Pieprz kajeński - charakterystyka, właściwości lecznicze, zastosowanie w kuchni

   Pieprz cayenne, pieprz kajeński, papryka kajeńska, pieprz turecki - pod takimi właśnie nazwami znana jest ta bardzo pikantna przyprawa. Nazwa pieprz jest jednak myląca. Nie jest to bowiem pieprz, a drobno zmielona, suszona papryka specjalnej odmiany. W formie zmielonej trafia do pakowania, a następnie na półki sklepowe.

   Pieprz kajeński ma intensywny, pomarańczowy kolor, bardzo pikantny smak i łatwo rozpoznawalny aromat. Pełni on głównie rolę przyprawy, ale oprócz walorów smakowych posiada on liczne walory lecznicze. Przyprawa należy do rodziny psiankowatych.

Skąd pochodzi pieprz kajeński?

   Pieprz cayenne jest produkowany z papryki kajeńskiej, którą po zbiorach poddaje się suszeniu, a następnie mieleniu. Roślina wywodzi się z obszaru północno-wschodniej Ameryki Południowej (nazwa papryki pochodzi od nazwy stolicy Gujany Francuskiej - Kajenna z francuskiego Cayenne). Rozpowszechnienie papryki kajeńskiej nastąpiło w szesnastym i siedemnastym wieku. Obecnie roślina jest uprawiana w różnych regionach świata, m.in. w Indiach, Chinach i Argentynie. Pikantny smak pieprzu kajeńskiego wynika z zawartości kapsaicyny. Kapsaicyna pomimo że nie jest typowym alkaloidem, zazwyczaj jest zaliczana do tej grupy związków. Kapsaicyna działa na receptory bólu powodując uczucie pieczenia i ostrości w jamie ustnej. Skala ostrości, czyli pikantności danej potrawy, głównie używana w stosunku do papryk jest określana w skali Scoville'a. Pieprz kajeński ma ostrość mieszczącą się w przedziale 30.000-50.000 SHU.



Właściwości lecznicze pieprzu kajeńskiego

   Pieprz kajeński zawiera dużo witamin i minerałów. Zawiera on również dużo substancji naturalnie korzystnych dla zdrowia. Główną rolę pełni jednak kapsaicyna - działa ona antybakteryjnie i przeciwbólowo. Dlatego też pieprz kajeński jest wykorzystywany do łagodzenia nerwobólów i bólu głowy. Pieprz kajeński niszczy substancję P, która przewodzi impulsy nerwowe do mózgu. Na tym polega właśnie działanie przeciwbólowe tej przyprawy. Wyciąg z papryki cayenne jest wykorzystywany między innymi do produkcji preparatów przeciwbólowych i łagodzących swędzenie.

   Kapsaicynie przypisuje się też właściwości antynowotworowe (rak prostaty) - zostało to potwierdzone naukowo przez zespół naukowców z Nottingham. Z uwagi na właściwości rozgrzewające po pieprz kajeński warto sięgnąć podczas przeziębienia. Pieprz kajeński ma korzystny wpływ na układ krążenia obniżając poziom złego cholesterolu, trójglicerydów, zapobiegaj agregacji (zlepiania się) płytek krwi oraz rozpuszcza skrzepy. Ponadto korzystnie pobudza krążenie krwi. W społeczeństwach, gdzie spożywa się znaczne ilości tej przyprawy zaobserwowano mniej ataków serca, udarów i zatorów. Pieprz kajeński zawiera beta-karoten (prowitaminę A), witaminy - C, E, B2, B6. Oprócz tego znajdują się w nich takie minerały, jak żelazo, mangan, magnez, cynk, potas, miedź oraz selen. Pieprz kajeński ma właściwości przeciwgrzybicze - nie lubią go grzyby phomopsis i colletotrichum. Pikantnej przyprawie przypisuje się też właściwości antyalergiczne. Pieprz kajeński przeciwdziała migrenowym bólom głowy. Przyprawa pomaga usunąć toksyny z organizmu poprzez wzmożenie potliwości i przyspieszenie krążenia.



Pieprz kajeński a układ trawienny

   Ostre przyprawy skutecznie pobudzają pracę układu pokarmowego - pieprz kajeński również. Może on pomóc osobom cierpiącym na wzdęcia i niestrawność, ponieważ pobudza produkcję soków żołądkowych. Niemniej osoby cierpiące na wrzody żołądka i dwunastnicy oraz inne przewlekłe choroby układu trawiennego, powinny najpierw skonsultować się ze swoim lekarzem zanim wprowadzą go do diety.



Pieprz cayenne wspiera odchudzanie

   Pieprz cayenne, a właściwie kapsaicyna może wspomagać odchudzanie na dwa sposoby - po pierwsze zwiększa tempo przemiany materii i procesy trawienne, a po drugie hamuje apetyt. Oczywiście sam pieprz kajeński nie wystarczy, by zgubić kilogramy, ale ostre przyprawy mogą wspomóc dietę i ćwiczenia.



Zastosowanie pieprzu kajeńskiego w kuchni

   Pieprz kajeński jest przyprawą popularną głównie w kuchni meksykańskiej i azjatyckiej. Dodaje się go do potraw mięsnych i zup, drobiu i ryb, marynat i sosów. Co ciekawe, pieprz cayenne można dodawać także do ciast, deserów i lodów. Najlepiej smakuje jako dodatek do czekolady - filiżanka gorącej czekolady z pieprzem kajeńskim to bardzo dobry sposób na rozgrzanie organizmu w zimne jesienno-zimowe wieczory.