Kosmetyki naturalne i organiczne - na co zwrócić uwagę przy ich zakupie?

   Konsumenci, którzy poszukują naturalnych kosmetyków, często skłaniają się ku ładnemu opisowi na opakowaniu, natomiast piękna roślinka pogłębia dodatkowo odczucie naturalności produktu, ale czy można zaufać takiemu kosmetykowi? Ile jest w nich natury i jak rozpoznać kosmetyki naturalne i kosmetyki organiczne?

   Wciąż wzrasta zainteresowanie kosmetykami naturalnymi i organicznymi. Określenie "eko" stało się bardzo modne i wkroczyło prawie we wszystkie obszary bieżącego życia. Duża ilość wytwórców kosmetyków wykorzystuje ten fenomen i reklamuje swoje artykuły jako: "bio", "naturalne", "eko", "organiczne" lecz nie ma regulacji prawnych, które definiowałyby bądź ujednolicały wszystkie te określenia.

Certyfikaty a kosmetyki naturalne i organiczne

   Jednostek certyfikujących w Europie i na świecie jest kilkanaście. Każda z jednostek opracowała własny zbiór reguł i wymogów, jakie musi spełnić dany kosmetyk oraz jego producent. Wśród najważniejszych europejskich jednostek certyfikujących wyróżniamy francuskie Cosmebio i EcoCert, niemieckie BDIH, brytyjskie Soil Association, belgijskie NaTrue i włoskie ICEA. Każda z jednostek posiada różniące się między sobą reguły i wymogi przyznawania certyfikatów. Taki nadmiar różnych standardów stał się kłopotliwy dla producentów, a zwłaszcza dla konsumentów. W 2010 roku pięć europejskich instytucji certyfikujących - Cosmebio, EcoCert, BDIH, Soil Association i ICEA ujednoliciło wytyczne, dzięki czemu powstał przejrzysty standard COSMOS (Cosmetics Organic and Natural Standard). Zgodnie z tym standardem certyfikowane są produkty powstałe od 2017 roku. Otrzymują one pieczęć składającą się z dwóch elementów - logo organizacji certyfikującej (np. EcoCert) i napisu COSMOS NATURAL lub COSMOS ORGANIC.

   Standard COSMOS uwzględnia dwa rodzaje certyfikatów dla kosmetyków naturalnych i dla kosmetyków organicznych. Certyfikat dla kosmetyków naturalnych (COSMOS NATURAL) stosowany jest dla produktów, które zawierają składniki naturalne, ale nie mogą być uprawiane organicznie (np. sole czy glinki), a zawartość w nich substancji syntetycznych nie może przekroczyć 5% zatwierdzonych przez standard COSMOS. Certyfikat dla kosmetyków organicznych (COSMOS ORGANIC) jest wystawiany jeśli zawierają minimum 95% surowców organicznych (czyli ekologicznych) przetworzonych fizycznie (np. metodą suszenia albo destylacji). Dla produktów bez spłukiwania co najmniej 20% składników całkowitej masy kosmetyku powinno być organiczne, a dla produktów do spłukiwania co najmniej 10%. Możliwe jest użycie do 5% składników syntetycznych z listy składników zatwierdzonych przez standard COSMOS. Obowiązkowe jest podanie procentowej zawartości składników organicznych w kosmetyku. Ponadto produkt aby otrzymał certyfikat COSMOS nie może być testowy na zwierzętach, musi być pozbawiony GVO, czyli substancji pochodzących od zwierząt oraz roślin modyfikowanych genetycznie, mogą być stosowane jedynie naturalne aromaty i barwniki z roślin i kwiatów, składniki mineralne muszą spełniać ściśle określone warunki, producent kosmetyków musi zadbać by opakowanie było przyjazne środowisku oraz posiadać plan gospodarowania odpadami dla swojego zakładu.

   W kosmetykach naturalnych można dodawać jedynie naturalne olejki eteryczne (dla aromatu), a konserwantami mogą być związki syntetyczne równe z naturalnymi (np. kwas sorbowy i salicylowy, czy alkohol benzylowy), które mogą stanowić do 5% produktu. Skład każdego artykułu powinien być zadeklarowany na podstawie Międzynarodowego Nazewnictwa Składników Kosmetyków (INCI).



Czytanie etykiet

   Aby rozpoznać czy preparat jest naprawdę naturalny, powinno się poszukać na opakowaniu informacji dotyczącej certyfikatu. Producent kosmetyków, który posiada dany certyfikat, na pewno zapragnie umieścić go również na opakowaniu produktu. Dodatkowo powinien zadeklarować jego skład, a kolejność składników odpowiada ilości, w które zostały zastosowane w konkretnym wyrobie. Im więcej danego komponentu w kosmetyku, tym wyższa ranga w opisie. Na rynku można spotkać wiele kosmetyków z nazwą "naturalne", bądź "eko", które posiadają jedynie 1% substancji naturalnych, do tego sztuczne konserwanty, oleje rafinowane i syntetyczne emulgatory. Zatem należy uważnie czytać etykiety, w celu stwierdzenia, czy preparat jest rzeczywiście naturalny, czy tylko "naturalny" z nazwy.



Niedozwolone składniki w produkcji kosmetyków naturalnych

   Oto lista substancji, których dodawanie do preparatów naturalnych w czasie produkcji jest zabronione: poliakrylany, silikony, olej mineralny, olej parafinowy oraz pozostałe pochodne ropy naftowej (w tym glikole), syntetyczne aromaty i kompozycje zapachowe, konserwanty nieidentyczne z naturalnymi (np. parabeny), związki etoksylowane PEG, sztuczne pochodne alkoholi tłuszczowych bądź kwasów, surowce uzyskane z nieżywych zwierząt (np. tłuszcze, żywe komórki, proteiny), syntetyczne barwniki, a także czwartorzędowe zasady amoniowe. Jeśli na opakowaniu widnieje informacja o obecności jednego z wymienionych związków, można mieć pewność, że kosmetyk nie jest naturalny. Wymienione składniki kosmetyków zaleca się unikać bądź też znacznie minimalizować, niezależnie czy jest to produkt naturalny, czy konwencjonalny.



Związki konserwujące

   Całkowite wyeliminowanie konserwantów w toku produkcji kosmetyków jest niemal nieosiągalne, lecz do środków naturalnych można stosować tylko składniki, które występują w przyrodzie, np. kwas salicylowy, benzoesowy i sorbowy oraz alkohol benzylowy. Związki będące przypuszczalnymi donorami formaldehydu czy też parabeny to substancje, których obecność w produkcie naturalnym stawia się pod dużym znakiem zapytania. Kosmetyki organiczne nie mogą zawierać także alkoholi tłuszczowych oraz sztucznych kwasów. Można zauważyć, że preparaty naturalne pienią się niezbyt obficie, a niżeli zwykłe szampony, a to ze względu na brak obecności pochodnych sulfonowych (SLES bądź SLS) w strukturze spieniającej.



Bezpieczne metody utrwalania kosmetyków

   Z drugiej strony kosmetyki można utrwalać naturalnymi metodami np. poprzez dodawanie witaminy C lub witaminy E, olejków eterycznych, małych ilości czystego alkoholu roślinnego albo wyciągów z roślin.



Korzyści wynikające z wyboru kosmetyków naturalnych

   Kosmetyki naturalne mają mniejszą zawartość substancji alergizujących niż zwyczajne preparaty, a jakość zawartych w nich składników jest istotnie wyższa. Rezultaty ich stosowania utrzymują się znacznie dłużej, a niżeli preparatów konwencjonalnych, albowiem skóra dostaje związki naturalne, które jej sprzyjają oraz ożywiają ją. Kolejnym ich atutem jest to, że są zabezpieczone w opakowania ekologiczne, niezagrażające środowisku. Dlatego można zadbać nie tylko o swoją skórę, ale również o ochronę środowiska. Dla wielu klientów znaczący jest fakt, że kosmetyków naturalnych i organicznych nie testuje się na zwierzętach, i w ich składzie nie ma żadnych surowców zwierzęcych.



   Kosmetyki naturalne zwykle traktuje się jako artykuły posiadające dobrą jakość, bezpieczne oraz bardziej przychylne dla środowiska. Przy ich wyborze powinno się dokładnie czytać skład produktu i szukać oznaczenia certyfikatu. Lecz i w tej kwestii należy zachować uwagę. Nie wszystkie oznakowania, przypominające eko-atest, potwierdzają wysoką zawartość komponentów naturalnych.