Dieta w zatruciach pokarmowych

Założenia - dieta w zatruciach pokarmowych:
   Zatrucie pokarmowe to stan zapalny przewodu pokarmowego występujący w postaci ostrego nieżytu żołądkowo-jelitowego. Przyczyną zatruć pokarmowych są zwykle znajdujące się w żywności bakterie lub wirusy. Zdecydowanie częściej zdarzają się one w ciepłych porach roku, gdy drobnoustroje znajdują korzystne dla siebie warunki rozwoju. Bakteryjne zatrucia pokarmowe powodują toksyny produkowane w czasie wzrostu drobnoustrojów. Okres wylęgania tej choroby jest zróżnicowany i zależy od rodzaju bakterii. Zazwyczaj występują nudności, wymioty, bóle brzucha, biegunka, a niekiedy towarzyszy im gorączka. Objawy zatrucia pokarmowego najczęściej ustępują po kilku dniach. Istnieją zatrucia, np. jadem kiełbasianym, które wymagają

natychmiastowej opieki lekarskiej. Zatrucie to jest wywołane przez toksynę produkowaną podczas beztlenowego wzrostu laseczki jadu kiełbasianego, do którego dochodzi na skutek spożycia zakażonych przetworów mięsnych, warzywnych i rybnych w puszkach lub wekach. W chorobie tej oprócz objawów nieżytu żołądkowo-jelitowego występuje niedowład mięśni mimicznych, co daje obraz maskowatej twarzy. Ponadto chory widzi podwójnie, ma szerokie źrenice, często pojawia się jednostronne opadanie powieki, chrypka, a nawet bezgłos. Do tych objawów mogą dołączyć: trudności w połykaniu, zaparcie, zatrzymanie moczu w wyniku uszkodzenia układu nerwowego. Dlatego zatrucie jadem kiełbasianym jest tak niebezpieczne i wymaga leczenia szpitalnego. Interwencja lekarska jest również niezbędna w ostrym zatruciu Salmonellą. Najczęstszą postacią występującą w około 80% przypadków jest ostry nieżyt żołądkowo-jelitowy, charakteryzujący się takimi objawami jak nudności, wymioty, bóle brzucha, biegunka, a niekiedy pojawia się gorączka i bóle głowy. Czasami choroba przyjmuje bardziej gwałtowne formy, nazywane w zależności od rodzaju występujących objawów postacią: cholerowatą, durowatą, grypopodobną, które często wymagają leczenia szpitalnego. Salmonella jest obecna przede wszystkim w świeżym i niedogotowanym drobiu oraz surowych jajkach. Dlatego do przygotowania drobiu powinno się używać innych noży i desek do krojenia niż do sporządzania pozostałych produktów.


   Leczenie zwykłych zatruć W przypadku zwykłych zatruć bakteryjnych, jeżeli nie mamy możliwości kontaktu z lekarzem, leczenie polega przede wszystkim na postępowaniu objawowym i stosowaniu diety oszczędzającej. Podstawowym elementem terapii jest wyrównanie strat płynów, ponieważ może dojść do odwodnienia organizmu. Wymioty i biegunka doprowadzają również do dużych strat elektrolitów, zwłaszcza sodu, potasu i chloru. Niedobory elektrolitowe nakładające się na odwodnienie pogarszają stan chorego i mogą spowodować zaburzenia zwłaszcza ze strony układu krążenia. Spożywanie coca-coli i innych napojów zawierających kofeinę nie jest wskazane w postępowaniu z zatruciami pokarmowymi.


Najważniejsze zasady diety

? Stosowanie diety w trakcie zatrucia pokarmowego jest koniecznością. Przez 1-2 dni w ostrym nieżycie żołądka zazwyczaj nie podaje się w ogóle pokarmów. W czasie trwania głodówki nie wolno jednak w żadnym wypadku zapominać o spożywaniu odpowiedniej ilości płynów, aby zapobiec odwodnieniu. Wskazane są napoje niskosłodzone o temperaturze pokojowej, takie jak herbata, rumianek, napar z mięty, woda niegazowana. W ciągu dnia powinniśmy wypijać około 2 litrów płynów. Korzystniej jest pić często, ale w małych ilościach.

? W przypadku utrzymujących się wymiotów można pić większe ilości, aby sprowokować ponowne torsje i oczyścić żołądek z niepożądanego pokarmu.

? Wprowadzenie pożywienia musi odbywać się stopniowo. Najpierw dietę powoli rozszerzamy o kleiki, które powinny być przyrządzone z ryżu lub kaszy manny gotowanej na wodzie (nie na mleku!) z dodatkiem soli. Jeżeli wprowadzenie tego rodzaju pokarmów nie wywołuje żadnych niepożądanych objawów, dalej rozszerzamy dietę o sucharki. Następnie możemy urozmaicić jadłospis, włączając np. jajko na miękko, gotowane ziemniaki, gotowane mięso.

? Z mięs wybierać chude i delikatne gatunki, takie jak: cielęcina, chudy drób, np. kurczak lub indyk bez skóry.

? Wykluczone jest podawanie potraw smażonych lub zawierających dużą ilość tłuszczu.

? W początkowym okresie nie należy jeść warzyw i owoców, zwłaszcza surowych, oraz słodkich deserów. W dalszym rozszerzeniu menu można podać banana lub owoce zawierające dużo pektyn, np. pieczone jabłko, powoli przechodząc do zwyczajowej diety.

? Przez dłuższy jednak okres, mimo uzyskanej poprawy, a nawet całkowitego wyzdrowienia, należy unikać podawania konserw, marynat, mięsa i ryb wędzonych, warzyw strączkowych, warzyw kapustnych, alkoholu i ostrych przypraw.


   Jeżeli sama dieta nie przynosi korzystnych rezultatów, należy bezwzględnie zasięgnąć porady lekarskiej. Wszelkiego typu leczenie farmakologiczne powinno odbywać się pod okiem specjalisty.


Aby zapobiec zatruciom pokarmowym, należy:

1. Myć ręce przed kontaktem z każdym produktem żywnościowym.
2. Sprawdzać terminy przydatności do spożycia umieszczone na opakowaniach.
3. Deski do krojenia drobiu i ryb dokładnie myć i nie używać do innych celów.
4. Odgrzewać ugotowane potrawy nie więcej niż raz.
5. Przechowywać produkty szybko psujące się w warunkach chłodniczych.
6. Unikać latem żywności zawierającej surowe jaja.
7. Najlepiej rozmrażać produkty w lodówce, dbając przy tym, aby wycieki z rozmrażających się mięs nie dostały się do innych artykułów spożywczych.
8. Unikać picia nieprzegotowanej wody z kranu lub studni.
9. Dokładnie myć owoce i warzywa przed spożyciem.
10. Raz rozmrożonej żywności nie wolno ponownie zamrażać.

Przykład - dieta w zatruciach pokarmowych:

I śniadanie: kleik ryżowy na wodzie, herbata
II śniadanie: herbata z rumianku, sucharki
Obiad: kleik z kaszy manny, sucharki, herbata
Podwieczorek: Herbata z rumianku, sucharki
Kolacja: Kleik ryżowy, herbata

Źródło: "Żyjmy dłużej" 5 (maj) 2000, mgr Magdalena Makarewicz-Wujec i dr n. med. Małgorzata Kozłowska-Wojciechowska z Instytutu Żywności i Żywienia