Złe trawienie - jak zapobiegać niestrawności?

   Procesy trawienne,  a więc trawienie odbywają się w przewodzie pokarmowym, który ma postać rurki o długości kilku metrów. Rozpoczyna się w ustach, a kończy odbytem.

   Przewód pokarmowy składa się z ośmiu głównych części przewodu pokarmowego, a mianowicie z jamy ustnej, przełyku, żołądka, jelita cienkiego i grubego, trzustki, pęcherzyka żółciowego i wątroby. Dzięki prawidłowemu funkcjonowaniu wszystkich części układu pokarmowego składniki odżywcze pochodzące z pożywienia mogą zostać łatwo wchłonięte przez organizm, a następnie odpowiednio wykorzystane.

Od jamy ustnej do żołądka

   Procesy trawienne rozpoczynają się w jamie ustnej. Żucie kęsów pokarmowych zwiększa wydzielanie soków trawiennych i ich spływanie do jelita. Pokarm miesza się ze śliną, która zawiera amylazę. Enzym odpowiada za pierwszą fazę trawienia skrobi. Im bardziej rozdrobnimy kęsy pokarmowe, tym wydajność procesów trawiennych będzie większa. Enzymy będą mogły skuteczniej penetrować treść pokarmową. Połknięte pożywienie przechodzi przez przełyk docierając do żołądka. Narząd wydziela kwas inicjujący trawienie białek. Wyściółka żołądka jest chroniona przed jego oddziaływaniem grubą warstwą śluzu.



Trawienie w jelicie cienkim i grubym

   Pokarm po opuszczeniu żołądka przedostaje się do jelita cienkiego, gdzie szereg enzymów kontynuuje procesy trawienne. Niektóre z nich są produkowane przez ścianki jelita, a inne przez trzustkę. Do jelita cienkiego przedostaje się też żółć uczestnicząca w trawieniu tłuszczów. Śluzówka pokrywająca jelito cienkie wchłania składniki pokarmowe. Po zaabsorbowaniu wszystkich substancji odżywczych przez jelito cienkie w przewodzie pokarmowym pozostają resztki pokarmowe i błonnik. Treść jest płynna, ponieważ do absorpcji wody dochodzi dopiero w jelicie grubym. Niestrawione związki tworzą kał, który zostaje wydalony z organizmu przez odbytnicę i odbyt.



Przyczyny złego trawienia

   Jeżeli procesy trawienia przebiegają sprawnie i szybko organizm może przyswoić optymalną ilość pokarmowych składników. Gdy trawienie zachodzi za wolno, niestrawiony pokarm ulega fermentacji w jelitach prowadząc do dolegliwości brzusznych oraz niedostatecznego wchłaniania substancji odżywczych. Wśród głównych przyczyn złego trawienia można wymienić niedokładne żucie, zbyt obfite posiłki, spożywanie dużej ilości płynu podczas posiłków, jedzenie o zbyt późnej porze, wpływ stresu oraz niedostateczne wydzielanie enzymów trawiennych bądź kwasu. Szybkie jedzenie uniemożliwia dokładne rozdrobnienie pokarmu, co powoduje pogorszenie trawienia i obniżenie sprawności dalszych faz tego procesu. Żucie ma bardzo ważny wpływ na właściwy przebieg procesów trawiennych. Układ pokarmowy jest jak maszyna, której wydajność i przepustowość są ściśle określone oraz zależne od indywidualnych predyspozycji i cech osobniczych. Jeżeli otrzyma zbyt dużą porcję pokarmu, nie ma szans na jej dokładne strawienie. Podczas posiłku nie należy pić żadnych płynów. Rozcieńczają one soki trawienne wydzielane w układzie pokarmowym, co prowadzi do pogorszenia sprawności trawienia i zakłócenia jego przebiegu. Na koniec dnia procesy trawienne zostają spowolnione i przewód pokarmowy nie pracuje tak efektywnie jak w ciągu dnia. Stąd też spożywanie późnych kolacji należy do częstych przyczyn złego trawienia.



Jak objawiają się zaburzenia trawienia?

   Wśród głównych objawów zaburzeń trawienia można wymienić brak energii, niedobór witamin i minerałów, dolegliwości brzuszne i zaburzenia oddawania stolca. Zaburzenia procesów trawiennych uniemożliwiają wchłonięcie do krwi wszystkich substancji potrzebnych organizmowi. Wiele z nich zalega w jelitach. Witaminy i sole mineralne nie są wchłaniane przez jelita, co przyczynia się do niedoborów i ich negatywnych następstw. Gdy trawienie jest niepełne, niestrawiony bądź jedynie częściowo strawiony pokarm zalega w jelitach ulegając fermentacji. W rezultacie dochodzi do nadprodukcji gazów, odbijania, wzdęć i dyskomfortu w jamie brzusznej. Nieprawidłowe trawienie może doprowadzić do zaparć i biegunek. Wspomniane zaburzenia mogą występować naprzemiennie.



Na czym polega niestrawność?

   Niestrawność jest pojęciem, pod którym należy rozumieć ogół dolegliwości brzusznych pojawiających się po spożyciu posiłku. Najczęściej objawia się ona bólem w nadbrzuszu, intensywnym odbijaniem, nudnościami i wzdęciami. Wśród głównych przyczyn niestrawności wymienia się nieżyt błony śluzowej żołądka oraz wrzody trawienne żołądka lub dwunastnicy. Niestrawności sprzyja nadmiar i niedobór kwasu solnego w żołądku, spożywanie dużych porcji oraz niedokładne żucie pokarmu.



Dbaj o dobre trawienie

   W trosce o zdrowy przewód pokarmowy i efektywne trawienie dokładnie żuj pokarm. Zaleca się, aby jeden kęs żuć około 20-30 razy. Zadbaj o to, aby w jadłospisie znalazło się kilka małych posiłków, najlepiej 3-4 zjedzone co około 3-4 godziny. Jedząc obfite posiłki możesz doprowadzić do przeciążenia układu pokarmowego. Daj o apetyczny wygląd jedzenia, ponieważ sprzyja on wydzielaniu soków trawiennych, a co za tym idzie ułatwia trawienie. Unikaj jedzenia o późnej porze. Ostatni posiłek powinien być zjedzony najpóźniej o 20.00. Nie pij w czasie spożywania pokarmu, lecz między posiłkami. Nie nadużywaj leków przeciw niestrawności. Należy stosować je wyłącznie wtedy, gdy tak zaleci lekarz. Leki, które zobojętniają kwas solny zmniejszają sprawność trawienia. Nie jedz podczas pracy. Każdy posiłek powinien być spożywany w spokoju, a nie przed telewizorem lub podczas czytania. Unikaj pośpiechu i znajdź kilkanaście minut, aby powoli zjeść posiłek delektując się nim.