Kokos - kalorie, wartości odżywcze i ciekawostki

   Kokos, kiedyś uznawany za tropikalny rarytas, dziś jest, nawet w polskiej kuchni, niezwykle popularnym dodatkiem. Dzieje się tak dlatego, iż ma ogromną ilość zastosowań i co tu dużo mówić, jest po prostu przepyszny. Kokosowy aromat rozpozna już chyba każde dziecko. Orzechy kokosowe, oprócz swoich walorów smakowych, mają również wiele prozdrowotnych właściwości...

   Słowo kokos pochodzi od coco, co po hiszpańsku oznacza ducha czy widmo. Sama palma kokosowa pochodzi najprawdopodobniej z południowo-wschodniej Azji, skąd rozprzestrzeniła się we wszystkich krajach tropikalnych - orzechy kokosowe niezwykle długo nie tracą bowiem możliwości kiełkowania. Palma kokosowa ma maksymalnie 30 metrów, a jej liście - nawet 6 metrów. Owoce palmy kokosowej dojrzewają od 12 do 15 miesięcy. Kokos, taki, którego znamy ze sklepów i który jadamy, może ważyć nawet 8 kilogramów.

Kokos - wartości odżywcze

   Miąższ z surowego kokosa składa się w około 30% z tłuszczu, 15% z cukrów, a 3% białka. Kokos jest dobrym źródłem witamin z grupy B - B2, B6 i B9 oraz składników mineralnych:

- magnezu
- potasu
- selenu
- miedzi
- manganu
- cynku
- żelaza

   Warto tu zwrócić szczególną uwagę na potas, gdyż kokos zawiera go zdecydowanie więcej niż np. banany, które powszechnie uznawane są za bogate źródło tego pierwiastka. Poza tym, kokos jest dobrym źródłem elektrolitów. Okazuje się nawet, że lepszym niż popularne wśród osób uprawiających sporty napoje izotoniczne...



Porównanie kalorii i wartości odżywczych miąższu kokosa, wiórków kokosowych i mleczka kokosowego

Wartości w przeliczeniu na 100 g produktu

Właściwości zdrowotne i kosmetyczne

   Przyjmuje się, że kokos ma liczne właściwości prozdrowotne czy kosmetyczne, gdyż:

- pomaga w leczeniu biegunek oraz przy innych kłopotach trawiennych
- reguluje gospodarkę wodno-elektrolitową organizmu
- uzupełnia braki soli mineralnych po wysiłku fizycznym
- poprawia wygląd skóry, włosów i paznokci
- dodaje energii
- wspomaga wątrobę
- pomaga zapobiegać osteoporozie
- zmniejsza ryzyko chorób serca
- reguluje poziom cholesterolu
- wspomaga metabolizm
- wzmacnia odporność organizmu
- działa przeciwgrzybiczo
- zapobiega rozwojowi próchnicy
- zwiększa wchłanianie nienasyconych kwasów tłuszczowych z grupy omega-3
- reguluje poziom cukru we krwi
- wspomaga walkę ze zbędnymi kilogramami
- redukuje oznaki starzenia się

   Jak widać, kokos jest źródłem zdrowia, sił witalnych i wspaniałego wyglądu. Okazuje się więc, że to, co zdrowe, może być również niezwykle smakowite!



Tłuszcz kokosowy

   Tłuszcz kokosowy (olej kokosowy) nierafinowany składa się w ponad 90% z tłuszczów nasyconych, które niesłusznie są uznawane za niezdrowe, powodujące min. choroby sercowo-naczyniowe. Tłuszcze kokosowe (tłuszcze nasycone) łatwo ulegają procesowi spalania (to dlatego kokos jest dobrym źródłem energii) i nie zostają, tym samym, przetransportowane do komórek tłuszczowych w organizmie. Z uwagi na tą właściwość tłuszczu kokosowego często stanowi on element diety sportowców.

   Co więcej, tłuszcz kokosowy, choć kokos dostarcza w 100 gramach aż 620 kalorii (kcal), nie odkłada się w postaci tkanki tłuszczowej. Niektórzy specjaliści twierdzą nawet, iż regularne spożywanie świeżych kokosów pomaga w walce ze zbędnymi kilogramami. Tak więc, jeśli mamy ochotę na kokosowy przysmak, możemy sobie na niego z czystym sumieniem pozwolić. Mowa tu oczywiście o produktach z samego orzecha kokosowego czy o orzechu właśnie, a nie np. kokosowych wafelkach, batonikach czy jogurtach, które zawdzięczają swój smak i zapach kokosowym aromatom, a samego kokosowego miąższu się raczej w nich nie znajdzie...



Jak rozłupać orzech kokosowy?

   By rozłupać orzech kokosowy, należy, przede wszystkim, wywiercić w nim dziurę, przez którą wylejemy z jego wnętrza mleczko. Następnie owija się go ściereczką, kładzie na podłodze i mocno uderza młotkiem. Voila!



Domowe mleczko kokosowe

   Mleczko kokosowe sprzedawane jest w puszkach w coraz większej ilości sklepów. Jednakże nie jesteśmy na jego zakup skazani, gdyż, pyszne i świeże, może być przygotowane przez nas w domowym zaciszu. Do przygotowania domowego mleczka kokosowego potrzebujemy:

- pół litra wody
- orzecha kokosowego
- bawełnianą ściereczkę
- mikser
- miseczkę
- pojemnik (musi być szczelny)

    Miąższ kokosowy należy dokładnie posiekać, a potem zalać ugotowaną wodą i całość zmiksować. Płyn wylewamy następnie do wyłożonej ściereczką miski. Zbieramy ją za cztery końce i wyciskamy mleczko do miski. Przelewamy do przygotowanego pojemnika i przechowujemy w lodówce (maksymalnie około dwóch dni!).

   Co ciekawe, podczas domowej "produkcji" mleczka kokosowego, otrzymujemy również domowe wiórki - pozostałości po odciskaniu mleczka przez ściereczkę. Je również warto wykorzystać.



Z czym to się je?

   Kokos jest idealnym dodatkiem zarówno do deserów, jak i dań obiadowych, w tym np. mięsa czy ryb. I tak, mleczko kokosowe świetnie nadaje się do drinków, koktajli, deserów lub dań orientalnych, np. do gotowanego z curry ryżu. Jest również wspaniałym zamiennikiem mleka krowiego dla osób, które wyłączyły je z diety (np. z powodu nietolerancji laktozy. Można bowiem gotować na jego bazie budyń, kleiki czy przygotowywać mleczne koktajle lub domowe jogurty.

   Wiórki kokosowe (tak jak płatki kokosowe) mogą stanowić świetną dekorację do deserów. Wykorzystać można je również np. do upieczenia kokosowych ciasteczek (kokosanek) czy ciast, tortów, kremów, trufli, budyniu etc. Kokos można jeść również prosto ze skorupy, tj. zaraz po jego rozłupaniu. Miąższ nadaje się również jako dodatek do ziemniaczanego czy marchewkowego puree bądź jako baza do kremów do ciast.

   Tłuszczu kokosowego (oleju kokosowego) używa się za to do smażenia - ze względu na swój skład oraz właściwości, czyli dużą zawartość kwasów nasyconych, małą podatność na utlenianie i wysoki punkt dymienia jest zdecydowanie najlepszym tłuszczem do smażenia. Podczas podgrzewania nie traci dużo swoich pierwotnych wartości odżywczych.

   Miąższ kokosa można zamrażać lub smażyć, a wiórki - prażyć. Kokos jest więc produktem absolutnie uniwersalnym.



Kosmetyczne zastosowanie

   Jako że kokos jest źródłem antyoksydantów oraz wielu minerałów, wykorzystuje się go nie tylko w celach spożywczych, ale również czysto kosmetycznych.

I tak, olej kokosowy nadaje się na:

- maseczkę do włosów
- oliwkę do ciała
- maść do smarowania skórnych zmian

   Zaopatrując się w kilka kokosów, jak się okazuje, można "wyprodukować" na własna rękę zadziwiającą ilość przydatnych w codziennym życiu rzeczy.



Ciekawostki o kokosie

→ Sok (tj. woda) z wnętrza młodych orzechów kokosowych ma skład niezwykle zbliżony do składu osocza ludzkiej krwi. Był on stosowany, min. podczas II wojny światowej, jako płyn wykorzystywany podczas transfuzji, gdy trzeba było np. oczekiwać na dostawę krwi.
→ Palma kokosowa nazywana jest "drzewem życia"
→ Kupując kokosa należy mocno nim potrząsnąć i upewnić się, że jest w nim jeszcze płyn - tylko taki kokos będzie smaczny i świeży
→ Naukowcy z Filipin stworzyli projekt samochodu napędzanego paliwem z orzechów kokosowych
→ Z drewna palmy kokosowej wytwarza się meble i instrumenty muzyczne, a z włókien kokosowych - pędzle
→ Łupiny kokosów są jednym z elementów kobiecej garderoby w krajach tropikalnych