brak wyściółki pergaminowej umożliwia spożywanie grochu cukrowego w całości.
- groch łuskowy - o strąkach zawierających wyściółkę pergaminową, powodujący możliwość spożywania wyłącznie wytworzonych w strąku nasion.


   Ze względu na sposób użycia odmiany grochu podzielić można na (czyli różnica między groszkiem a grochem):

- groch niedojrzały (zbierany "na zielono", czyli groszek) - strąki zbierane z mięsistymi nasionami o różnych odcieniach zieleni.
- groch dojrzały (zbierany "na sucho") - strąki suche ze stwardniałymi nasionami.



Groch - właściwości odżywcze i lecznicze

   Groch zwyczajny jest produktem bogatym w białko. W 100 gramach suchych nasion grochu znajdują się niemal 24 gramy białka. Białko jest głównym makroskładnikiem, koniecznym do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jest materiałem budulcowym oraz bierze udział w wielu procesach regulacyjnych. Jest składnikiem min. enzymów i hormonów. Z tego względu groch oraz inne warzywa strączkowe powinny znaleźć się w codziennej diecie wegetarian i wegan, ze względu na wykluczanie przez nich białka zwierzęcego z diety.

   Groch zawiera również dużą ilość błonnika pokarmowego (25,5 g w 100 gramach suchych nasion). Błonnik pokarmowy to szereg substancji pochodzenia roślinnego nieulegających trawieniu przez enzymy pokarmowe człowieka. Błonnik pokarmowy pełni wiele funkcji w organizmie, dlatego ważna jest jego prawidłowa podaż wraz z codzienną dietą. Błonnik pokarmowy między innymi reguluje działanie układu pokarmowego (przyspiesza perystaltykę jelit i skraca pasaż jelitowy, zapobiega zaparciom). Zmniejsza wchłanianie cholesterolu oraz trójglicerydów z przewodu pokarmowego, obniża stężenie glukozy we krwi, a także zmniejsza uczucie głodu.

   Wśród składników mineralnych na szczególną uwagę zasługuje wysoka zawartość wapnia, żelaza, magnezu, fosforu i potasu. Groch zwyczajny jest źródłem witamin A, E oraz witamin z grupy B. W 100 gramach suchych nasion grochu znajduje się 274 µg witaminy B9 (kwasu foliowego), co pokrywa ponad 50% dziennego zapotrzebowania na tę witaminę. Kwas foliowy jest szczególnie ważny w diecie kobiet w ciąży oraz kobiet ją planujących. Jego prawidłowa podaż zmniejsza bowiem ryzyko wystąpienia wad cewy rozwojowej u płodu, poronień, przedwczesnych urodzeń oraz innych deformacji i wad wrodzonych płodu.

   Ważną zaletą grochu zwyczajnego jest niski indeks glikemiczny. IG ugotowanych nasion grochu wynosi bowiem IG=22, natomiast groszku zielonego IG=48. Może być on zatem spożywany przez osoby chore na cukrzycę.

   Warto wspomnieć, że groch jest warzywem ciężkostrawnym i może powodować powstawanie nieprzyjemnych dolegliwości ze strony układu pokarmowego (wzdęcia, gazy jelitowe). Zapobieganiu tych zjawisk może pomóc dodawanie do potraw z grochu przypraw takich jak kminek, kolendra, majeranek czy pieprz.



Porównanie kalorii i wartości odżywczych grochu zwyczajnego - suchego i gotowanego

Wartości w przeliczeniu na 100 g produktu


Składnik Groch zwyczajny suchy
Groch zwyczajny gotowany
Kalorie (wartość energetyczna) 352 kcal / 1474 kJ
118 kcal / 494 kJ
Białko 23,86 g
8,34 g
Tłuszcz ogółem 1,16 g
0,39 g
Kwasy tłuszczowe nasycone 0,161 g
0,054 g
Kwasy tłuszczowe jednonienasycone 0,242 g
0,081 g
Kwasy tłuszczowe wielonienasycone 0,495 g
0,165 g
Kwasy tłuszczowe omega-3 0,084 g
0,028 g
 - Kwas alfa-linolenowy (ALA), 18:3 0,084 g
0,028 g
 - Kwas eikozapentaenowy (EPA), 20:5 0 g
0 g
 - Kwas dokozaheksaenowy (DHA), 22:6 0 g
0 g
Kwasy tłuszczowe omega-6 0,411 g
0,137 g
Węglowodany 63,74 g
21,1 g
Błonnik pokarmowy 25,5 g
8,3 g
Witamina A 149 I.U.
7 I.U.
Witamina D 0 I.U. 0 I.U.
Witamina E 0,09 mg
0,03 mg
Witamina K1 14,5 µg 5 µg
Witamina C 1,8 mg
0,4 mg
Witamina B1 0,726 mg
0,190 mg
Witamina B2 0,215 mg
0,056 mg
Witamina B3 (PP) 2,889 mg
0,890 mg
Witamina B5 (kwas pantotenowy) 1,758 mg
0,591 mg
Witamina B6 0,174 mg
0,048 mg
Witamina B9 (kwas foliowy) 274 µg 65 µg
Witamina B12 0 µg 0 µg
Wapń 37 mg
14 mg
Żelazo 4,82 mg
1,29 mg
Magnez 49 mg
36 mg
Fosfor  321 mg
99 mg
Potas 823 mg
362 mg
Sód 15 mg
2 mg
Cynk 3,55 mg
1 mg
Miedź 0,815 mg
0,181 mg
Mangan 1,22 mg
0,396 mg
Selen 4,1 µg 0,6 µg
Fluor ~ ~
Cholesterol 0 mg
0 mg
Fitosterole 135 mg
~
Woda 8,62 g
69,49 g



Kalorie i wartości odżywcze - groszek zielony (niedojrzały groch zwyczajny)

Składnik Zawartość w 100 [g]
Kalorie (wartość energetyczna) 81 kcal / 339 kJ
Białko 5,42 g
Tłuszcz ogółem 0,40 g
Kwasy tłuszczowe nasycone 0,071 g
Kwasy tłuszczowe jednonienasycone 0,035 g
Kwasy tłuszczowe wielonienasycone 0,187 g
Kwasy tłuszczowe omega-3 0,035 g
 - Kwas alfa-linolenowy (ALA), 18:3 0,035 g
 - Kwas eikozapentaenowy (EPA), 20:5 0 g
 - Kwas dokozaheksaenowy (DHA), 22:6 0 g
Kwasy tłuszczowe omega-6 0,152 g
Węglowodany 14,45 g
Błonnik pokarmowy 5,1 g
Witamina A 765 I.U.
Witamina D 0 I.U.
Witamina E 0,13 mg
Witamina K1 24,8 µg
Witamina C 40 mg
Witamina B1 0,266 mg
Witamina B2 0,132 mg
Witamina B3 (PP) 2,090 mg
Witamina B5 (kwas pantotenowy)
0,104 mg
Witamina B6
0,169 mg
Witamina B9 (kwas foliowy)
65 µg
Witamina B12
0 µg
Wapń 25 mg
Żelazo 1,47 mg
Magnez 33 mg
Fosfor 108 mg
Potas 244 mg
Sód 5 mg
Cynk 1,24 mg
Miedź 0,176 mg
Mangan 0,41 mg
Selen 1,8 µg
Fluor ~
Cholesterol 0 mg
Fitosterole ~
Woda 78,86 g



Wykorzystanie w kuchni grochu i groszku

   Groch zwyczajny. Groch zwyczajny wykorzystywany jest do przygotowywania wielu tradycyjnych polskich dań takich jak grochówka czy wigilijny groch z kapustą. Może być użyty do przygotowywania wegetariańskich pasztetów i kotletów oraz jako farsz do gołąbków.

   Groszek zielony. Groszek zielony stanowi doskonały dodatek do sałatek jarzynowych. Z zielonego groszku przygotować można również aromatyczne zupy krem, pesto do makaronu, wegetariańskie pasztety oraz pasty do smarowania pieczywa.



Ciekawostki o grochu i groszku

→ Nasiona grochu zwyczajnego są bardzo trwałe i mogą być długo przechowywane. Podczas prac wykopaliskowych w Troi odkryto garnek wypełniony ziarnami grochu, który leżał tam setki lat.
→ Fundamentalne badania nad dziedziczeniem były prowadzone właśnie na grochu i zaowocowały sformułowaniem tzw. praw Mendla, przez zakonnika Gregora Mendla.
→ Groch był wykorzystywany w tradycyjnych obrzędach słowiańskich. Był symbolem i zapowiedzią obfitości plonów. Przystrajano nim również odzież np. podczas święta Dziadów, gdzie był pożywieniem dla dusz umarłych.
→ W średniowiecznych klasztorach w Anglii suche ziarna grochu mielono z żytem lub pszenicą na mąkę, z której przygotowywano chleb.
→ Groch był ceniony w medycynie ludowej w Azji, Afryce i Europie. Zalecano go w rekonwalescencji po ciężkich urazach, chorobach oraz osobom osłabionym. Uważano, że wzmacnia serce, chroni przed miażdżycą i obniża ciśnienie krwi. Zewnętrznie okłady z przetartego grochu były stosowane na wypryski, ropnie, siniaki i obrzęki
→ Niedojrzałe nasiona grochu (groszek) używane są do produkcji mrożonek (najpopularniejsza mieszanka z groszkiem to marchewka z groszkiem) lub konserw
→ Groszek zbiera się na przełomie czerwca i lipca
→ Groszek zielony w języku angielskim to Green peas, w języku francuskim - Petits pois, w języku niemieckim - Grüne erbsen, a w języku hiszpańskim - Los guisantes




Oceń artykuł:

Średnia ocena: 5.00 Ocen: 3


NOWOŚCI PRODUKTOWE

Czereśnie suszone Czereśnie suszone

Producent: Helio


W linii bakalii bez konserwantów firmy Helio pojawiła się kolejna nowość - suszone czereśnie. Produkt jest naturalnie suszony, a nie kandyzowany. Czereśnie to smak lata, który dzięki temu produktowi można t

WIĘCEJ



NOWOŚCI PRODUKTOWE

NOWOŚCI WYDAWNICZE

Jedzenie emocjonalne Jedzenie emocjonalne

Julie M. Simon

Wydawnictwo: Vital


Pudełko lodów po pełnym stresu i niepokoju dniu w pracy. Kilka paczek chipsów naraz, a potem ból brzucha, bo nie radzisz sobie z nawracającymi stanami lękowymi. Przejadasz się, bo desper

WIĘCEJ



NOWOŚCI WYDAWNICZE