Suszone zioła z różnych stron świata zdobyły w naszym kraju popularność już lata temu. Od jakiegoś czasu zauważyć można również rosnącą popularność tych świeżych. Wykorzystuje się je już nie tylko do ozdabiania dań czy deserów (do czego idealnie nadaje się np. mięta), ale do ich faktycznego doprawiania. Zioła w doniczkach można kupić w wielu sklepach, ale warto wiedzieć, że można je również hodować w domu. Trzeba tylko odpowiednio się do tego zabrać...
Uprawa ziół w domu - podstawy
Podstawowe informacje oraz zasady, o których należy pamiętać, jeśli chcemy sami hodować zioła, to:
- zioła sadzi się bądź z tzw. rozsady, bądź z nasion. Można kupić je np. w sklepach ogrodniczych, ale rozsady przygotowuje się również w domu, tj. z ziół, które już mamy,
|
|
- rośliny jednoroczna i dwuletnie sadzi się w lutym, a ich rozsady przenosi się w czerwcu,
- doniczka, w której sadzić będziemy zioła, powinna być na tyle duża, by roślinka mogła swobodnie zapuścić korzenie,
- hodując zioła w ogrodzie, umieszczamy je tam, gdzie będą osłonięte od wiatru,
- podłoże, poziom nasłonecznienia oraz podlewanie dopasowujemy do wymagań związanych z uprawą konkretnego zioła,
- zioła można podlewać wodą prosto z kranu, ale lepiej jest robić to taką, która została wcześniej odstawiona na 24 godziny, np. w konewce.
Wszystkie szczegółowe wytyczne co do uprawy konkretnych ziół są równie istotne jak owe zasady podstawowe. Jeśli chcemy, by nasza roślinka rosła prawidłowo, należy je poznać i się do nich stosować. Ale bez obaw! To wcale nie jest tak skomplikowane, jak mogłoby się wydawać.
Podłoże
Odpowiednie podłoże jest niezbędne, by roślina prawidłowo się rozwijała. Różne zioła mają różne co do niego wymagania, więc nie ma jednej obowiązującej dla wszystkich ich rodzajów zasady. Niemniej jednak najczęściej potrzebują podłoża o odczynie obojętno-zasadowym (czyli obojętnym, ale bliżej zasadowego, bądź lekko zasadowym), które będzie stosunkowo przepuszczalne (na dnie doniczki można ułożyć np. 2-3 centymetrową drenażową warstwę z kamyków).
Dobrym wyborem, jeśli chcemy zasadzić w domu zioła, będzie zakup mieszanki ziemi gliniastej z torfem i odrobiną nawozu. Unikamy jednak "uniwersalnej" ziemi wykorzystywanej do sadzenia kwiatów - zawiera nawozu zbyt dużo. Poleca się również wkruszyć do ziemi trochę połamanych skorupek jaj.
Podlewanie
Niektóre zioła "preferują" bardziej wilgotne podłoże, a inne raczej suche. I tak, zioła, podczas uprawy których należy szczególnie uważać, by nie przesadzić z podlewaniem, to min.:
- lawenda
- oregano
- macierzanka
Częstszego i bardziej obfitego podlewania wymagają natomiast min.:
- mięta
- melisa
Jeśli trzymamy zioła na parapecie w mieszkaniu, szczególnie mieszkaniu w bloku, trzeba podlewać je troszkę częściej niż te, które stoją np. na balkonie, gdyż wewnątrz takich pomieszczeń powietrze jest zdecydowanie bardziej suche niż na dworze.
Nasłonecznienie
Zioła, jak wszystkie rośliny, potrzebują, by przeprowadzać proces fotosyntezy, kontaktu ze światłem słonecznym. Niezależnie od tego, czy planujemy hodować zioła w ogródku czy na balkonie lub parapecie, musimy pamiętać o odpowiednim umieszczeniu doniczek. Jeśli roślina potrzebuje dużego nasłonecznienia, ustawiamy ją od strony południowej.
Najpopularniejsze zioła
Najpopularniejsze zioła hodowane w domach to:
Bazylia:
- wymaga dużego nasłonecznienia
- wymaga zasadzenia w wilgotnej ziemi, ale podlewania jedynie raz dziennie (w upał jedynie spryskujemy ją wodą)
- osiąga wysokość 30-40 cm
- stojąca na parapecie odstrasza owady
Majeranek:
- roślina jednoroczna, czasem dwuletnia
- potrzebuje dużego nasłonecznienia oraz żyznej gleby
Kolendra:
- roślina jednoroczna
- potrzebuje żyznej gleby oraz dużego nasłonecznienia
- preferuje "suche" powietrze
- osiąga wysokość nawet do 80 cm
Koper:
- roślina jednoroczna
- osiąga wysokość nawet do 60 cm
- wysiewa się go wiosną
- potrzebuje dużego nasłonecznienia
- należy osłaniać go od wiatru
- można wysiewać go kilka razy w roku
Zielona pietruszka:
- roślina dwuletnia
- stosunkowo łatwa w hodowli
- lubi miejsca o dużym nasłonecznieniu
- potrzebuje żyznej i wilgotnej ziemi
- nie lubi zimna (jesienią i zimą nie powinna stać na balkonie)
Szałwia:
- roślina wieloletnia
- potrzebuje stosunkowo dużego nasłonecznienia
- sadzi się ją w dobrze spulchnionej glebie
- dobrze znosi niskie temperatury
Estragon:
- roślina wieloletnia
- lepiej rozwija się w dobrze nasłonecznionych miejscach
- wysiewa się go wiosną
- potrzebuje suchej, lekkiej ziemi
Mięta:
- roślina wieloletnia
- potrzebuje wilgotnej, próchniczej ziemi
- lubi miejsca nasłonecznione
- sieje się ją wiosną
Tymianek:
- roślina wieloletnia
- potrzebuje dużego nasłonecznienia
- rośnie w przepuszczalnej glebie
- można go bez obaw uprawiać w zamkniętych pomieszczeniach
- sadzi się go wiosną
- osiąga wysokość ok 30 cm
Rozmaryn:
- roślina wieloletnia
- potrzebuje stosunkowo dużego nasłonecznienia
- rośnie w spulchnionej i raczej niezbyt wilgotnej ziemi
- najłatwiej wyhodować go z sadzonki
Szczypiorek:
- roślina wieloletnia
- rośnie w wilgotnej glebie
- preferuje raczej cień niż duże nasłonecznienie
- trzeba regularnie go podlewać
Melisa:
- roślina wieloletnia
- lepiej hodować ją z sadzonek niż z nasion
- może osiągnąć nawet 1 metr wysokości
- podlewa się ją umiarkowanie
Oregano:
- roślina wieloletnia
- sieje się je płytko
- potrzebuje stosunkowo dużego nasłonecznienia
- odporny na niskie temperatury
- osiąga wysokość nawet do 70 cm
Lubczyk:
- roślina wieloletnia
- podlewa się go raczej umiarkowanie
- należy obficie go nawozić (najlepiej wykorzystać do tego nawóz organiczny i mineralny)
Domowe zioła - dlaczego warto?
Zioła mają wszechstronne zastosowanie w kuchni oraz mogą stanowić piękny element dekoracyjny domu, mieszkania czy ogrodu. Domowa uprawa ziół gwarantuje, iż cały rok będziemy mogli cieszyć się ich wspaniałym smakiem i aromatem i nie będziemy skazani na konieczność kupowania gotowych ich mieszanek w sklepach. Świeże zioła są naprawdę pyszne i niezastąpione w kuchni każdego, kto ceni sobie wysoką jakość produktów spożywczych. Wykazują również liczne właściwości prozdrowotne, które mogą być ograniczone w przypadku paczkowanych fabrycznie ziół suszonych.