Dieta w chorobie Parkinsona

   Ludzie z chorobą Parkinsona muszą zwracać szczególną uwagę na to co jedzą. Oprócz właściwie skomponowanej diety, istotna jest również systematyczna aktywność ruchowa, bo dzięki niej, można ujarzmić niektóre objawy, związane ze schorzeniem. Zachęcamy do zapoznania się z poniższym artykułem w celu poszerzenia wiedzy na temat jednostki chorobowej oraz jej leczenia za pomocą odpowiedniej diety.

   Choroba Parkinsona to powszechna choroba neurodegeneracyjna, która dotyka ludzi na całym świecie. Sądzi się, że jej występowanie dotyczy około 200-300 przypadków na 100 000 osób. Jej pojawianie się jest mocno koreluje z wiekiem. Szacuje się, że średni wiek zachorowania to 54-58 lat. Choroba ta odznacza się zaburzeniami ruchowymi, z których główne to sztywność mięśniowa oraz drżenie spoczynkowe, a także bezruch. Do tego dochodzą: pochylenie sylwetki ciała do przodu, maskowata twarz, posuwisty krok i brak współruchów rąk podczas chodzenia. Zaburzenia te są efektem uszkodzenia neuronów dopaminowych w mózgu, które przesyłają swoje zakończenia do struktury podkorowej. Rezultatem uszkodzenia neuronów jest znaczący ubytek dopaminy (neuroprzekaźnika) w prążkowiu. Objawy związane z ruchami uwidaczniają się wtedy, gdy degradacji ulegnie blisko 80% komórek wytwarzających dopaminę, a jej stężenie obniży się do około 10-20% należytej wartości. Ponadto inną, równie ważną cechą w chorobie tej, jest występowanie agregatów białkowych w neuronach (tzw. ciał Lewy’ego). Przyczyna tej choroby nie została jeszcze dokładnie określona. Dotychczasowe badania sugerują, że istotny wpływ na rozwój schorzenia mają zarówno geny, jak i mechanizmy wcześniej wymienione.

Dolegliwości zdrowotne

   Dość często wraz z postępem choroby u pacjentów może dochodzić do samoistnej redukcji masy ciała. Przyczyną tego mogą to być problemy związane z zjedzeniem pokarmu (kłopoty z żuciem, połykaniem, gryzieniem), wzrostem tempa metabolizmu mięśniowego, czy depresją. U każdej osoby chorej zapotrzebowanie energetyczne musi być dobierane w sposób indywidualny w zależności od poziomu rozwoju choroby i wzmożenia symptomów. Jeśli chodzi o uczucie suchości w ustach (kserostomii) oraz mdłości, warto dodać, że pacjenci niejednokrotnie uskarżają się na ich występowanie. Jednak można je zniwelować. W tym celu trzeba podawać pacjentowi posiłki łatwostrawne i z niską zawartością tłuszczu. Szczególnie na mdłości zaleca się imbir, z którego można sporządzić napar. Aby zmniejszyć suchość w ustach trzeba pić małe ilości płynów, ale dość często (najlepiej wodę mineralną albo herbatę bez cukru). Kolejną metodą jest ssanie kostek lodu.



Dieta w chorobie Parkinsona

   Odpowiednia dieta w połączeniu z lekami oraz właściwymi nawykami może pomóc osobom chorym w radzeniu sobie z niektórymi objawami, takimi jak dystonia, drżenie, niestabilność postawy, między innymi w celu polepszenia jakości życia. Oto niektóre wskazówki dotyczące odżywiania pacjentów. Wskazują na to, co i jak jeść i czego unikać.



Różnorodne posiłki o regularnych porach

   Pacjenci muszą jeść posiłki o stałych porach od 4 do 5 razy w ciągu dnia, w tym 3 posiłki podstawowe oraz 1 lub 2 mniejsze. Każdego dnia, chorzy muszą jeść śniadanie, które powinni spożyć do godziny od przebudzenia. Kolację powinni zjadać około 2-3 godziny przed pójściem spać.



Orzechy i ryby

   Dzięki zawartości nienasyconych kwasów tłuszczowych istnieje możliwość zniwelowania zaburzeń w gospodarce lipidowej. W diecie należy unikać spożywania tłuszczów nasyconych oraz sporych ilości cholesterolu, zawartego np. w tłustych mięsach. Pacjenci leczeni środkami lewodopy powinni unikać żywności o wysokiej zawartości tłuszczu, ponieważ może ona opóźniać opróżnianie żołądka, co może obniżyć skuteczność leku.



Błonnik pokarmowy

   Regularne spożywanie przetworów zbożowych, warzyw, roślin strączkowych oraz owoców, dostarcza błonnika, który obniża ryzyko rozwoju zaparć. Te z kolei, mogą się nasilać w czasie choroby. Pacjenci, którzy dotychczas spożywali niewiele produktów wysokobłonnikowych, powinni zwiększać ich zawartość w diecie powoli.



Produkty, które można spożywać na śniadanie oraz do obiadu

   Ryż, pieczywo o niskiej zawartości białka, kukurydza, soki owocowe, mleko sojowe, kasza gryczana, proso, warzywa (z wykluczeniem roślin strączkowych), ciasta oraz słodycze bez białka mleka białka jaj, oleje, miód, margaryny miękkie, soki warzywne, masło (w niewielkiej ilości), śmietanka, owoce, powidła, dżemy, mleko ryżowe.



Produkty, które można spożywać na kolację

   Ryby, białka jaja, wędliny, mleko oraz produkty mleczne, orzechy, rośliny strączkowe, czekolada, produkty zbożowe: owsiane, pszenne, jęczmienne i żytnie, żelatyna, ciasta, mięso, słodycze, które zawierają białko jaj, białko mleka, drób.



Zawartość białka

   Osobom z chorobą Parkinsona, leczonym medykamentami lewodopy zaleca się dwie metody podaży białka w diecie. Pierwszy sposób to dieta o niskiej zawartości białka, a drugi to dieta z rozdzielaniem białka. Ten sposób żywienia oddziałuje pozytywnie na farmakokinetykę lewodopy w ciele pacjenta. Dietę niskobiałkową można osiągnąć poprzez ograniczenie podaży tego związku w każdym posiłku, tak aby zupełny dzienny pobór nie przekraczał 0,8 g na kg masy ciała. Jeśli chodzi o dietę z rozdzielaniem białka, to polega ona na tym, że podczas śniadania oraz obiadu podaż tego składnika jest zmniejszona, a w trakcie kolacji spożywa się żywność o zwiększonej zawartości białka.



Wapń oraz witamina D

   Chorzy bardzo często upadają, a to powoduje złamania. Do tego osoby są bardziej podatne na występowanie osteoporozy. Osoby chore muszą spożywać produkty z dużą zawartością wapnia (np. mleko i jego przetwory, sardynki) oraz witaminy D, która znajduje się np. w rybach morskich (m.in. w śledziu, szprocie, łososiu).



Zaparcia

   Pacjenci dosyć często cierpią na zaparcia. Może by być to spowodowane przez zbyt małe spożywanie płynów, stosowanie leków w trakcie leczenia lub przez rozwijające się schorzenie, w wyniku, którego zwiększa się okres przebywania pokarmu w jelitach. W celu nie dopuszczenia do zaparć, powinno się w każdym dniu spożywać pięć porcji owoców i warzyw, jeść przetwory pełnoziarniste, o ile chory je dobrze toleruje oraz codziennie wypijać od 6 do 8 szklanek płynów (czystą wodę lub soki).



Wpływ aktywności w chorobie Parkinsona

   Mimo występujących w tej chorobie zaburzeń ruchowych (spowolnienie ruchowe, zaburzenia postawy), wskazany jest codzienny ruch, który nie tylko polepszy zdrowie, ale także usprawni motorykę jelit oraz leczenie zaparć.



Podsumowanie

   Choroba Parkinsona to zwyrodnieniowe schorzenie, w którym następuje śmierć komórek nerwowych, które wydzielają dopaminę. W rezultacie występują objawy, np. spowolnienie ruchów. Dieta pacjentów z chorobą musi uwzględniać wysoką ilość energii, obfitować w substancje odżywcze i witaminy. Zarazem powinna brać pod uwagę preferencje pokarmowe osoby chorej, jak też współwystępowanie innych chorób. Pacjenci nie powinni zapominać o systematycznej aktywności fizycznej.