Dieta i odżywianie ma wpływ na nasz wygląd, zdrowie i samopoczucie. Mało kto jednak zdaje sobie sprawę z tego, iż jedzenie oddziałuje również na naszą psychikę.
Doświadczenie empiryczne wielu z nas oraz liczne badania naukowe potwierdzają, iż jedzeniem możemy poprawić sobie humor lub, wręcz odwrotnie, spowodować, iż zapomnimy, jak to jest mieć dobry nastrój. Brak pewnych składników odżywczych powoduje frustrację oraz gniew jedzenie w nadmiarze innych będzie mieć takie same skutki. Tak więc, abstrahując już od kwestii wpływu jedzenia na stan skóry, utrzymywanie wagi czy troskę o układ krwionośny, kostny itd. (co, oczywiście, w jakimś sensie się ze sobą łączy), musimy uważnie przyglądać się temu, co jemy - odpowiednia dieta pomaga bowiem zachować równowagę psychiczną oraz, co ciekawe, podnieść naszą intelektualną wydolność.
|
|
Głód a złość
Stare przysłowie mówi, że "gdy Polak głodny, to zły". Chyba każdy z własnego doświadczenia wie, że coś w tym jest... Okazuje się, iż niski poziom cukru we krwi powoduje, iż faktycznie jesteśmy bardziej kłótliwi.
Czemu się tak dzieje? Gdy poziom cukru spada, podwzgórze zaczyna produkować m.in. leptynę i grelinę, co powoduje, iż cała gospodarka hormonalna zostaje zaburzona. To przekłada się również na blokadę produkcji serotoniny, czyli tzw. hormonu szczęścia.
Burza hormonalna skutkująca zaburzeniami nastroju pojawia się jednak dopiero, gdy poziom cukru spadnie poniżej 55 mg/dl. Tak więc, o ile usprawiedliwianie wybuchów agresji czy podłego nastroju głodem nie jest bezwartościową wymówką, to uciekanie się do niego przy każdej możliwej okazji może być jednak nadużyciem.
Mięso a agresja
O ile wykorzystywana przez wegetarian jako argument na rzecz rezygnacji z jedzenia mięsa teoria głosząca, iż może ono powodować większą skłonność do zachowań agresywnych, uważana jest raczej za koncepcję dziwaczną czy nawet wymyśloną, być może trochę metaforyczną, okazuje się mieć swoje uzasadnienie.
Zawarte w mięsie, głównie czerwonym, substancje przyczyniają się do wzrostu produkcji oraz w konsekwencji, poziomu testosteronu. Hormon ten kojarzony jest m.in. właśnie z agresją i tendencją do stosowania przemocy.
Fast food a agresja
Brytyjski naukowiec Robert McCarrison przebadał wpływ fast foodu, czyli ogólnie rzecz biorąc, jedzenia zawierającego sztuczne składniki, duże ilości cukru i utwardzonych tłuszczów na zachowania agresywne. Zaobserwował, iż karmione dżemami, konserwami, pieczywem z białej mąki szczury wykazywały znaczną nerwowość oraz tendencje do gryzienia i drapania opiekunów.
Podobne badanie przeprowadzono również w Australii. Tym razem jednak skupiono się na wpływie jedzenia na zachowanie ludzi. Trwające dwa tygodnie badanie, podczas którego uczniom jednej ze szkół serwowano zdrowe posiłki wykazało, iż okres ten wystarczył, by stali się oni znacznie spokojniejsi i mniej skłonni do przemocy.
Jedzenie a inteligencja
Dieta ma również wpływ na poziom naszej koncentracji, zdolność zapamiętywania i kojarzenia faktów, szybkość uczenia się itd. Ta składająca się z fast foodów, słodyczy, napojów gazowanych i innego typu niezdrowych dań i przekąsek znacznie ogranicza nasze zdolności umysłowe. Co w takim razie je zwiększa? Przede wszystkim owoce, warzywa, pełnoziarniste produkty zbożowe, jajka, ryby i orzechy. Te dwie ostatnie grupy produktów są bogatym źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych, bez których mózg nie może prawidłowo funkcjonować. Za działanie układu nerwowego odpowiadają natomiast witaminy z grupy B znajdujące się w nieoczyszczonych zbożach i jajach.
Jedzenie a depresja
Wahania nastroju, podatność na smutek i stany lękowe, a nawet depresja mogą być spowodowane błędami żywieniowymi. Za odpowiednio dobry nastrój odpowiedzialne są:
- magnez
- nienasycone kwasy tłuszczowe z grupy omega-3
- witaminy z grupy B
Wszystkie one regulują pracę układu nerwowego. Tak więc, dieta, w której brakuje źródeł wyżej wymienionych składników, zwiększa ryzyko pojawienia się np. stanów depresyjnych.
By uzupełnić codzienne menu w magnez, jedzmy:
- gorzkie kakao
- gorzką czekoladę
- otręby pszenne
- pestki dyni, orzechy i migdały
- ostrygi
Magnez jest niezwykle ważny również dlatego, iż jego niedobór powoduje wzmożony stres i niemożność radzenia sobie z nim. Ma również wpływ na sen, tj. brak magnezu przyczynia się niekiedy do bezsenności. Ta natomiast zaburza gospodarkę hormonalną, co przekłada się na m.in. podwyższony poziom kortyzolu, który to stres i nerwowość dodatkowo potęguje.
By wprowadzić do diety źródła nienasyconych kwasów tłuszczowych z grupy omega-3, musimy jadać:
- siemię lniane
- dania z dodatkiem oleju lnianego
- tłuste ryby morskie
Dobrym źródłem witamin z grupy B są natomiast jajka oraz pełnoziarniste produkty zbożowe. Te warto jadać również dlatego, iż węglowodany złożone trawione są znacznie wolniej niż cukry proste, więc pozwalają dłużej utrzymać poziom cukru we krwi na odpowiednim poziomie. Tym samym, nie dopuszczając do jego spadku, nie narażamy się na wybuchy złości, rozgoryczenie i kłótliwość.
Dobrze zbilansowana dieta pomaga nie tylko w zachowaniu zdrowia fizycznego, ale i psychicznego - uważajmy więc na to, co jemy!