Żołądek - wyjątkowo elastyczny organ

   Żołądek to ważny narząd układu pokarmowego, jest to worek mięśniowy, który ma około 15-30 cm długości i około 12-14 cm szerokości. Pojemność maksymalna żołądku zdrowej osoby to około 2 litry płynu - do rozciągania jego ścian dochodzi wtedy, gdy zbytnio się objadamy.

   Podstawową rolą żołądka jest trawienie zawartych w pokarmie białek, a także przetwarzanie pokarmu na jednolitą, rozdrobnioną masę, która jest podatna na działanie enzymów w dwunastnicy. Żołądek wydziela sok żołądkowy zawierający enzymy trawienne. Aby lepiej zrozumieć, jak działa ten organ i dlaczego jest tak elastyczny, przyjrzyjmy się bliżej jego budowie.

Budowa żołądka

   Żołądek ma lekko zagięty kształt, wybrzuszony w lewą stronę. Kiedy jest wypełniony jedzeniem przypomina raczej balonik. W czasie głodu żołądek jest położony w splocie słonecznym. Po spożyciu posiłku lekko wybrzusza się w kierunku lewego podżebrza. Narząd w kształcie worka może zmieścić nawet około 2 l płynów połączonych z rozdrobnionym pokarmem. U osób otyłych organ ten jest nadmiernie rozciągnięty, dlatego niektórym osobom zaleca się jego pomniejszenie.

   Żołądek składa się z dna położonego przy przełyku, trzonu oraz odźwiernika, który leży tuż przy dwunastnicy. Miejsce połączenia przełyku z żołądkiem zostało określone jako wpust. Mięsień zwieracz kurcząc się i rozkurczając wpuszcza kolejne porcje rozdrobnionego jedzenia do żołądka. Jeżeli działa on prawidłowo, treść żołądkowa nie cofa się do przełyku. Gdy dochodzi do takiej patologii u pacjenta stwierdza się refluks żołądkowo-przełykowy zwany potocznie zgagą. Na końcu żołądka znajduje się odźwiernik odpowiadający za prawidłową pracę przewodu pokarmowego. Dzięki jego prawidłowemu funkcjonowaniu trawione jedzenie zostaje przemieszczone z dwunastnicy do jelita cienkiego i nie cofało się.

   Błona śluzowa żołądka pokrywająca go od wewnątrz ma pofałdowaną powierzchnię pokrytą kosmkami i dołeczkami żołądkowymi. W małych zagłębieniach znajdują się ujścia gruczołów produkujących kwas solny i pepsynę trawiącą białka. Ich mieszanina jest określana jako sok żołądkowy. Błona śluzowa żołądka także składa się białek - jak to się dzieje, że mimo to sok żołądkowy jej nie uszkadza? Chronią ją przed tym dwa czynniki.

   Pepsynę organizm produkuje w postaci pepsynogenu, który jest jej nieaktywnym prekursorem. Zostaje on aktywowany dopiero pod wpływem kwasu solnego. Drugi czynnik zapobiegający uszkodzeniom błony śluzowej to ścisłe przyleganie do siebie komórek błony komórkowej tworzących swoistą powłoką ochronną. Niemniej czasami zdarza się, że jeden ze wspomnianych czynników zawiedzie - wtedy sok żołądkowy powoduje powstanie nadżerek w błonie śluzowej. Po pewnym czasie przekształcają się one we wrzody żołądka.



Trawienie pokarmu w żołądku

   Od zewnętrznej strony żołądek jest pokryty surowiczą błoną. Pomiędzy błoną a ścianą żołądka znajduje się mięśniówka. Po przemieszczeniu się nadtrawionego przez ślinę pokarmu do omawianego narządu, zaczyna się on rytmicznie kurczyć i rozkurczać. Wtedy pokarm ulega rozdrobnieniu i przesuwa się w stronę dwunastnicy. Płynne pożywienie zostaje następnie wymieszane z sokiem żołądkowym. Po mechanicznej obróbce czas na obróbkę chemiczną. Odpowiednio przetrawiony pokarm dostaje się do dwunastnicy, gdzie czekają na niego kolejne enzymy rozkładające składniki pokarmowe na czynniki pierwsze.



5 posiłków dziennie - metoda na zmniejszenie żołądka

   Zbyt rozciągnięty żołądek może dać o sobie znać w bardzo prosty sposób - osoby mające bardzo rozciągnięty żołądek zwykle mają problem z nadwagą oraz z otyłością. Poza tym, za jednym zamachem potrafią zjeść bardzo dużo produktów. Z problemem rozciągniętego żołądka zmagają się osoby otyłe i cierpiące na zespół kompulsywnego objadania się.

   Osoby chcące szybko zmniejszyć masę ciała i jednocześnie pomniejszyć objętość żołądka stosują metodę spożywania pięciu małych posiłków dziennie. Niemniej nie zawsze przynosi ona satysfakcjonujące rezultaty. U niektórych osób konieczne jest zastosowanie leczenia chirurgicznego, ale są to bardzo rzadkie przypadki.



Efekty przejadania się

   Żołądek może w następstwie rozciągania się zwiększyć swoją objętość nawet pięciokrotnie. Żołądek nie informuje o tym, że jest już pełny - informacja o tym najpierw jest wysyłana do mózgu. W efekcie od czasu wypełnienia żołądka do uczucia sytości mija około 10-15 minut. Bardzo łatwo zatem doprowadzić do rozciągnięcia się tego organu, zwłaszcza przy szybkim tempie spożywania posiłku. Wpływa to znacząco na tendencję do przybierania na wadze - większość osób je więcej, niż powinna. Żołądek powinien mieć wielkość dwóch złączonych pięści. Taka też powinna być porcja jednego posiłku. Dzięki przestrzeganiu tej zasady po posiłku nie pojawi się uczucie ciężkości na żołądku. Nie wystąpi też nadmierna senność - charakterystyczny skutek spożywania zbyt obfitych posiłków.



Chirurgiczne metody pomniejszania żołądka

   Zbytnio rozciągnięty żołądek można odpowiednio pomniejszyć w drodze leczenia chirurgicznego. Współczesna medycyna wykorzystuje co najmniej kilka metod chirurgicznego pomniejszania żołądka. Są to takie techniki, jak:

- przeszywanie żołądka staplerami (szwami mechanicznymi)
- założenie silikonowej opaski
- wycięcie części żołądka

   Są to operacje obciążone ryzykiem powikłań. Nie wykonuje się ich rutynowo. Pacjent musi spełnić kryteria do przeprowadzenia takich zabiegów.



Podsumowanie

   Żołądek naturalnej wielkości ma rozmiar dwóch złączonych pięści. W efekcie przejadania się może zwiększyć objętość nawet pięciokrotnie, co jest prostą drogą do otyłości. Można przywrócić naturalny rozmiar żołądkowi poprzez zjadanie małych posiłków 4-5 razy dziennie, a także przez dokładne i powolne gryzienie i przeżuwanie pokarmu - jednak wymaga to wyrzeczeń. Bardzo trudno jest na początku "niedojadać" - bo tak zmiana objętości posiłku jest odbierana przez organizm. Najtrudniej odejść od stołu, kiedy nie odczuwa się błogiego uczucia sytości. Niemniej silna wola i praca nad sobą przynoszą bardzo owocne rezultaty - lekkość sylwetki i moc energii każdego dnia.