Dieta przy biegunce

   Dieta w przypadku biegunki zależy w głównej mierze od jej typu i przyczyny (np. zakażenie bakteryjne). Najczęściej wprowadza się dietę lekkostrawną, w której dominuje błonnik rozpuszczalny. Istotna jest też optymalna podaż płynów. Sprawdź, jak powinna wyglądać dieta przy biegunce, jakie pokarmy można jeść i czego należy unikać.

   Dieta w przypadku biegunki zależy w głównej mierze od przyczyny biegunki (alergia pokarmowa, zakażenie bakteryjne, wirusowe, przebyte operacje, nietolerancja cukru mlecznego (laktozy), schorzenia jelit, biegunka podróżnych, stosowanie leków) i od jej typu (przewlekła lub ostra). Przy biegunce należy stosować dietę lekkostrawną, w której przeważają rozpuszczalne frakcje błonnika pokarmowego. Taki rodzaj włókna wiąże wodę w przewodzie pokarmowym, a w dodatku zagęszcza treść pokarmową. Istotną częścią diety jest też optymalna podaż płynów. Woda i soki uzupełnią deficyty i poziom elektrolitów, które organizm utracił. Oto szczegółowy przegląd zalecanych pokarmów oraz tych, których osoby z biegunką powinny unikać.

Zastosowanie diety

   Biegunka ostra może przebiegać z nasileniem lekkim lub średnim. Okresowo następuje utrata elektrolitów, znaczne odwodnienie i pojawiają się zaburzenia gospodarki kwasowo-zasadowej. W takim przypadku należy monitorować objawy, określić poziom odwodnienia i ustalić bilans płynów. Nawadnianie doustne jest jednym z najważniejszych elementów leczniczych, który pomaga opanować biegunkę.



Obróbka kulinarna

   Dania powinny być świeżo przyrządzane i nieprzechowywane w chłodziarkach. Zalecane formy obróbki to gotowanie na parze, w wodzie bądź w naczyniach bez dodatku wody. Wskazane jest także pieczenie w pergaminie, naczyniach ceramicznych lub folii, a także duszenie potraw bez tłuszczu (podlewanie ich wodą) oraz pieczenie w piekarniku bądź na ruszcie. Należy całkowicie wykluczyć pieczenie na tłuszczu i smażenie, gdyż produkty spożywcze nasiąknięte tłuszczem są ciężkostrawne.



Dieta w biegunce ostrej i przewlekłej

   W przypadku biegunki ostrej, której współtowarzyszą bóle brzucha, wodniste wypróżnienia, niekiedy gorączka, rekomendacje żywieniowe są bardziej wymagające. Biegunka ostra trwa do 10 dni, mogą ją wywoływać zarówno bakterie, wirusy, jak i pasożyty. Z kolei biegunka przewlekła trwa od 10 do 14 dni i odznacza się oddawaniem wielu luźnych stolców (więcej niż cztery na dobę) lub pojedynczych z domieszką ropy, śluzu i krwi.

   Na początku należy ograniczyć podawanie pokarmów. Nie można dopuścić do odwodnienia i utraty ważnych elektrolitów (głównie potasu i sodu). Należy możliwie jak najszybciej przyjąć środek nawadniający i zgłosić się do lekarza. W warunkach domowych pacjent może nawodnić swój organizm poprzez wypicie lekko osolonej przegotowanej wody (może być też woda mineralna bez gazu), słabej herbaty, rozcieńczonej zupy (bez tłuszczu) albo wywaru jarzynowego. Po odpowiednim nawodnieniu (zazwyczaj po ok. 4-5 godz.) można zacząć podawać lekkostrawne dania. Zalecane pokarmy to: kleik ryżowy z marchewką, jabłko pieczone, ziemniaki, namoczone jasne pieczywo, krupnik z drobną kaszą. Kiedy stan pacjenta będzie poprawny, można zacząć powoli wprowadzać do diety kolejne produkty spożywcze: chude mięso, ugotowaną rybę czy jajko. Tego typu dietę powinno się stosować do czasu, aż wszystkie objawy ze strony układu pokarmowego ustąpią.



Dieta w biegunce przewlekłej

   Mając do czynienia z biegunką przewlekłą, trzeba w głównej mierze ustalić jej przyczynę i postarać się ją usunąć. Należy ograniczyć pokarmy zawierające spore ilości błonnika pokarmowego - frakcji nierozpuszczalnej. W ten rodzaj włóka obfitują: surowe warzywa, chleb pełnoziarnisty, otręby, ryż brązowy, rośliny strączkowe, makaron razowy, grube kasze, surowe owoce, płatki owsiane. Jeśli pacjent ma nietolerancję laktozy, musi wyeliminować mleko i jeżeli to konieczne - również produkty mleczne. Może zastępować je wyrobami bezlaktozowymi (jogurtami, mlekiem i napojami roślinnymi). Ograniczeniu muszą ulec produkty wędzone, dania grillowane i smażone, produkty ciężkostrawne, ciasta francuskie, ciastka, konserwy, ciasta, czekoladę, sery, cukierki, pączki oraz tłuste mięso. Wskazane jest zwiększenie ilości wypijanych płynów w ciągu dnia - powinny mieć temperaturę około 25-35°C.



Produkty spożywcze zalecane w biegunce przewlekłej

Owoce

   Arbuz, morele, jabłka bez skórki, melon, banany, brzoskwinie, mango. Przetarte: borówki, truskawki, jagody, porzeczki, maliny, kiwi, poziomki, miąższ pomarańczy i mandarynek, cytryna.


Warzywa i dania z warzyw

   Dynia, ziemniak, bakłażan, marchew, pomidory pozbawione nasion i skórki, seler, cukinia, cykoria, kabaczek, pietruszka. Jeżeli są dobrze tolerowane: ogórek kwaszony, szpinak, seler naciowy, kalafior, młoda fasolka szparagowa, brokuły, zielony groszek.


Produkty zbożowe

   Grzanki bez tłuszczu, pieczywo pszenno-żytnie, pszenne, tostowe jasne, ugotowane kasze: kuskus, manna, bulgur, kukurydziana, jęczmienna perłowa, jaglana.


Jaja i dania z jaj

   Jaja gotowane na twardo i na miękko, omlet, jajecznica bez tłuszczu bądź na małej ilości oleju rzepakowego.


Mięso i wędliny

   Mięso drobiowe bez skóry (indyk, kurczak), cielęcina, mięso z królika, chuda wołowina (łopatka, ligawa, schab środkowy, polędwica), chude wędliny: szynka wieprzowa, polędwica, szynka drobiowa.


Mleko i przetwory mleczne

   Jeżeli są dobrze tolerowane: chudy i półtłusty twaróg, serek homogenizowany naturalny odtłuszczony, maślanka, jogurt, kefir, zsiadłe mleko.



Produkty spożywcze przeciwwskazane w biegunce przewlekłej

Owoce

   Wiśnie, grejpfruty, śliwki, gruszki, winogrona, czereśnie, owoce konserwowe, owoce suszone, ananas.


Warzywa i dania z warzyw

   Frytki, brukselka, ziemniaki smażone, kalarepa, ogórek świeży, pieczarki, placki ziemniaczane, buraki, kapusta (wszystkie rodzaje), bigos, cebula, rzodkiewka, por, szczypiorek, szparagi, warzywa konserwowane octem, warzywa z majonezem, papryka, czosnek, grzyby, suche nasiona roślin strączkowych (soja, groch, soczewica, fasola, bób, cieciorka).


Produkty zbożowe

   Płatki owsiane górskie, pieczywo otrębowe, razowe, graham, z ziarnami, grube kasze (gryczana, pęczak), makaron pełnoziarnisty, płatki śniadaniowe słodzone (z karmelem, czekoladą lub miodem) dziki i brązowy ryż.


Jaja i dania z jaj

   Z majonezem, jajecznica na boczku, smalcu lub maśle.


Mięso i wędliny

   Tłuste mięso: gęś, kaczka, wieprzowina, wołowina, konserwy mięsne, tłuste wędliny i kiełbasy: salceson, kaszanka, salami, pasztetowa, kabanosy, mielonka, parówki, pasztety przemysłowe.


Mleko i przetwory mleczne

   Sery topione, twaróg tłusty, mleko tłuste (powyżej 2% tłuszczu), sery pleśniowe, twarożki do smarowania, sery żółte.