Dzisiaj jest: Czwartek, 28.03.2024 Imieniny: Anieli i Sykstusa



Ilość przepisów kulinarnych w serwisie: 5865

Uzależnienie od chipsów. Skąd bierze się ten nałóg?


Rozmiar tekstu: AAA
PDFDrukuj


Uzależnienie od chipsów. Skąd bierze się ten nałóg?


   Uzależnienie od chipsów jest przedmiotem badań, których wyniki zostały zaprezentowane w czasie zjazdu Amerykańskiego Stowarzyszenia Chemików w Nowym Orleanie. Źródłem problemu wspomnianego w tytule jest układ nagrody i związane z nim zjawisko hiperfagii hedonicznej.





Wyniki eksperymentu

   Do czasu przeprowadzenia badań podejrzewano, że uzależniające działanie ziemniaczanych chipsów jest związane z ich wysoką zawartością energetyczną. Naukowcy przeprowadzili eksperyment polegający na tym, że jedna grupa szczurów spożywała chipsy, a druga karmę. Karma miała jednak tę samą zawartość tłuszczu i cukrów, co ziemniaczana przekąska podana pierwszej grupie. Mimo to, chipsy okazały się bardziej atrakcyjnym pożywieniem. Kolejne badania będą prawdopodobnie ukierunkowane na określenie czynników molekularnych, które spowodują aktywację układu nagrody w czasie spożywania ziemniaczanej przekąski. Ich zidentyfikowanie umożliwiłoby w przyszłości opracowanie preparatów zmniejszających apetyt na słone przysmaki.



Jak produkowane są chipsy?

   Ziemniaczana przekąska z dodatkiem przypraw i konserwantów jest produkowana z bardzo cienko pokrojonych ziemniaków. Z jednego ziemniaka powstaje około 36 sztuk chipsów. Są one następnie smażone przez 3 minuty na oleju w niezwykle wysokiej temperaturze wynoszącej 190 stopni Celsjusza. Olej nie jest wymieniany, więc przy każdej kolejnej partii produktu dochodzi do powstawania rakotwórczych związków organicznych. Nietrudno się domyślić, że przenikają one do smażonych ziemniaków. Przyprawy wykorzystywane do produkcji chipsów najczęściej są sztucznego pochodzenia, z wyjątkiem soli. Uważne przyjrzenie się procesowi produkcji słonych przekąsek powinno skutecznie zmniejszyć apetyt na zjedzenie ich kolejnej porcji.



Chipsy - kopalnia kalorii, tłuszczu i pronowotworowych związków

   Zaledwie 100 g chipsów może zawierać około 550 kcal, czyli tyle samo co jedna tabliczka czekolady. Problem w tym, że paczka zawiera przeważnie więcej niż 100 g przekąsek, a jedna osoba jest w stanie zjeść zawartość całego opakowania. Spożycie 300 g chipsów, czyli dużej paczki przekąsek, zaspokaja dzienne zapotrzebowanie organizmu na energię. Niemniej razem z nimi dostarczamy puste kalorie, a nie wartościowe pożywienie. Chipsy są bardzo tłustą przekąską, dlatego też mogą one prowadzić do rozwoju otyłościchorób dietozależnych. Produkt zawiera też dużo soli. Zaledwie 100 g chipsów dostarcza 50% dawki sodu zalecanej organizmowi. Sód znajduje się także w innych posiłkach, a chipsów zwykle zjadamy więcej niż 100 g, więc o nadmiar tego pierwiastka w diecie nietrudno. Sód przyczynia się do powstawania obrzęków i zatrzymywania wody w organizmie. Przyczynia się on także do nadciśnienia oraz innych chorób serca i układu krążenia. Chipsy zawierają również akrylamid, który jest rakotwórczą substancją negatywnie wpływającą na funkcjonowanie układu nerwowego.



Uzależniające składniki

   Jak zostało wspomniane wyżej, nie udało się ustalić konkretnego składnika chipsów ziemniaczanych powodującego uzależnienie. Niemniej badania w tym zakresie zostały przeprowadzone przez grupę badaczy Uniwersytetu w Erlangen - Nurnberg. Swoje trzy grosze dorzucili także amerykańscy naukowcy. Warta uwagi jest teza postawiona przez autora książki "Salt sugar fat". Według Michaela Moss'a czynnikiem wpływającym na uzależniające działanie chipsów są ich cechy, takie jak grubość, stopień wypieczenia, kompozycja przypraw oraz odpowiednia proporcja cukru i soli. Wpływa ona na większą przyjemność z jedzenia.



Układ nagrody

   Chipsy silnie pobudzają mózg, w tym głównie ośrodek przyjemności, nałogów i uzależnień oraz nagrody. Ziemniaczana przekąska należy do grona najbardziej uzależniających produktów, obok czekolady i pizzy. Układ nagrody określany również jako ośrodek przyjemności jest zbiorem mózgowych struktur, które odpowiadają za motywację i kontrolę zachowania. Wspomniany mechanizm wykształcił się w celu zwiększenia prawdopodobieństwa potencjalnie korzystnych zachowań. Pobudzenie układu nagrody jest związane z odczuwaniem przyjemności. System nagrody jest aktywowany w momencie zaspokojenia popędu, a zatem w czasie zachowań seksualnych, a także podczas spożywania posiłków. Układ nagrody jest elementem układu limbicznego.



Zjawisko hiperfagii hedonicznej

   Zjawisko hiperfagii hedonicznej jest natomiast powiązane z układem nagrody. Zjawisko to polega na objadaniu się dla przyjemności i w nagrodę, a nie w celu zaspokojenia głodu. Pierwotnie człowiek spożywał pokarm wyłącznie w celu zaspokojenia głodu. Współcześnie dostęp do pożywienia jest na tyle dobry, że wiele osób ma tendencję do przejadania się i objadania dla przyjemności. Hiperfagia hedoniczna przyczynia się do nadwagi i otyłości, a także do rozwoju cukrzycy insulinoopornej typu II, chorób układu krążenia, chorób nowotworowych i tak dalej.



Jak radzić sobie z uzależnieniem od chipsów?

   W skrajnych przypadkach konieczne jest skierowanie się na terapię. Psychoterapia jest wskazana w przypadku, gdy hiperfagia hedoniczna łączy się z kompulsywnym objadaniem. W innych przypadkach wystarczy zmiana nawyków żywieniowych. Warto ustalić sobie rygorystycznie jeden dzień lub posiłek w tygodniu, który będzie wysokokaloryczny. Pozwoli to na ograniczenie spożycia ziemniaczanych przekąsek. Drugim bardzo pomocnym, a zarazem prostym sposobem na zmniejszenie częstotliwości i ilości spożywania chipsów jest unikanie ich w sklepie. Nie warto kupować produktów tego typu na zapas. Warto natomiast zawsze mieć pod ręką zdrowe przekąski, na przykład zdrowe warzywa. Można także jeść owoce, przy czym nie więcej niż 3 porcje dziennie, ponieważ zawierają one proste cukry.



Zdrowy kompromis

   Chipsy są produkowane z oleju, soli, sztucznych składników chemicznych i ziemniaków. Zawierają one właściwie tylko puste kalorie okraszone substancjami rakotwórczymi. Nadmierne spożywanie słonych przekąsek przyczynia się do problemów z nadciśnieniem tętniczym i innymi chorobami układu sercowo - naczyniowego. Nie trzeba rezygnować z ich jedzenia całkowicie. Warto pójść na kompromis przygotowując zdrowsze, domowe chipsy, tak samo chrupiące i jeszcze bardziej aromatyczne. Wystarczy obrać kilka ziemniaków, pokroić je na bardzo drobne plasterki, a następnie dodać przyprawy. Następnie należy upiec je w piekarniku. Inną, bardziej tłustą opcją jest usmażenie ich na oleju rzepakowym. Bez względu na sposób przyrządzenia, domowe chipsy i tak będą zdrowsze niż przekąski dostarczane w sterylnie zamkniętych foliowych paczkach.




Oceń artykuł:

Średnia ocena: 4.85 Ocen: 13


NOWOŚCI PRODUKTOWE

Czereśnie suszone Czereśnie suszone

Producent: Helio


W linii bakalii bez konserwantów firmy Helio pojawiła się kolejna nowość - suszone czereśnie. Produkt jest naturalnie suszony, a nie kandyzowany. Czereśnie to smak lata, który dzięki temu produktowi można t

WIĘCEJ



NOWOŚCI PRODUKTOWE

NOWOŚCI WYDAWNICZE

Jedzenie emocjonalne Jedzenie emocjonalne

Julie M. Simon

Wydawnictwo: Vital


Pudełko lodów po pełnym stresu i niepokoju dniu w pracy. Kilka paczek chipsów naraz, a potem ból brzucha, bo nie radzisz sobie z nawracającymi stanami lękowymi. Przejadasz się, bo desper

WIĘCEJ



NOWOŚCI WYDAWNICZE