Czy na treningu i podczas aktywności fizycznej należy się spocić?

   Czy duża ilość wylanego potu podczas treningu i aktywności fizycznej świadczy o ilości spalonych kalorii? Odpowiedź jest krótka - nie. Tracimy przede wszystkim wodę i elektrolity, tak więc obfity pot jest następstwem wzmożonej pracy mięśni, a nie efektywnego spalania tkanki tłuszczowej. Nie trzeba zatem ociekać potem, aby uznać trening za dobry. Oczywiście jest to ważny wskaźnik, ale nie najważniejszy wskaźnik efektywności.

   Uwalnianie wilgoci ze skóry, czyli wydzielanie potu jest potrzebne do utrzymania stałej temperatury ciała. Dzięki temu białka oraz komórki organizmu mogą prawidłowo funkcjonować. Przez większość dnia wydzielanie potu przez skórę odbywa się w bardzo wolnym tempie. Podczas aktywności fizycznej mięśnie wytwarzają więcej ciepła. Wtedy może pojawić się nadmiar ciepła powodujący wzmożoną potliwość. Łączenie efektywności treningu ze wzmożoną potliwością jest zatem błędne.

Skąd pochodzi pot?

   Energia produkowana w mitochondriach jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jedynie około 20-25% energii powstałej podczas aktywności fizycznej jest wykorzystywane przez organizm. Pozostała część energii zostaje przekształcona w ciepło. Kiedy wewnątrz ciała nagromadzi się zbyt dużo ciepła dochodzi do wzmożonej potliwości.

   Podczas treningu organizm potrzebuje zwiększonej ilości energii, żeby móc wykonać zaplanowane ćwiczenia fizyczne. Nasilenie procesów energetycznych prowadzi do nadmiernej produkcji ciepła. Przegrzanie jest szkodliwe dla układu odpornościowego i tkanek, więc nadmiar ciepła musi zostać usunięty. Pierwszym mechanizmem usuwania redukcji ciepła jest konwekcja, drugim promieniowanie. Organizm wykorzystuje je podczas przebywania w otoczeniu o temperaturze poniżej 35 stopni Celsjusza. Wspomniane mechanizmy są wykorzystywane także wtedy, gdy ruch powietrza wokół ciała jest zwiększony. W innych warunkach organizm wykorzystuje trzecią metodę usuwania ciepła - wydzielanie potu.



Temperatura otoczenia ma znaczenie

   Spalając 300 kcal w upalny dzień spocisz się bardziej, niż spalając 300 kcal w chłodny dzień. Na ilość straconych kalorii wpływa nie temperatura ciała, ale takie czynniki, jak:

- tętno
- waga
- wiek
- czas utrzymywania tętna na określonym poziomie

   Ilość potu wydzielanego w czasie treningu jest zależna głównie od warunków atmosferycznych podczas aktywności fizycznej. Mowa o takich czynnikach, jak temperatura powietrza i wilgotność powietrza oraz ruchy powietrza. W czasie bezwietrznej pogody i ćwiczeń w zamkniętych pomieszczeniu organizm produkuje więcej potu, mimo że ilość spalonych kalorii jest taka sama.



Nadmierna potliwość - utrata elektrolitów

   Pot wydzielany przez organizm umożliwia uregulowanie temperatury ciała. Wraz z wodą organizm traci w ten sposób elektrolity. Wydzielanie potu powoduje ochłodzenie skóry, a tym samym obniżenie temperatury ciała. W skórze człowieka znajdują się dwa typy gruczołów potowych, a mianowicie gruczoły ekrynowe oraz apokrynowe. Gruczoły apokrynowe znajdują się głównie z pachach, pachwinach i innych zgięciach skóry. Ich aktywność wzrasta w czasie stresu i zdenerwowania. Z kolei gruczoły ekrynowe są rozmieszczone na całej powierzchni skóry. Ich zadaniem jest wydzielanie wody i elektrolitów, w celu schłodzenia organizmu.



   Podsumowując krótkie rozważania na temat efektywności treningu i wydzielania potu można stwierdzić, że wydzielanie potu przez skórę jest jednym z mechanizmów termoregulacji niezależnym od efektywności treningu. Im więcej ciepła w organizmie, tym więcej potu. Niemniej niska temperatura otoczenia i inne czynniki atmosferyczne powodują, że ciepło powstałe podczas aktywności fizycznej może być efektywnie wykorzystane przez organizm i nie trzeba go redukować poprzez wzmożone wydzielanie potu. Tak więc obfite pocenie się podczas aktywności fizycznej nie świadczy o tym, że wykonane w czasie treningu ćwiczenia przyniosą wymierne korzyści. Należy jeszcze wiedzieć, że kompletny brak pocenia (czyli anhydroza) może wynikać z poważnego odwodnienia organizmu lub być oznaką innych dolegliwości i chorób np. cukrzycy, zaburzeń pracy tarczycy, czy też chorób skóry.