Szpinak - kalorie, wartości odżywcze i ciekawostki

   Szpinak to przepyszne zielone warzywo, które, choć dostarcza znikomą ilość kalorii, jest prawdziwa bombą wartości odżywczych. Znienawidzony nie tylko przez dzieci,  dziś powraca na salony, gdzie króluje nie tylko jako modny składnik obiadowych dań czy przekąsek ale również wspomagacz odchudzania.

   Szpinak pochodzi z Azji, a dokładniej z jej terenów środkowo-zachodnich. Przodek znanego nam dzisiaj szpinaku znany był już Persom w VI w. To właśnie im zawdzięczamy obecność tego bogatego w witaminy i minerały warzywa na europejskich stołach. W średniowieczu, około IX wieku Arabowie przywieźli szpinak do Hiszpanii, a następnie do Francji, Anglii i Włoch. Jednak dopiero XIX w. stał się przełomowym okresem w uprawie szpinaku. A to wszystko dzięki amerykańskim farmerom, którzy bardzo upodobali sobie uprawę szpinaku. W Polsce szpinak uprawiany był co najmniej od końca XVII wieku. Szpinak to roślina z rodziny szałatowatych, której najpopularniejszym gatunkiem jest szpinak warzywny (łac. pinacia oleracea L.) - to właśnie jego znamy i jadamy najczęściej. W Polsce uprawia się właśnie szpinak warzywny.

   Szpinak ma niezwykle wiele kulinarnych zastosowań. Pasuje zarówno do dań głównych, jak i przekąsek czy zup, kremów, a nawet koktajli. Tym samym warto wykorzystywać go jako bazę lub chociaż dodatek do potraw - wzbogacimy w ten sposób nie tylko ich smak ale i wartość odżywczą.



Szpinak - właściwości odżywcze i lecznicze

   Szpinak jest bombą witaminową jako źródło witamin K1 i beta karotenu, jest też bogatym źródłem witamin: C, B9 (kwasu foliowego), B1, B2, PP, B6 i E, składników mineralnych: wapnia, magnezu, fosforu, żelaza, miedzi, potasu, jodu, cynku i manganu. Szpinak wykazuje działanie antynowotworowe, ze względu za wysoką zawartość beta karotenu (prowitaminy A) oraz luteiny, będących silnymi antyoksydantami. Może mieć też znaczenie w leczeniu zwyrodnień siatkówki. Szpinak jest również dobrym źródłem błonnika pokarmowego. Tym samym, szpinak:

- chroni nas przed szybkim starzeniem się komórek
- wspomaga pamięć i koncentrację
- zapobiega stanom depresyjnym, nerwowości, drażliwości
- obniża ciśnienie tętnicze
- obniża poziom złego cholesterolu we krwi
- redukuje ryzyko zachorowania na nowotwory
- wspomaga wzrok
- zapobiega osteoporozie
- zwiększa odporność
- jest efektywnym elementem profilaktyki chorób Parkinsona i Alzheimera
- zapobiega zaparciom

   Ze względu na fakt, iż szpinak jest dobrym źródłem kwasu foliowego, o czym zostało już wspomniane, nie powinno go zabraknąć w diecie przyszłych mam - kwas foliowy zapobiega pojawianiu się u płodu wad rozwojowych.

Kalorie i wartości odżywcze szpinaku

Przeciwwskazania w spożywaniu szpinaku

   Choć szpinak jest niezwykle zdrowy, nie każdy powinien go jadać. Cóż, przynajmniej nie w dużych ilościach... O umiarze w spożywaniu szpinaku muszą pamiętać osoby:

- chorujące na kamicę nerkową
- cierpiące na reumatyzm i artretyzm
- cierpiące na nadkwaśność

   A wszystko przez to, że warzywo jest źródłem szczawianów. Te tworzą natomiast szczawiany wapnia, co zwiększa ryzyko powstawania kamieni nerkowych. Poza tym kwas szczawiowy wpływa też negatywnie na przyswajanie innych pierwiastków, jest więc substancją antyodżywczą. Jak inne warzywa liściowe, szpinak zawiera dużo azotanów, które w dużych dawkach są szkodliwe dla układu krążenia. W hermetycznych opakowaniach zawierających zwłaszcza posiekane liście szpinaku azotany zmieniają się w azotyny, które upośledzając zdolność do przenoszenia tlenu przez hemoglobinę.



Szpinak a odchudzanie

   Szpinak jest warzywem niskokalorycznym - w 100 gramach dostarcza jedynie około 23 kalorii (kcal), tym samym 450 gramowa paczka mrożonego szpinaku ma ok. 104 kalorii. Ponadto szpinak ma niski indeks glikemiczny - 15. Spożywanie produktów o niskim indeksie glikemicznym powoduje powolny i niewielki wzrost poziomu cukru, a co za tym idzie również niewielki wyrzut hormonu - insuliny, który potęguje proces przybierania na wadze.



Szpinak w kuchni

   Najpopularniejszą formą przygotowywania szpinaku jest uduszenie jego posiekanych liści na podsmażonych wcześniej czosnku i cebuli, a następnie doprawienie pieprzem, solą, ziołami i zabielenie całości śmietaną lub jogurtem. Z tak podanym szpinakiem idealnie komponują się różnego rodzaju sery - pleśniowe, feta, twaróg czy mascarpone. Tak przygotowany szpinak idealnie nadaje się nie tylko jako danie samo w sobie czy dodatek do mięsa lub makaronu, ale i np. jako nadzienie do pierogów, tart, naleśników, pasztecików itd. Surowy szpinak dodawać można natomiast do warzywnych sałatek, liście są chrupkie, a przy tym bardziej wyraziste w smaku niż sałata. Można go też miksować z owocami i warzywami na odżywczy koktajl.



Ciekawostki o szpinaku

→ Szpinak kojarzony jest z postacią z amerykańskiego serialu animowanego. Mowa to oczywiście o marynarzu o imieniu Popeye. Ten, gdy potrzebował nagłego przypływu energii i siły fizycznej, zjadał puszkę szpinaku.
→ Szpinak przez lata uchodził za niezwykle bogate źródło żelaza - choć faktycznie nim jest, zawartość tego pierwiastka w szpinaku nie jest tak duża, jak kiedyś sądzono. Okazało się, iż przyczyną pomyłki był błąd w wyliczeniach, a dokładniej - przesunięcie przecinka, co 10 krotnie zwiększyło rzekomy wynik końcowy. Całe to zamieszanie wynika z błędu pewnej sekretarki. W raporcie z badań pewnego amerykańskiego naukowca, wpisała bowiem, że 100 g szpinaku zawiera 30 g żelaza zamiast 3 g.
→ Najwięksi na świecie producenci szpinaku to: Chiny, Stany Zjednoczone, Japonia, Turcja i Francja.



   Szpinak jest warzywem zdrowym i odpowiednio przygotowany i podany, naprawdę smacznym. Warto wprowadzić go do codziennej diety, gdyż pozytywnie przełoży się to na nasze zdrowie, samopoczucie i wygląd zewnętrzny.