Żywność przeterminowana - czy można ją spożywać?

   Czasem zdarza się tak, iż zapomnimy o zakupionym kiedyś serze, jogurcie czy szynce i gdy znajdujemy ów produkt w lodówce okazuje się, że czas na jego zjedzenie już minął, a dokładniej - jest już po terminie jego przydatności do spożycia. W takiej sytuacji możemy albo produkt wyrzucić albo, w zależności od jego typu oraz okresu czasu, jaki zdążył już od wybitej na opakowaniu daty upłynąć, spróbować jednak go zjeść. Cóż więc zrobić?...



Czym jest termin przydatności do spożycia?

   Termin przydatności produktu do spożycia to data, po upływie której nie powinien być on zjedzony, gdyż np. zaczęły wytwarzać się w nim szkodliwe związki z uwagi na jego mikrobiologię. Termin ten określa formuła: "Należy spożyć do: (dzień, miesiąc, rok)". Termin przydatności do spożycia określany jest najczęściej oraz najbardziej precyzyjnie dla produktów najmniej trwałych czyli mlecznych oraz garmażeryjnych.

Czym jest data minimalnej trwałości?

   Data minimalnej trwałości produktu to termin, po upływie którego właściwości fizyczne, chemiczne, mikrobiologiczne czy organoleptyczne zaczynają ulegać zmianom. Datę minimalnej trwałości określa formuła: "Najlepiej spożyć przed:" lub "Najlepiej spożyć przed końcem:".

   Data minimalnej trwałości nie zawsze jest jednocześnie terminem, po którym produktu nie powinniśmy już jeść. Zmienią się jego właściwości, tj. może zmienić konsystencję czy stracić aromat, ale niekoniecznie będzie on szkodliwy, a jego spożycie - niebezpieczne dla zdrowia czy samopoczucia. Producenci nie mają wymogu oznaczania datą minimalnej trwałości produktów takich jak: świeże owoce i warzywa, sól kuchenna, cukier w stanie stałym, ocet, wyroby piekarnicze i cukiernicze, napoje o zawartości alkoholu wynoszącej 10% objętościowo i więcej



Co ma wpływ na trwałość produktu spożywczego?

Trwałość spożywczych artykułów wynika z wielu czynników, jak np.:

- ich skład chemiczny
- sposób pakowania produktu
- warunki przechowywania (w tym ewentualny rozdźwięk między tymi zalecanymi a faktycznymi)



Warunki przechowywania

   Warunki przechowywania produktu powinny być ściśle określone na jego etykiecie. Wiele ze spożywczych artykułów, przed bądź po otwarciu, musi być przechowywanych w lodówce. Warto jednak wiedzieć, iż temperatura w lodówce różni się w zależności od wybranego w jej obrębie miejsca.

   I tak najniższa temperatura występuje na górnej półce w lodówce. Na niej należy więc trzymać produkty mleczne czy wędliny oraz otworzone produkty, na opakowaniach których widnieje informacja, iż właśnie po otwarciu powinny być przechowywane w lodówce. Warzywa i owoce z powodzeniem można natomiast trzymać na dolnych półkach bądź w znajdującej się na samym dole szufladzie, a jaja, ponieważ nie wymagają zbyt niskich temperatur - na drzwiach lub środkowej półce.

   Inne produkty, tj. te, które nie wymagają przechowywania w lodówce, powinny być umieszczane w miejscach, w których nie narażone będą na zbytni kontakt z promieniami słonecznymi i gdzie temperatura oscyluje wokół optymalnej wartości 18 stopni.

   Odpowiednie przechowywanie produktów spożywczych ma ogromny wpływ na ich trwałość, a więc i okres, w jakim mogą być spożyte bez żadnego szwanku.



Kiedy produkt nie nadaje się już do spożycia?

   Produktów spożywczych, których termin przydatności do spożycia już minął, nie powinniśmy, niezależnie od tego, jak je lubimy, jeść. Grozi to poważnymi zatruciami i dotyczy to szczególnie produktów mięsnych, na bazie jajek i ryb.

   Jeśli minął już termin określony jako data minimalnej trwałości produktu, ale ten był prawidłowo przechowywany, możemy pokusić się na jego spożycie, ale warto zachować tu zdrowy rozsądek i nie narażać swojego zdrowia tylko dlatego, iż skoro wydaliśmy na jedzenie pieniądze, to nie można go wyrzucić. Cóż, każdemu zdarza się czasem drobna nieuwaga, ale to nie powód, by karać się dwudniową biegunką czy pobytem na toksykologii... Wszystko zależy, koniec końców, od typu produktu oraz miejsca, w których go przechowywaliśmy. Jednoznacznej odpowiedzi na pytanie o możliwość zjedzenia artykułu spożywczego po dacie jego minimalnej trwałości, niestety, nie ma.

   Jednakże, co ciekawe, takie produkty jak sól, cukier, przyprawy, mąki, makarony, kasze, ryże, kawa, herbata etc. zostały uznane przez Belgijską Agencję Żywności za zdatne do spożycia nawet rok po tym, jak minęła ich data przydatności do spożycia. Czekoladę oraz masło orzechowe można natomiast zjeść, podobno, nawet po dwóch miesiącach. Jeśli ktoś postanowi posłuchać belgijskich ekspertów i podjąć to pewnego rodzaju ryzyko, robi to jednak na własną odpowiedzialność.