Założenia - dieta po ostrym zapaleniu trzustki:
Podstawowym zadaniem trzustki jest produkcja i wydzielanie do przewodu pokarmowego enzymów trawiennych oraz produkcja hormonów (z których najważniejsza jest insulina) i związków wpływających na czynność naczyń krwionośnych. Do najczęstszych schorzeń trzustki należą jej ostre i przewlekłe zapalenia. Wszelkie zakłócenia w pracy trzustki mogą doprowadzić do zaburzeń trawienia, a także do innych chorób, np. cukrzycy i schorzeń krążenia. Ostre zapalenie trzustki jest w większości przypadków spowodowane chorobami dróg żółciowych, szczególnie kamicą żółciową, a także długotrwałym spożywaniem alkoholu. Choroba ta występuje u ludzi w każdym wieku, choć najwięcej przypadków notuje się po 50. roku życia. Współistnienie otyłości i hiperlipidemii również
|
|
Najważniejsze zasady diety:
I okres rekonwalescencji
- Dieta jest wtedy najbardziej restrykcyjna (trwa to około miesiąca).
- W ciągu dnia powinno się spożywać 5 posiłków, ale o małej objętości.
- Najważniejsze jest przestrzeganie odpowiedniej zawartości tłuszczów, białek i węglowodanów. Dzienna racja pokarmowa powinna dostarczać około 2000 kcal. Głównym źródłem energii muszą tu być węglowodany w ilości około 345 g. Ograniczeniu natomiast (w porównaniu do diety człowieka zdrowego) powinna ulec zawartość tłuszczu - do 40 g (w diecie człowieka zdrowego ok. 70 g) i w mniejszym stopniu białka - do 65 g (w diecie człowieka zdrowego ok. 80 g).
- Wszystkie posiłki muszą być lekko strawne, nie obciążające przewodu pokarmowego. Zaleca się gotowanie w wodzie i na parze, przecieranie lub rozdrabnianie ugotowanych warzyw i owoców, pieczenie w folii aluminiowej bez dodatku tłuszczu, smażenie na parze (np. jajek).
- Nie wolno smażyć i dusić potraw z dodatkiem tłuszczu. Powinno się go dodawać po ugotowaniu lub pod koniec gotowania.
- Przy przygotowywaniu sosów i zup należy unikać zasmażek i mocnych wywarów mięsnych.
- Ważny jest również sposób przyprawiania potraw. Poleca się stosowanie jedynie przypraw łagodnych, takich jak cynamon, wanilia, majeranek, tymianek, bazylia, pietruszka i koperek.
- Ograniczeniu musi ulec ilość soli używanej do przygotowywania posiłków.
- Dieta powinna również zawierać mniej błonnika pokarmowego. Dlatego zaleca się wybieranie w miarę możliwości młodych warzyw, pomijanie warzyw zawierających dużo włókna (jak kapusta, seler), usuwanie pestek, obieranie warzyw i owoców. Grube kasze i makarony trzeba zastąpić drobną kaszą manną, krakowską i drobnymi makaronami. Należy również wykluczyć wszystkie produkty działające wzdymająco, np. warzywa kapustne i strączkowe.
- Dla zachowania odpowiedniej ilości tłuszczu w diecie powinno wybierać się produkty chude, np. mleko o obniżonej zawartości tłuszczu, chude wędliny, np. drobiowe, a z mięs - cielęcinę, kurczaki, króliki, indyki.
- Produkty pochodzenia zwierzęcego muszą znaleźć się w trzech podstawowych posiłkach i należy podawać je w takich ilościach, aby nie przekroczyć zalecanej ilości białka i tłuszczu w diecie.
- Z napojów poleca się soki owocowe i warzywne, słabą herbatę. Mocna herbata i kawa może niestety znacznie zaostrzyć dolegliwości, dlatego należy z niej zrezygnować. W czasie całego okresu rekonwalescencji obowiązuje również bezwględny zakaz picia alkoholu pod każdą postacią.
II okres rekonwalescencji
- Zwiększa się ilość energii do 2200 kcal oraz ilość tłuszczu i białka w diecie. W ciągu doby można spożyć 70 g białka i 50 g tłuszczu.
- W dalszym ciągu należy przestrzegać zaleceń dotyczących przygotowywania posiłków, tak aby były one lekko strawne.
- Racja pokarmowa powinna być nadal rozłożona na 5 posiłków.
- Można zwiększyć ilość produktów mlecznych o obniżonej zawartości tłuszczu.
III okres rekonwalescencji
- Dieta powinna być taka jak w żywieniu człowieka zdrowego. Musi wobec tego pokrywać zapotrzebowanie danej osoby na energię i składniki odżywcze zgodnie z obowiązującymi normami. Zaleca się wprowadzenie większego urozmaicenia w jadłospisach.
- Można jeść 4 posiłki zamiast 5 posiłków.
- Nie trzeba już ograniczać produktów będących dobrym źródłem błonnika. Owoce nie powinny być obierane przed spożyciem; np. pod skórą jabłek jest najwięcej witamin. Można również spożywać takie produkty zbożowe, jak pieczywo razowe oraz grube kasze i makarony.
- Jedynym ograniczeniem, które w dalszym ciągu powinno być stosowane, jest unikanie smażenia jako metody przyrządzania posiłków.
- Po wprowadzeniu diety tego typu należy zwrócić uwagę, czy nie pojawiają się takie dolegliwości, jak wzdęcia, lekkie bóle brzucha, kłopoty z wypróżnianiem. Jeżeli bowiem się zdarzają, trzeba powrócić do poprzedniej diety. Powinno się ją wówczas stosować jeszcze przez co najmniej miesiąc i dopiero później ponownie przechodzić stopniowo na normalne żywienie.
- Należy cały czas pamiętać o o zakazie spożywania wszystkich gatunków alkoholu, w tym również piwa.
Źródło: "Żyjmy dłużej" 7 (lipiec) 1999, mgr Magdalena Makarewicz-Wujec i dr n. med. Małgorzata Kozłowska-Wojciechowska z Instytutu Żywności i Żywienia