Dieta bogatoresztkowa i ubogoresztkowa to rodzaje modyfikacji diety podstawowej, które dostosowują się do potrzeb żywieniowych danej osoby. Dieta bogato- i ubogoresztkowa stosowane są w dietoterapii konkretnych schorzeń układu pokarmowego. Głównym założeniem diety ubogoresztkowej jest ograniczanie błonnika pokarmowego. Stosowana jest w chorobach układu pokarmowego takich jak stany zapalne błon śluzowych czy wrzody trawienne. Dieta bogatoresztkowa obejmuje zwiększanie ilości błonnika i płynów. Zalecana jest w zaburzeniach czynnościowych jelit, oraz zaparciach.
Błonnik pokarmowy (inaczej włókno pokarmowe) to grupa związków wchodzących w skład części roślin, które nie są rozkładane przez enzymy trawienne w przewodzie pokarmowym. Zalecane spożycie błonnika przez osoby dorosłe nie powinno być mniejsze niż 25 gramów na dobę. W diecie bogatoresztkowej zaleca się spożywanie nawet 30-40 gramów błonnika na dobę. Jakie są więc modyfikacje diet, jakie produkty należy spożywać i jakie techniki kulinarne stosować?
|
|
|
Dieta ubogoresztkowa
Cel wprowadzenia diety ubogoresztkowej
Dieta ubogoresztkowa ma na celu oszczędzanie i niepodrażnianie żołądka oraz jelit przez wyeliminowanie produktów bogatych w błonnik, który działa drażniąco na błonę śluzową. Dieta ta stosowana jest w chorobach przewodu pokarmowego, w stanach zapalnych jelit i żołądka oraz chorobie wrzodowej.
Wprowadzone modyfikacje diety
Dieta ubogoresztkowa wprowadza takie modyfikacje jak:
- eliminacja błonnika pokarmowego
- gotowanie produktów w wodzie i na parze, pieczenie w folii
- unikanie potraw tłustych, wędzonych, marynowanych, ostrych.
Produkty dozwolone i zabronione w diecie ubogoresztkowej
| Produkty | Dozwolone |
Zakazane |
|---|---|---|
| Produkty zbożowe |
pieczywo jasne, pszenne, pieczywo czerstwe, mąka pszenna, jasne makarony, biały ryż, kasza manna | pieczywo razowe, mąka żytnia, grube kasze (gryczana, jęczmienna pęczak), razowe makarony |
| Przetwory mleczne |
chude mleko, chude sery twarogowe, jogurty | śmietana, tłuste mleko |
| Jaja | gotowane na miękko, w koszulkach, jajecznica gotowana | jaja smażone (jajecznica, sadzone) |
| Warzywa i grzyby |
marchew, szpinak, koperek, pomidor, zielona sałata, warzywa gotowane | warzywa kapustne, fasola, soczewica, ciecierzyca, groch, kalafior, cebula, czosnek, rzodkiewka, grzyby |
| Owoce | banany, jabłka, banany, owoce jagodowe, przeciery, soki | gruszki, winogrona, czereśnie, figi, morele, owoce suszone |
| Ziemniaki | gotowane, w postaci puree |
smażone, frytki, chipsy, placki ziemniaczane |
| Tłuszcze | masło, oliwa z oliwek, olej słonecznikowy, olej lniany | smalec, boczek, twarde margaryny |
| Ryby |
chude: dorsz, sandacz, pstrąg |
tłuste: łosoś, węgorz, halibut, śledź, makrela |
| Mięso |
chude: drób, cielęcina, indyk, wołowina | tłuste: wieprzowina, baranina, dziczyzna, podroby, konserwy |
| Orzechy i nasiona |
- |
orzechy, sezam, pestki dyni, pestki słonecznika, migdały, sezam |
| Cukier i słodycze |
biszkopty, sucharki, cukier, miód | czekolada, torty, ciasta |
| Przyprawy | łagodne: koper, cynamon, sok z cytryny | ostre: chili, musztarda, chrzan, pieprz |
| Napoje | woda mineralna, soki, napoje mleczne | napoje gazowane, kawa, alkohol |
Dieta bogatoresztkowa
Cel wprowadzenia diety bogatoresztkowej
Dieta bogatoresztkowa ma na celu pobudzanie pracy jelit i regulowanie ich czynności przez zwiększanie produktów bogatych w błonnik pokarmowy i płyny. Stosowana jest w zaparciach i zaburzeniach czynnościowych jelit.
Wprowadzone modyfikacje diety
Dieta bogatoresztkowa zwiększa podaż płynów oraz błonnika pokarmowego z źródeł takich jak pełnoziarniste produkty zbożowe, warzywa, owoce, nasiona, orzechy i rośliny strączkowe.
Produkty dozwolone i zabronione w diecie bogatoresztkowej
| Produkty | Dozwolone |
Zakazane |
|---|---|---|
| Produkty zbożowe |
pieczywo razowe, mąka żytnia, grube kasze (gryczana, jęczmienna pęczak), kasza jaglana, razowe makarony, pieczywo graham, pumpernikiel, otręby zbożowe, płatki owsiane, gryczane, jaglane, żytnie | jasne i świeże pieczywo, jasne makarony, pieczywo cukiernicze (bułki słodkie, rogale), kasza manna, kasza kukurydziana |
| Przetwory mleczne |
odtłuszczone, świeże i zsiadłe, kefir, jogurt odtłuszczonego mleka, twaróg, biały ser z chudego mleka | tłuste: kefir i jogurt z tłustego mleka, sery podpuszczkowe, pleśniowe |
| Jaja | białka jaj, żółtka w ograniczonej ilości | duże ilości żółtek |
| Warzywa i grzyby |
wszystkie warzywa, soki, musy, rośliny strączkowe, grzyby |
- |
| Owoce | wszystkie owoce, soki, musy, powidła, owoce suszone (morele, figi, śliwki, winogrona, jabłka, gruszki) | - |
| Ziemniaki | gotowane i pieczone w "mundurkach", gotowane, puree | mąka ziemniaczana, ziemniaki smażone, frytki, chipsy |
| Tłuszcze | oliwa z oliwek, olej słonecznikowy, olej lniany, olej arachidowy, olej rzepakowy | pozostałe tłuszcze, w tym zwierzęce: smalec, słonina |
| Ryby |
gotowane, pieczone w folii lub pergaminie, w galarecie | smażone |
| Mięso |
gotowane, pieczone w folii lub pergaminie, duszone i smażone bez tłuszczu |
smażone |
| Orzechy i nasiona |
orzechy (np. włoskie, nerkowca, laskowe, pistacje), pestki dyni, migdały, sezam, ziarna słonecznika, siemię lniane | - |
| Cukier i słodycze |
miód pszczeli, dżemy niskosłodzone, cukier, galaretki | czekolada, pralinki, cukierki, ciastka i dżemy wysokosłodzone |
| Przyprawy | liście laurowe, ziele angielskie, laska wanilia, cynamon, sok z cytryny, pozostałe przyprawy |
- |
| Napoje | woda mineralna, soki owocowe i warzywne, kawa zbożowa, słaba herbata | napoje alkoholowe, kakao, mocna herbata, kawa |
Konkurs. Wygraj zestaw wartościowych olejów!