Aktywność ruchowa w walce z wypaleniem zawodowym

   Naukowcy nie mają już wątpliwości co do tego, że aktywność ruchowa może pomóc wielu osobom w zapobieganiu i w leczeniu wypalenia zawodowego. Aktywność ruchowa jest powiązana z kondycją psychiczną. Regularne ćwiczenia wpływają korzystnie nie tylko na kondycję fizyczną, ale również na zdrowie psychiczne - w zdrowym ciele, zdrowy duch.

Czym jest wypalenie zawodowe?

   Wypalenie zawodowe jest zagrożeniem w każdej grupie zawodowej, choć najwyższe ryzyko jego wystąpienia występuje wśród pielęgniarek, pracowników ratownictwa medycznego, nauczycieli, lekarzy i pracowników socjalnych. Wypalenie zawodowe jest stanem wyczerpania psychicznego i fizycznego, któremu towarzyszy niezadowolenie z wykonywanej pracy, brak rozwoju zawodowego i ciągłe uczucie przepracowania. Wypaleniu zawodowemu sprzyjają takie cechy, jak bierność, zależność, obniżona samoocena i defensywność. Pracownicy mający kontakt z innymi ludźmi angażują się, żeby im pomóc, co może prowadzić do utraty energii i wyczerpania. Źródłem wypalenia zawodowego mogą być także konflikty z pracodawcą, zaburzenia komunikacji i mobbing.



Aktywni pracują lepiej

   Osoby podejmujące aktywność fizyczną znacznie lepiej radzą sobie z obowiązkami i trudnymi sytuacjami, a do tego są bardziej efektywni, bo mają więcej energii do działania. Poprawie ulega także samoocena. Wypalenie zawodowe i depresja nie są dla nich tak dużym zagrożeniem, jak dla osób prowadzących siedzący tryb życia. Ćwiczenia fizyczne są skuteczne w walce ze stresem. Nic dziwnego, że coraz więcej pracodawców ułatwia pracownikom uczestnictwo w zajęciach sportowych (np. karta Multisport). Napięcie nerwowe spowodowane przez stres utrudnia efektywną pracę - czujemy się zmęczeni i zniechęceni. Zerkamy tylko na zegarek, żeby jak najszybciej wyjść z pracy. Z drugiej strony czujemy presję związaną z koniecznością realizowania zadań i projektów. Ćwiczenia fizyczne, spacer, pływanie i jazda na rowerze usuwają tego typu napięcie powodują odprężenie fizyczne i psychiczne.



Poprawa kreatywności

   O tym, że ruch poprawia kreatywność, mówią między innym Marily Oppezzo i Daniel L. Schwartz z Uniwersytetu w Stanford. Ich artykuł naukowy "Give Your Ideas Some Legs: The Positive Effect of Walking on Creative Thinking". Zdaniem autorów spacerowanie poprawia kreatywność w dwóch sferach. Po pierwsze, osoby spacerujące są bardziej kreatywne w ruchu, niż podczas spoczynku. Po drugie, osoby zażywające ruchu potrafią myśleć bardziej twórczo, niż osoby prowadzące siedzący tryb życia. Poprawa kreatywności następuje zatem nie tylko w odniesieniu do samej jednostki, ale również w sferze porównywania grupy aktywnych osób do grupy osób nieaktywnych w zakresie twórczego myślenia.

   Efekt poprawy kreatywności tak ważnej w czasie wykonywania obowiązków pracowniczych utrzymuje się także po zakończeniu aktywności fizycznej. Ruch prowadzi do zmian w zakresie psychologicznym wpływając korzystnie na procesy kognitywne (inaczej: procesy poznawcze). Nie ma znaczenia, czy spaceruje się wśród leśnej ciszy, czy w zgiełku miasta. Procesy poznawcze służą poznawaniu otoczenia, przetwarzaniu informacji i ich przechowywaniu. Tymczasem, jak podaje Robert Lauks w artykule "Psychologiczne podstawy kreatywnego myślenia", zdolności twórcze mają charakter poznawczy, bo są związane z myśleniem metaforycznym, dokonywaniem dalekich przekształceń, wyobraźnią twórczą, kojarzeniem odległych faktów i idei oraz zauważaniem podobieństw.

   Kreatywne osoby realizują się w pracy - potrafią kształtować procesy realizacji projektów w taki sposób, aby nie były nużące, ale na przykład stały się polem do wyzwań i nowych doświadczeń. Kreatywność sprawia, że praca może stać się bardziej ciekawsza, a tym samym mniej grożąca wypaleniem zawodowym. Nużąca praca i rutyna to organizacyjne przyczyny wypalenia zawodowego.



   Aktywność fizyczna nie jest w stanie całkowicie ochronić przed wypaleniem zawodowym, ponieważ nie ma ona wpływu na to, czy dana osoba ma możliwości rozwoju osobistego. Niemniej poprzez poprawę samooceny, podniesienie poziomu energii i niwelowanie napięcia nerwowego może ona znacznie obniżyć ryzyko wystąpienia tego niepożądanego stanu.