Odżywianie zimą - jedz z głową

   Przybieranie na wadze u osób mających tego typu tendencje jest szczególnie zauważalne w okresie zimowym. Skłonność do przejadania się może mieć swe źródło w uwarunkowaniach biologicznych, a dokładniej mówiąc z pierwotnym instynktem wskazującym na potrzebę gromadzenia zapasów tłuszczu na zimowe miesiące. Wzorce spożycia żywności w poszczególnych porach roku są różne i wpływają na masę ciała.

   Przeprowadzono badanie, które wykazało, że jesienią spożywa się średnio o około 100 kcal więcej w ciągu dnia, niż w okresie wiosennym. Jesienny jadłospis zawiera także więcej tłuszczów nasyconych. Zdaniem naukowców, w okresie jesienno - zimowym, kiedy dni stają się krótkie, ludzie instynktownie sięgają po pożywienie, które jest najłatwiej i najszybciej dostępne. Mniejsza ilość światła słonecznego może zatem mieć wpływ na sięganie po niezdrową żywność typu fast food i słodycze.

Świąteczne tradycje

   Zdaniem dietetyków przybieranie na wadze zimą może być również spowodowane środowiskowymi zwyczajami. W okresie zimowym jest wiele okazji do świętowania, co z kolei prowadzi do jedzenia większej ilości pożywienia. Zwykle zmniejsza się aktywność fizyczna, więc nadmiar kalorii nie jest zamieniany w energię, lecz w materiał zapasowy. Przybranie na wadze około 1 - 2 kg w okresie zimowym wydaje się być zatem naturalne. Można jednak temu skutecznie zapobiegać. W związku ze specjalnymi okazjami, takimi jak święta Bożego Narodzenia, Sylwester czy Walentynki, warto pozwolić sobie na jedzenie ulubionych przysmaków. Niemniej należy pamiętać o zachowaniu umiaru oraz zdrowym odżywianiu się w powszednie dni.



Sezonowa depresja

   Duża ochota na węglowodany może wynikać z sezonowej depresji, określanej mianem sezonowego zaburzenia afektywnego. Pojawia się około października / listopada i utrzymuje się przez zimę. Całkowita remisja następuje w marcu i kwietniu. Ma ona również związek z działaniem hormonu serotoniny, zwanym przez niektórych "hormonem szczęścia". Z reguły cierpią na nią kobiety. Przyczyny wystąpienia depresji sezonowej są związane ze zmniejszoną ilością światła słonecznego i niższą temperaturą. Objawia się uczuciem smutku i przewlekłego zmęczenia, a także wzmożoną sennością, której często towarzyszy pogorszenie jakości snu. Jednym z głównych symptomów sezonowego zaburzenia afektywnego jest także zwiększenie się masy ciała, co jest rezultatem zwiększonego apetytu. Osoby cierpiące na sezonową depresję chętnie sięgają po pożywienie, które jest szczególnie bogate w węglowodany, a zatem ciastka, makarony i jasne pieczywo. Spożywanie produktów, które zawierają dużą ilość kalorii i tłuszczu, powoduje doznanie uczucia szczęścia w zimne i ponure dni. Produkcja serotoniny rośnie wraz ze spożyciem węglowodanów. Dlatego, mając jej niedobory zimą częściej sięgamy po te produkty aby poprawić sobie nastrój, co skutkuje niestety przyrostem wagi. Chcąc uniknąć sezonowej depresji, należy spożywać produkty bogate w chude białko i kwasy tłuszczowe omega 3. Białko zapewnia uczucie sytości na dłużej, natomiast zdrowe tłuszcze wpływają korzystnie na samopoczucie. Jeśli mimo tego, odczuwa się wielką ochotę na zjedzenie słodkiego deseru, warto pozwolić sobie na kubek ciemnej, gorącej czekolady. Poprawia nastrój, a także zmniejsza ryzyko pojawienia się chorób serca. Ciemna czekolada podnosi również poziom dobrego cholesterolu.



Zimowa dieta

   Dietetycy zgodnie twierdzą, że zimowy jadłospis powinien różnić się od letniego, ponieważ w okresie zimy zmieniają się potrzeby organizmu. Dieta musi zostać skomponowana w ten sposób, aby dostarczyć więcej energii i zapobiegać wychłodzeniu, zapewnić większą odporność oraz utrzymać prawidłową masę ciała. Ciągłe uczucie zmęczenia, senność i podatność na infekcje są sygnałem, że aktywność ruchowa jest zbyt mała, a dieta nieprawidłowo skomponowana. Zmęczenie może wynikać również z niedoboru żelaza w diecie oraz zbyt małej ilości witamin z grupy B i witaminy E, dlatego zimowy jadłospis powinien zawierać rośliny strączkowe, wątróbkę i chude mięso oraz produkty z pełnego ziarna. Zaleca się spożywanie czterech posiłków co trzy godziny, ponieważ dzięki temu można utrzymać równowagę cieplną w organizmie. 50% kalorii powinno pochodzić z węglowodanów, w tym głównie złożonych, które są źródłem dobrej energii i błonnika zapewniającego uczucie sytości na dłużej.



Witaminy, żelazo i chrom

   Witaminy odgrywają ważną rolę w organizmie, a w okresie zimowym szczególną rolę odgrywają witaminy A, C i E, które pobudzają system odpornościowy oraz pomagają wykorzystać energię z pożywienia. Zimą warto dostarczać organizmowi także witaminy z grupy B, które wspomagają układ immunologiczny i mają działanie antydepresyjne. Ich bogatym źródłem są drób, nabiał, orzechy, ryby i fasola. Kolejnym ważnym składnikiem diety jest żelazo, które bierze udział w produkcji hemoglobiny. Nie tylko chroni przed anemią i zwiększa odporność, ale także znacząco wzmacnia siły. Można je znaleźć w mięsie, warzywach strączkowych i kaszach. Szczególną rolę w zimowej diecie odgrywa chrom, który znajduje się w rybach, drobiu i jajach, a także w brokułach i zielonym groszku. Odpowiada za hamowanie apetytu na słodycze, który zimą często rośnie.