Preparaty z BCAA - korzyści i zagrożenia

   BCAA są grupą trzech rozgałęzionych aminokwasów, jakimi są walina, izoleucyna i leucyna. Stanowią 30% białka mięśniowego. Mają zdolność do zmniejszania rozpadu białek podczas intensywnych ćwiczeń, niemniej nie przynoszą większych korzyści niż suplementacja węglowodanów. Mogą być pomocne dla sportowców, którzy stosują program utraty tkanki tłuszczowej, spożywających nieodpowiednie węglowodany.

   Ogólne zalecenia dotyczące zażywania suplementów BCAA wskazują na spożywanie 4 g podczas ćwiczeń oraz po zakończeniu treningu. Preparaty, o których mowa są dość bezpieczne. Zwykle znajdują się w spożywanych białkach. Przekroczenie zalecanych dawek może spowodować zmniejszenie wchłaniania innych aminokwasów z krwi. Suplementy BCAA należą do grona legalnych preparatów.

Walina

   Walina jest aminokwasem egzogennym biorącym udział w tworzeniu białek mięśniowych. Zostaje zużyta przez organizm na potrzeby energetyczne w okresie sinego stresu i obciążenia wysiłkiem fizycznym. Poleca się podawanie dodatkowej dawki waliny w formie suplementu przed treningiem, podczas ćwiczeń, albo po ich zakończeniu. Chroni białka mięśniowe przed rozpadem i nasila tempo regeneracji. Wpływa na poziom neuroprzekaźników, dlatego ma działanie stymulujące, zapobiegając szybkiemu męczeniu się mięśni. Walina posiada też działanie hepatoprotekcyjne, czyli ochraniające wątrobę.



Izoleucyna

   Izoleucyna jest aminokwasem egzogennym, który występuje naturalnie w produktach zawierających białko w tym m.in. w migdałach, mięsie, nabiale. Izoleucyna jest alternatywnym źródłem energii w razie braku glukozy bądź kwasów tłuszczowych. Aminokwas jest niezbędny do tworzenia białek, m.in. hemoglobiny. Zażycie odpowiedniej ilości izoleucyny przed treningiem skutecznie zapobiega rozpadowi mięśni, zaś po wysiłku fizycznym przyczynia się do naprawy uszkodzonych tkanek i jest niezbędnym elementem regeneracji po treningu. Izoleucyna pomaga uregulować poziom glukozy we krwi.



Leucyna

   Leucyna jest aminokwasem egzogennych, które są wykorzystywane przez organizm do tworzenia energii, w razie braku tłuszczu. Występuje w mięsie, nabiale i rybach oraz w niektórych rodzajach pożywienia pochodzenia roślinnego. Należy do najważniejszych aminokwasów odpowiadających za wydolność i siłę mięśni. Wpływa na proces redukcji tkanki tłuszczowej i sprzyja rozwojowi tkanki mięśniowej. Stanowi składnik suplementów BCAA, a także EAA. Aminokwas jest też dostępny w formie monopreparatów.



Jak działają BCAA?

   Aminokwasy, o których mowa, odgrywają dużą rolę w zapobieganiu rozpadowi tkanki mięśniowej w trakcie intensywnych ćwiczeń. Są podstawą dla dwóch innych aminokwasów uwalniających się w dużych ilościach w trakcie intensywnych ćwiczeń aerobowych. Mowa o glutaminie i alaninie.

   Glutamina występuje w mięśniach i plazmie oraz uchodzi za najważniejszy aminokwas dla adaptacji tkanki mięśniowej. Jej zadaniem jest magazynowanie azotu organicznego oraz sprzyjanie tworzeniu dodatniego bilansu azotowego. Uwalnia grupy aminowe potrzebne do syntezy białek mięśniowych. Glutamina hamuje aktywność enzymów, które niszczą białka mięśniowe oraz podnosi poziom glutationu. Zwiększa zasoby glikogenu mięśniowego i poziom hormonu wzrostu oraz łagodzi objawy zmęczenia mięśni i przyspiesza redukcję tkanki tłuszczowej.

   Alanina pełni ważna rolę w cyklu glukozowo-alaninowym, a zatem w procesie przenoszenia azotu między mięśniami i wątroby. Stanowi istotny czynnik w procesie tworzenia glukozy ze związków niecukrowych. Ma bardzo korzystny wpływ na przebieg procesów energetycznych, szczególnie w czasie wysiłku fizycznego. Alanina jest aminokwasem endogennym występującym głównie w mięsie, jajach, nabiale oraz w fasoli i orzechach. Znajduje się nie tylko w preparatach BCAA, ale także w preparatach okołotreningowych.

   BCAA mogą zostać wykorzystane przez organizm jako źródło energii dla mięśni, zwłaszcza wtedy, gdy wyczerpie się zapas glikogenu mięśniowego. Mięśnie są czynnym narządem ruchu zbudowanym z tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej. W mięśniu poprzecznie prążkowanym wyróżnia się mięśnie białe, czerwone i mieszane. Mięśnie białe zawierają więcej włókienek kurczliwych i większą ilość zgromadzonego glikogenu i enzymów, które są niezbędne do uwolnienia energii w beztlenowych warunkach i przy niskiej zawartości mioglobiny. Białe mięśnie szybko tracą rezerwy energetyczne i są bardziej podatne na zmęczenie. Suplementy zawierające BCAA obniżają tendencję do szybkiego męczenia się białych mięśni i dostarczają im niezbędnej energii.



Dla kogo BCAA?

   Duże ilości BCAA znajdują się w suplementach białkowych, w tym w białku serwatkowym. Ich źródłem są także produkty zastępujące posiłki. Jeżeli spożywa się jeden z tych produktów, stosowanie dodatkowych suplementów BCAA nie jest konieczne. Suplementacja jest polecana osobom, które stosują dietę redukcyjną oraz uprawiają sporty szybkościowe, wytrzymałościowe lub siłowe. Utrudnia powstawanie tłuszczu podskórnego. Pozwala zwiększyć efekty zajęć fitness ze zmienną intensywnością wysiłkową.



Skutki uboczne stosowania BCAA

   Dotychczas prowadzone badania nie wykazały skutków ubocznych u zdrowych sportowców, którzy stosowali suplementację BCAA. Przyjmowanie preparatu w zalecanych dawkach jest całkowicie bezpieczne. Porcje odżywki muszą być uwzględnione w bilansie diety i dostosowane do treningu. Dostarczanie organizmowi zbyt dużych dawek aminokwasów mogą spowodować upośledzenie czynności wątroby i nerek.