Wapń na diecie bezmlecznej - mamy problem?

   Konieczność wyeliminowania mleka i produktów mlecznych z diety dziecka może (ale nie musi) powodować niedobór wapnia. Jak rozwiązać ten problem?

   Stosowanie diety eliminacyjnej polegającej na wyeliminowaniu mleka krowiego i jego przetworów może wynikać z nietolerancji laktozy bądź też alergii na białko mleka krowiego. W przypadku nietolerancji laktozy dodatkowo konieczne jest wykluczenie mleka innych ssaków - kóz i owiec, ponieważ także zawiera ono cukier mleczny. Mleko może znaleźć się także w produktach, w których się go nie spodziewa - na przykład w lekach i wędlinach. Bardzo ważne jest zatem czytanie etykiet przed podaniem dziecku produktu.

Źródła wapnia w diecie alergika

   Wapń dostarczany dzieciom głównie w postaci mleka krowiego i nabiału musi być dostarczany alergikowi  w postaci innych produktów. Wbrew pozorom zawartość wapnia w pokarmie innym niż mleczne przetwory również jest stosunkowo wysoka. Co więcej, źródła pokarmowe wspomnianego pierwiastka są dość zróżnicowane.

   Do źródeł wapnia dozwolonych na diecie eliminacyjnej należą takie produkty, jak:

- zielone warzywa
- orzechy
- nasiona roślin strączkowych
- pełnoziarniste produkty zbożowe
- owoce
- ryby

   Wymienione produkty zawierają również szereg innych składników odżywczych ważnych dla zachowania mocnych kości, a mianowicie fosfor, magnez, cynk, bor, krzem, potas, mangan, witaminy z grupy B, witaminę A, D i C. Dla prawidłowego wchłaniania wapnia bardzo istotna jest witamina K2, która niestety jest rzadko spotykana w żywności - jej głównym źródłem są: produkty fermentowane - natto, ponadto w w małych ilościach mięso, podroby, żółtka jaj i masło, dlatego w wypadku witaminy K2 należy rozważyć suplementację.

   Do produktów, które warto wprowadzić do jadłospisu "mlecznego" alergika, ze względu na wysoką zawartość wapnia należą:

- mak (1438 mg wapnia/100 g produktu)
- sezam (975 mg wapnia/100 g produktu)
- nasiona chia (631 mg wapnia/100 g produktu)
- migdały (264 mg wapnia/100 g produktu)
- siemię lniane (255 mg wapnia/100 g produktu)
- figi suszone (162 mg wapnia/100 g produktu)
- orzechy brazylijskie (160 mg wapnia/100 g produktu)
- rukola (160 mg wapnia/100 g produktu)
- nasiona amarantusa (159 mg wapnia/100 g produktu)
- jarmuż (150 mg wapnia/100 g produktu)
- natka pietruszki (138 mg wapnia/100 g produktu)
- żółtko jaja (129 mg wapnia/100 g produktu)
- spirulina (120 mg wapnia/100 g produktu)
- orzechy laskowe (114 mg wapnia/100 g produktu)
- botwina (117 mg wapnia/100 g produktu)
- orzechy pistacjowe (107 mg wapnia/100 g produktu)
- świeży szpinak (99 mg wapnia/100 g produktu)
- orzechy włoskie (98 mg wapnia/100 g produktu)
- świeży rabarbar (86 mg wapnia/100 g produktu)
- nasiona słonecznika (78 mg wapnia/100 g produktu)
- suszone morele (55 mg wapnia/100 g produktu)
- świeże pomarańcze (40 mg wapnia/100 g produktu)


   Wymienione produkty odpowiednio podane lub dodane do innej potrawy z pewnością spełnią wymagania kulinarne najmłodszych smakoszy.

   Do produktów nie - mlecznych zawierających duże ilości wapnia (więcej niż mleko krowie) zalicza się także ryby i wodorosty morskie. Dużo wapnia występuje generalnie we wspomnianych warzywach zielonolistnych i ziołach - problem w tym, że nie są to zbyt smaczne produkty z perspektywy wymagań najmłodszych konsumentów.



Czy suplementacja wapnia jest konieczna?

   Stosowanie suplementów diety zawierających wapń jest zalecane w przypadku, gdy dziecko cierpi na alergię pokarmową obejmującą więcej alergenów niż tylko białko mleka krowiego (np. orzechy). O wdrożeniu suplementacji powinien zadecydować pediatra po zbadaniu dziecka.

   W dzisiejszych czasach stosowanie odrębnych suplementów diety może okazać się zbędne ze względu na dostęp do żywności wzbogacanej wapniem (choć nie jest to polecane źródło wapnia). Mleko krowie 2% zawiera 120 mg wapnia w 100 g produktu, a mleko kozie - 130 mg. Poziom wspomnianego minerału w napoju sojowym, ryżowym lub migdałowym - wzbogacanych wapniem - wynosi 120 mg/100 ml, a zatem tyle samo co w mleku krowim. Należy jednak pamiętać, iż najlepiej pozyskiwać wapń z naturalnych źródeł, niż z żywności wzbogacanej, która zazwyczaj jest zazwyczaj wysoko przetworzona.



Ile wapnia potrzebuje mały alergik?

   Zapotrzebowanie na wapń u dzieci zmienia się w miarę ich rozwoju. Niemowlęta do 6 miesiąca życia potrzebują 200 mg wapnia. W drugim półroczu pierwszego roku życia dziecko potrzebuje 260 mg wapnia.

   Dzieci w wieku od pierwszego do trzeciego roku życia potrzebują już 700 mg wapnia. U dzieci w wieku od czterech do dziewięciu lat zapotrzebowanie na wapń wzrasta aż pięciokrotnie w stosunku do pierwszych miesięcy życia. We wspomnianym okresie rozwoju dziecko powinno dostarczać organizmowi aż 1000 mg wapnia. W przypadku starszych dzieci i młodzieży (10-18 lat) zapotrzebowanie na ten minerał utrzymuje się na stałym poziomie i wynosi 1300 mg.



   Podsumowując powyższe rozważania na temat wapnia w diecie dziecka można zauważyć, że problem mam alergików jest do rozwiązania - nawet bez konieczności stosowania suplementacji. Produkty naturalnie bogate w wapń pomagają zapewnić dziecku pozostającemu na diecie eliminacyjnej odpowiednią podaż tego minerału - niezbędnego do rozwoju zdrowych i mocnych kości.