Choroba refluksowa przełyku (GERD - gastroesophageal reflux disease) to schorzenie, które charakteryzuje się objawami związanymi z cofaniem się treści pokarmowej z żołądka do przełyku. Skutkuje to podrażnieniem ściany przełyku i występowaniem szeregu objawów, które mogą powodować dyskomfort oraz prowadzić do niebezpiecznych dla zdrowia i życia powikłań. Wśród przyczyn tych nieprawidłowości wyróżnia się nieprawidłowe działanie dolnego zwieracza przełyku, zaburzeniami opróżniania żołądka a także czynniki zewnętrzne takie jak nieprawidłowy sposób żywienia, otyłość, stres.
Do objawów w chorobie refluksowej przełyku należą uczucie pieczenia za mostkiem (zgaga), puste odbijanie, nudności, chrypka, zapalenie gardła i krtani, przewlekły kaszel, zmiana barwy głosu, czy nawet ból w klatce piersiowej. W leczeniu, oprócz działań farmakologicznych niezwykle ważna jest zmiana stylu życia i prawidłowe postępowanie dietetyczne, które łagodzi objawy chorobowe. Jakie są więc zalecenia żywieniowe w chorobie refluksowej przełyku?
|
|
Główne zasady zmian stylu życia
Modyfikacja stylu życia w chorobie refluksowej przełyku obejmuje:
- niepalenie tytoniu,
- normalizację masy ciała,
- unikanie dźwigania ciężarów i wykonywania ciężkich treningów siłowych z wykonywaniem skłonów,
- nienoszenie uciskającej brzuch odzieży,
- unikanie żucia gum,
- unikanie ćwiczeń fizycznych bezpośrednio po jedzeniu,
- uniesienie zagłówka łóżka na czas snu i/lub odpoczynku,
- unikanie sytuacji stresowych, silnych nerwów.
Zalecenia żywieniowe w chorobie refluksowej przełyku
Częstotliwość i objętość posiłków
Należy spożywać średnio 4-5 posiłków dziennie w odstępach 3-4 godzinnych. Posiłki nie powinny być duże objętościowo. Należy je dokładnie pogryźć i nie popijać dużą ilością płynów.
Higiena spożywania posiłków
Posiłki powinny być spożywane powoli, w spokojnej atmosferze i pozycji siedzącej. Na posiłek powinno być przeznaczone ok. 30 minut. Po posiłku należy unikać pozycji leżącej, co mogłoby ułatwiać cofanie się treści pokarmowej z żołądka do przełyku.
Rodzaj diety
W chorobie refluksowej przełyku należy stosować dietę łatwostrawną z ograniczaniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego. Należy unikać drażnienia przełyku zarówno chemicznie, jak i fizycznie i mechanicznie. Dlatego też posiłki nie powinny być zbyt zimne oraz gorące. Nie należy popijać posiłków zbyt dużą ilością płynów.
Zalecenia diety lekkostrawnej z ograniczaniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego
Grupa żywności | Produkty dozwolone | Produkty zakazane |
---|---|---|
Produkty zbożowe |
Pieczywo jasne pszenne i typu graham, drobne kasze (np. kuskus, perłowa jęczmienna) i makarony, ryż biały. |
Chleb żytni razowy, kasze gruboziarniste (np. gryczana). Pełnoziarniste produkty zbożowe (makarony, ryż brązowy). |
Owoce |
Owoce gotowane, delikatne kompoty i rozcieńczone soki. | Owoce cytrusowe (cytryny, pomarańcze, grejpfruty, limonki) soki z owoców cytrusowych. |
Warzywa |
Gotowane, gotowane na parze, rozcieńczone soki. | Cebula, czosnek, por, kapusta, pomidory, brukselka, szparagi, karczochy, warzywa marynowane, smażone, wędzone, grzyby. |
Ziemniaki |
Gotowane, gotowane na parze. | Smażone, placki ziemniaczane, frytki, chipsy. |
Nasiona roślin strączkowych |
- |
Wszystkie. |
Mięso i ryby |
Chude mięso (cielęcina, kurczak, indyk, królik) chude ryby (dorsz, pstrąg, szczupak, sandacz, mintaj). | Wieprzowina, baranina, kaczka, dziczyzna, tłuste ryby (łosoś, śledź, makrela, węgorz), przetwory mięsne, podroby. |
Jaja |
Gotowane na miękko, lekka jajecznica gotowana na parze. | Jaja na twardo, sadzone, smażone. |
Mleko i produkty mleczne | Mleko o obniżonej zawartości tłuszczu (0,5-1,5%), maślanki, jogurty o obniżonej zawartości tłuszczu, chudy twaróg, śmietanka. | Tłuste mleko, tłuste jogurty, tłuste twarogi, żółte sery podpuszczkowe, serki topione, pleśniowe. |
Napoje |
Woda niegazowana, słabe napary herbaty i ziołowe, rozcieńczone soki. | Kawa, herbata, napary z mięty, napoje gazowane, kakao, gęste soki owocowo-warzywne, woda gazowana. |
Przyprawy |
Cukier, wanilia, koperek, sok z cytryny. | Ocet, musztarda, pieprz, chrzan, papryka, maggi, kostki bulionowe, ketchup, sos winegret. |
Słodycze |
Biszkopty. |
Czekolada, cukierki, torty, ciasta, kremy, bita śmietana, lody, faworki, batony, pączki. |
Tłuszcze |
W ograniczonej ilości - tłuszcze roślinne (oliwa z oliwek, olej lniany, olej rzepakowy). | Tłuszcze zwierzęce (smalec, masło, słonina). |
Wywary |
Słabe wywary warzywne i z chudych mięs. | Mocne wywary z kości, grzybów i warzyw. |
Techniki kulinarne w chorobie refluksowej przełyku
Dozwolone jest:
- gotowanie,
- gotowanie na parze,
- pieczenie w folii bez tłuszczu.
Zabronione jest:
- duszenie,
- smażenie,
- pieczenie tradycyjne w tłuszczu.
Niedozwolone jest spożywanie żywności marynowanej, wędzonej i konserwowanej w solankach