Kawa Arabica i Robusta - czym różnią się najpopularniejsze gatunki kawy?

   Kawa jest jednym z najbardziej popularnych napojów. Potrzebujemy jej z reguły o poranku oraz w porze lunchu, kiedy senność i zmęczenie po raz pierwszy dają o sobie znać.

   Kawa zawiera kofeinę, która pobudza organizm, poprawia koncentrację oraz podnosi poziom energii. Kawa należy do rodziny kawowców (łac. Rubiace). Zalicza się do niej także szereg innych roślin tropikalnych, jednak kawa, którą pijemy na co dzień jest produkowana głównie z dwóch gatunków, takich jak Arabica i Robusta.

Kawa Arabica

   Ojczyzną kawy Arabica jest Afryka, lecz współcześnie wspomniany gatunek Coffea arabica L jest uprawiany także w Ameryce Południowej. Panują tam odpowiednie warunki do uprawy tego gatunku, a dokładniej mówiąc temperatura powietrza, która na dużych wysokościach wynosi w granicach 15-30 stopni Celsjusza. Obszerne plantacje kawowych krzewów łącznie na obu kontynentach obejmują około 80-90% światowej produkcji. Zbierane ziarna kawy posiadają zielone lub szaro-zielone zabarwienie oraz podłużny kształt. W procesie palenia nabierają one niepowtarzalnego i głębokiego smaku i aromatu. Ziarna kawowe zawierają około 1-1,7% kofeiny. Kawa Arabica charakteryzuje się delikatnym, łagodnym smakiem mającym niekiedy lekko czekoladowy, korzenny posmak. Arabica może występować w różnych odmianach różniących się pod względem walorów smakowych, aromatu, a także ceny. Krzewy tego gatunku osiągają około 3-5 metrów wysokości. Charakteryzują się one m.in. prostymi łodygami i wiotkimi gałązkami. Arabica najlepiej rozwija się na górzystych terenach w strefie ciepłego klimatu równikowego. Plantacje są rozmieszczone głównie na wysokości 800-2000 m n.p.m. Arabica z jednej strony ma duże wymagania odnośnie do klimatu, ale z drugiej jest bardzo odporna na warunki pogodowe.



Kawa Robusta

   Kawa Robusta cieszy się popularnością niezmiennie od XIX wieku. Kolebką tego gatunków również jest Czarny Ląd, ale obecnie jej plantacje znajdują się także w krajach Ameryki Południowej i w Azji. Robusta jest mniej wymagająca pod względem warunków uprawy, co ma wpływ na niższe koszty produkcji. Jej ziarna są nieco mniejsze od ziaren kawy arabica. Charakteryzują się one owalnym kształtem, żółto-zieloną barwą oraz bardziej wyrazistym, cierpkim smakiem. Robusta zawiera więcej kofeiny w porównaniu z wyżej przedstawionym gatunkiem. Zawartość tego składnika waha się w granicach 2-4%. Robusta osiąga wysokość od 7 do 13 metrów. Plantacje znajdują się zwykle na niewielkich wysokościach (ok. 200-900 metrów nad poziomem morza). Robusta niezbyt dobrze znosi zmiany klimatu. Najlepiej rozwija się w cieplejszym klimacie niż Arabica. Podczas gdy dla wyżej opisanego gatunku optymalna temperatura wynosi w granicach 15-30 stopni Celsjusza, Robusta potrzebuje temperatury rzędu 24-30 stopni Celsjusza. Robusta jest bardziej odporna na infekcje.



   Obecnie kawa Arabica jest dominującym gatunkiem względem Robusty. Udział kawy Arabica w światowej produkcji wynosi 70%. Niemniej nie zmienia to faktu, że Arabica jest droższym produktem. Wynika to nie tyle z dostępności, co z wyższych kosztów produkcji. Mówiąc o różnicach między wspomnianymi gatunkami należy wspomnieć o różnicy w ilości chromosomów, która w zasadzie determinuje wyżej omówione cechy kawy. Arabica posiada 44 chromosomy w każdej komórce roślinnej, zaś Robusta ma ich o połowę mniej. Dlatego też Arabica jest mniej odporna na infekcje. Różnice wynikają też z nut smakowych. Kawa przygotowana z ziaren krzewu Arabica posiada bardziej łagodny, delikatny smak. Ziarna Robusty charakteryzują się natomiast cierpkim, bardziej wyrazistym smakiem. Co ciekawe, gatunki te rzadko występują osobno. Większość kaw jest ich mieszanką obejmującą wspomniane odmiany w różnych proporcjach.