Dieta wielowarzywna - wytyczne oraz wady i zalety

   Dieta wielowarzywna ma charakter kuracji odchudzającej i oczyszczającej. Jej zadaniem jest nie tylko oczyszczenie organizmu z toksyn i resztek jedzenia zalegających w jelitach, ale także obniżenie poziomu tkanki tłuszczowej i cholesterolu oraz zmniejszenie masy ciała.

   Wielowarzywny jadłospis dostarcza szeregu witamin, składników mineralnych i antyoksydantów. Niemniej trzeba zaznaczyć, że nie można określić go mianem zbilansowanego - jest to rodzaj monodiety. Menu obejmuje tylko wybrane grupy produktów, w tym warzywa i rośliny strączkowe. Zawierają one szereg składników witaminowych i mineralnych, ale może pojawić się problem z dostarczeniem organizmowi niezbędnych kwasów tłuszczowych i aminokwasów egzogennych. Dieta wielowarzywna może być utożsamiana z dietą wegetariańską, niemniej w odróżnieniu od niej nie jest sposobem na życie, lecz na poprawę wyglądu sylwetki i zdrowia. Osoby stosujące dietę wielowarzywną nie odmawiają sobie mięsa i innych produktów pochodzenia zwierzęcego ze względu na swoje przekonania, lecz w celu obniżenia masy ciała.

Niskokaloryczny jadłospis

   Dietę wielowarzywną można z powodzeniem zaliczyć do grona diet niskokalorycznych. Warzywa zawierają niewiele kalorii. Wystarczy spojrzeć na tabele kaloryczne. Niemniej są one bardzo sycące, ponieważ zawierają dużo wody i błonnika. Główne posiłki powinny zawierać warzywa strączkowe, które oprócz dużej ilości włókna roślinnego dostarczają także białko. Białko w połączeniu z węglowodanami złożonymi zapewnia uczucie sytości na dłużej. Poza tym, jest ono niezbędnym materiałem budulcowym, więc trzeba dbać o odpowiedni poziom spożycia protein. Białka wspierają również odchudzanie przyspieszając metabolizm.

   Do grona najmniej kalorycznych warzyw należy zaliczyć ogórka (12 kcal), kapustę kiszoną (16 kcal), rzodkiewka (16 kcal), pomidor (16 kcal), cukinia (17 kcal), szpinak (23 kcal) i boćwina (19 kcal). Z kolei do najbardziej kalorycznych warzyw zalicza się zielone oliwki (145 kcal), białą fasolę (333 kcal), groch (293 kcal) i soczewicę czerwoną (358 kcal).



Dziel i chudnij

   Starożytni Rzymianie mieli sprawdzony sposób na sukces w podbojach, skąd wzięła się paremia "dziel i rządź". Dietetycy proponują natomiast skuteczny sposób na odchudzanie dzieląc warzywa na grupy i wskazując na właściwości poszczególnych kategorii pożywienia pochodzenia roślinnego.

   Podział warzyw na białe, czerwone, żółte, zielone i fioletowe jest podstawą diety wielowarzywnej. W oparciu o wspomnianą klasyfikację można ułożyć odpowiedni, zdrowy jadłospis na miarę potrzeb swojego organizmu.



Białe warzywa - jedz do woli

   Białe warzywa mają korzystny wpływ na układ krążenia chroniąc między innymi przed udarem. Czosnek, kalafior i cebula sprzyjają obniżeniu poziomu "złego" cholesterolu LDL o 23% i podwyższeniu "dobrego" cholesterolu HDL o 4%. Białe warzywa nie tylko poprawiają profil lipidowy, ale także dostarczają organizmowi duże ilości związków siarki ograniczających osadzanie się płytek miażdżycowych na ścianach w naczyniach krwionośnych, dbają więc również o serce.



Czerwone warzywa przeciw nowotworom

   Czerwone warzywa, w tym pomidor i papryka, zawierają likopen. Związek organiczny należy do grona karotenoidów. Jego działanie polega na odbudowywaniu połączeń międzykomórkowych. W świetle aktualnej wiedzy likopen chroni przed nowotworami przewodu pokarmowego i zmniejsza ryzyko zgonu z powodu choroby nowotworowej o 50%. Pomidory powinny znaleźć się szczególnie w diecie mężczyzn. Zawarty w nich likopen zmniejsza ryzyko raka prostaty i wspomaga leczenie choroby. U kobiet likopen przeciwdziała rakowi piersi. Czerwone warzywa są korzystne dla zdrowia nie tylko ze względu na działanie antynowotworowe. Likopen zapobiega również agregacji płytek krwi i powstawaniu skrzepów. Związek organiczny posiada również działanie antymiażdżycowe. Zapobiega on również chorobom sercowo - naczyniowym. Spożywanie produktów bogatych w likopen zmniejsza ryzyko zawału mięśnia sercowego i choroby wieńcowej.



Pomarańczowe i żółte warzywa - moc karotenoidów

   Pomarańczowe i żółte rośliny zawierają zeaksantynę i likopen oraz są bogatym źródłem beta - karotenu (prowitaminy A) i witaminy C. Karotenoidy wchodzące w skład żółtych i pomarańczowych warzyw wpływają korzystnie nie tylko na wygląd skóry, ale także na układ krążenia. Zmniejszają one stany zapalne oraz chronią kości i stawy. Wpływają one także korzystnie na układ immunologiczny.



Zielone warzywa - źródło chlorofilu

   Zielone warzywa, takie jak szpinak, por, kapusta włoska, nać selera, natka pietruszki, jarmuż, boćwinka, lucerna, biała kapusta, szparagi, młoda trawa jęczmienna i pszeniczna zawierają chlorofil. Zielony barwnik jest produkowany w komórkach liści roślin pod wpływem światła słonecznego. Proces ten nosi nazwę fotosyntezy. Rośliny pochłaniają dwutlenek węgla emitując tlen. Chlorofil absorbuje światło słoneczne przekształcając je w energię chemiczną. Zielony barwnik często jest nazywany krwią roślin. Podstawowa cząsteczka chlorofilu posiada budowę, która jest niemal taka sama jak w przypadku hemoglobiny. W centrum hemoglobiny znajduje się atom żelaza, a w centrum chlorofilu atom magnezu. Niemniej zielone warzywa zawierają przeciętnie 1-2 mg żelaza w 100 gramach. Spożywanie zielonych warzyw zapobiega niedoborowi żelaza, który prowadzi do rozwoju anemii. Poza tym, chlorofil działa oczyszczająco na układ pokarmowy i wydalniczy. Zielony barwnik oczyszcza również krew, limfę i płyny wewnątrzkomórkowe. Oczyszczenie organizmu z toksyn wpływa korzystnie na proces trawienny oraz przyczynia się do zwiększenia poziomu energii.

   Coraz częściej mówi się otwarcie o leczniczych właściwościach chlorofilu. Związek organiczny zawarty w liściach zielonych warzyw poprawia morfologię krwi, unieszkodliwienie toksyn i wspomaga oczyszczenie wątroby. Dotychczas prowadzone badania potwierdziły, że chlorofil poprawia krzepliwość krwi, łagodzi objawy astmy i wspomaga leczenie żylaków. Wpływa on także korzystnie na funkcjonowanie narządów limfatycznych i likwidację stanów zapalnych.

   Większość zielonych warzyw zawiera również dużo kwasu foliowego i witaminy K.



Fioletowe warzywa - jedz antocyjany

   Fioletowe warzywa (np. bakłażany, karczochy, również kapusta czy buraki) są bogatym źródłem antocyjanów, czyli naturalnych barwników nadających warzywom fioletową barwę. Chronią one rośliny przez wirusy i bakterie. Korzystny wpływ antocyjanów na ludzki organizm jest nieco inny. Jako antyoksydanty niszczą one wolne rodniki oraz działają przeciwzapalnie. Antocyjany zapobiegają również agregacji płytek krwi oraz wzmacniają włosowate naczynia krwionośne. W świetle aktualnej wiedzy uznaje się, że antocyjany stymulują apoptozie naczyń krwionośnych.



Techniki przyrządzania posiłków

   Będąc na diecie wielowarzywnej należy pamiętać o tym, że na talerzu powinny znaleźć się przede wszystkim warzywa w surowej postaci. Warzywa mogą być także blanszowane, gotowane krótko na parze i duszone. Stosując wspomniane techniki przygotowywania posiłków można przygotować niskokaloryczne danie zawierające większość prozdrowotnych właściwości. Nie powinno się podsmażać warzyw, zwłaszcza bakłażana, cukinii i kabaczka. Chłoną one duże ilości tłuszczu. W okresie zimowym warzywa dostępne w supermarketach i osiedlowych warzywniakach nie zawsze są dobrej jakości. Można wówczas sięgać po warzywa mrożone. Przed zakupem warto upewnić się, że mieszanka nie zawiera tłuszczu. Bardzo ważne jest też dostarczanie organizmowi dwóch litrów płynów dziennie. Może to być nie tylko woda, ale także świeżo wyciskane soki (najlepiej z wyciskarek, nie z sokowirówek) i koktajle warzywne.



Trudności związane z dietą

   Dieta wielowarzywna wymaga wielu wyrzeczeń. Po pierwsze, konieczne jest zrezygnowanie ze spożywania pieczywa, makaronów i innych zbożowych produktów. Po drugie, konieczne jest zrezygnowanie z kawy, czarnej herbaty i alkoholu. Na czas stosowania diety trzeba zastąpić je ziołowymi naparami. Można pić także słabą, czarną herbatę. Jadłospis powinien zawierać trzy bądź cztery posiłki przygotowane z warzyw. Dzienny limit energetyczny nie może być większy niż 1500 kcal.



Warzywa wysokocukrowe

   Niektóre warzywa zawierają dość duże ilości cukru. Mowa o ziemniakach, fasolce szparagowej i dyni. Do grona warzyw z wysokim indeksem glikemicznym zalicza się także kukurydzę, rzepę i brukiew. Można spożywać je będąc na diecie wielowarzywnej, ale tylko w ograniczonych ilościach.



Efekty diety wielowarzywnej

   W ciągu siedmiu dni stosowania diety wielowarzywnej można schudnąć około 3-4 kg w ciągu tygodnia. Zmniejszenie masy ciała nie jest jedynym rezultatem stosowania wielowarzywnej kuracji. Warzywa poprawiają również nastrój oraz kondycję skóry i włosów.



Wady i zalety diety wielowarzywnej

   Główną zaletą diety wielowarzywnej jest poprawa funkcjonowania układu pokarmowego i wydalniczego oraz szereg innych korzyści prozdrowotnych związanych ze spożywaniem wymienionych wyżej grup warzyw. Wśród zalet kuracji odchudzająco - oczyszczającej wymienia się także możliwość uzyskania satysfakcjonujących rezultatów w stosunkowo krótkim czasie. Wadą diety wielowarzywnej jest natomiast konieczność wyeliminowania produktów innych niż warzywa oraz wymóg zachowania abstynencji oraz powstrzymania się od spożywania kawy i mocnej herbaty. Dieta wielowarzywna nie jest dietą na całe życie. Po upływie 3-4 tygodni należy wprowadzić do jadłospisu inne zdrowe produkty, aby nadać mu zbilansowany charakter.