Choroba Hashimoto jest zapalną chorobą tarczycy zaliczaną do grona chorób autoimmunologicznych. Stan zapalny wywołany atakiem własnych komórek odpornościowych początkowo jest niezauważalny przez chorego pacjenta.
Choroba Hashimoto występuje częściej u kobiet, niż u mężczyzn, stąd też w potocznym języku można spotkać się z określeniem "Hashimotki" oznaczającym pacjentkę cierpiącą na to schorzenie. Początkowo ma ona bezobjawowy przebieg. W miarę rozwoju schorzenia pojawiają się różne dolegliwości, w tym ból i sztywność stawów, zmęczenie i senność, spadek koncentracji oraz problemy z oddychaniem. Do objawów choroby Hashimoto należą również zaburzenia miesiączkowania.
|
|
Dieta Hashimoto - na czym polega?
Dieta Hashimoto opiera się na założeniach ilościowych i jakościowych. Zalecana ilość posiłków dziennie wynosi 5-6. Posiłek powinien składać się z niewielkiej porcji pokarmu. Odstępy między kolejnymi posiłkami powinny być regularne.
Podstawowymi składnikami odżywczymi w diecie Hashimoto są białko i węglowodany złożone posiadające niski indeks glikemiczny. Posiłek powinien być pożywny, dlatego zaleca się spożywanie białka pochodzenia zwierzęcego. Zalecanymi źródłami pełnowartościowych protein są jaja, drób i ryby. Należy unikać rafinowanych i prostych cukrów. Polecanymi źródłami pokarmowymi węglowodanów złożonych są komosa ryżowa, kasza gryczana, ryż i amarantus. Nie zawierają one glutenu, co wiąże się z kolejną zasadą diety Hashimoto.
Zdaniem dietetyków osoby zmagające się z chorobą Hashimoto powinny unikać glutenu. Nie jest zatem wskazane spożywanie makaronów i pieczywa. Węglowodany złożone są zwykle powiązane z wysoką zawartością błonnika pokarmowego. Włókno pokarmowe jest bardzo ważnym elementem jadłospisu. Zmniejsza ono pH i czas pasażu mas kałowych. Błonnik pokarmowy przeciwdziała również żylakom odbytu i poprawia ukrwienie jelit. Włókno pokarmowe wychwytuje toksyczne związki w jelitach i obniża cholesterol, a także wartość energetyczną diety.
W jadłospisie nie powinno zabraknąć wielonienasyconych niezbędnych kwasów tłuszczowych. Do ich grona należą kwasy omega-3 wpływające na funkcjonowanie układu odpornościowego. Cennymi źródłami tych składników odżywczych w diecie są takie produkty, jak:
- olej lniany tłoczony na zimno
- olej rzepakowy tłoczony na zimno
- siemię lniane
- makrela
- pstrąg
- tuńczyk
- dziki łosoś
- wodorosty morskie
Kwasy omega-3 powinny być spożywane na śniadanie. Pobudzą one wątrobę do przemian hormonów tarczycy T4 i T3 zwiększających tempo przemiany materii. Ponadto uwrażliwią one organizm na działanie hormonów tarczycy. Korzystny wpływ kwasów omega 3 przejawia się również w zmniejszeniu stanu zapalnego i zapobieganiu jego występowania. Wprowadzenie do diety wymienionych wyżej źródeł kwasów omega-3 ułatwi kontrolowanie poziomu cholesterolu i zachowanie prawidłowego profilu lipidowego. W diecie najczęściej mamy za dużo kwasów omega-6 natomiast mało omega-3.
Wśród tłuszczów należy unikać tłuszczy rafinowanych, a także każdego rodzaju oleju słonecznikowego i sojowego. Nie zaleca się też spożywania oleju kukurydzianego. Trzy wyżej wymienione. oleje zaburzą nam proporcje omega-3 do omega-6.
Dopełnieniem diety Hashimoto są ruch i aktywność fizyczna. Większość kobiet cierpiących na chorobę Hashimoto cierpi na nadwagę lub otyłość. Warto zastąpić kawę i czarną herbatę zieloną herbatą.
Bardzo ważnym elementem diety jest też unikanie nadmiernego stresu. Pamiętaj, że chcąc zredukować wagę do prawidłowego poziomu nie możesz drastycznie ograniczać kaloryczności diety. Doprowadzi to jedynie do spowolnienia metabolizmu. W konsekwencji dieta redukcyjna nie przyniesie pożądanych efektów. Terapia odchudzająca powinna być prowadzona pod okiem dietetyka lub lekarza. Zasadniczo opiera się ona na dwóch elementach - aktywności fizycznej (min. 30 min wysiłku fizycznego na dobę) oraz przestrzegania kaloryczności diety redukującej wagę. Dzienne spożycie kalorii powinno zostać określone bardzo precyzyjnie, żeby nie doszło do przejścia organizmu na tzw. głodowy tryb, o czym była mowa wyżej.
Produkty zalecane i niezalecane
Układając jadłospis należy wybierać produkty zgodnie z założeniami diety, a ponadto zwracać uwagę na zawartość takich pierwiastków, jak jod, selen, cynk i żelazo. Należy dodać, że żelazo może utrudniać przyswajanie jodu, dlatego komponuj posiłki w taki sposób, aby tego uniknąć. Jod pełni ważną rolę w niedoczynności tarczycy wywołanej jego niedoborem. W przypadku choroby Hashimoto niedobór jodu nie występuje, więc wystarczy zadbać o prawidłową podaż tego pierwiastka w naturalnej postaci. Stosowanie suplementów nie jest zalecane. Do podstawowych źródeł jodu w diecie należą ryby morskie, owoce morza i wodorosty morskie.
Znaczenie selenu w chorobę Hashimoto jest bardzo duże, gdyż wpływa na jej łagodzenie. Średnie dzienne spożycie tego pierwiastka powinno utrzymywać się na poziomie 45 mcg/d. Selen znajdziesz w rybach morskich, a także w płatkach owsianych, pełnoziarnistej mące i w orzechach, zwłaszcza w orzechach brazylijskich (najbogatsze źródło selenu). Zadbaj o to, aby w codziennej diecie nie brakowało żelaza. Niedobór tego pierwiastka może przyczynić się do nasilenia objawów niedoczynności tarczycy. Do pokarmów bogatych w żelazo należą wątróbka, zarodki pszenne, pestki dyni i nasiona lnu. Niedobór cynku ma zaś niekorzystny wpływ na funkcjonowanie układu odpornościowego. Jeżeli chcesz wzbogacić swoją dietę w ten pierwiastek wprowadź do codziennego jadłospisu pestki dyni, siemię lniane, zarodki i otręby pszenne, a także pełnoziarniste pieczywo.
Układając jadłospis zadbaj także o to, aby znalazły się w nim produkty bogate w witaminę A, C, E, D i witaminy z grupy B, w tym zwłaszcza B2 i B3. Nie zapomnij o karnitynie, która odpowiada za transport kwasów tłuszczowych do mitochondriów komórkowych.
Katalog produktów niezalecanych obejmuje soję oraz jej przetwory. Zawiera ona peptydy, które działają wolotwórczo i mogą doprowadzić do pogłębienia niedoczynności tarczycy. Z podobnych względów zaleca się ograniczyć (ale nie unikać) takie produkty, jak surowy kalafior, surowa kapusta, kukurydza, surowe brokuły i orzeszki ziemne.
Osoby zmagające się z chorobą Hashimoto powinny unikać ponadto spożywania naparów z melisy (działa niekorzystnie na tarczycę), warzyw psiankowatych (pomidory, ziemniaki, bakłażan, papryka), kaszy jaglanej, produktów zawierających gluten i laktozę. Mleko i jego przetwory mogą być spożywane, ale tylko w ograniczonych ilościach. Mleko ma działanie wolotwórcze i przyczynia się do pogłębienia procesu autoimmunologicznego. Zawiera ono goitrynę przenikającą z pasz. Laktoza i kazeina powodują natomiast podrażnienie układu odpornościowego. W celu ograniczenia niekorzystnego działania tych związków organicznych na organizm zaleca się zmniejszenie spożycia nabiału do minimum.
Co na to lekarze?
W sieci internetowej można znaleźć sprzeczne informacje na temat diety Hashimoto. Według niektórych źródeł ma ona znaczenie pomocnicze, według innych - pierwszorzędne. O konieczności stosowania specjalnej diety należy porozmawiać z lekarzem, indywidualnie, podczas wizyty kontrolnej.