Tkanka tłuszczowa i jej wpływ na wydolność sportową

   Zbyt duża masa ciała będąca rezultatem nagromadzenia się nadmiaru tkanki tłuszczowej bez wątpienia wpływa niekorzystnie w przypadku niemal każdej dziedziny sportu. Zaobserwowano negatywny wpływ nadmiaru tkanki tłuszczowej na siłę, szybkość, a także wytrzymałość. Nadmierna ilość tkanki tłuszczowej jest zbędnym balastem. W przypadku sportów wytrzymałościowych nadmiar tkanki tłuszczowej zmniejsza szybkość i powoduje szybsze pojawienie się zmęczenia. W takiej sytuacji zaleca się zastosowanie diety redukującej tłuszcz.

   Sporty eksplozywne wymagają od zawodnika szybkiego przemieszczania się oraz przenoszenia wagi całego ciała. Nadmiar tkanki tłuszczowej spowalnia i osłabia organizm oraz obniża mechaniczną wydolność. W przypadku dyscyplin sportowych, w których występuje podział ze względu na wagę, np. boks, judo, należy kłaść większy nacisk na masę ciała. Najlepsze wyniki osiągają ci zawodnicy, którzy posiadają największy procent masy mięśniowej, a najmniejszy tkanki tłuszczowej. Można zatem uznać, że zachowując masę mięśniową przy jednoczesnej redukcji tkanki tłuszczowej można zyskać szansę na poprawę wydolności organizmu.

Trenowanie z rozmachem

   Jeszcze do niedawna zgodnie twierdzono, że w przypadku sportów, w których dużą rolę odgrywa rozmach, np. w przypadku rzutu dyskiem, judo, nadwaga w formie tkanki tłuszczowej jest korzystna. Wynikało to z założenia, że cięższe ciało może wygenerować większy pęd. Obecnie sądzi się, że lepsze wyniki można osiągnąć przez budowanie masy ciała. Tkanka tłuszczowa nie wpływa pozytywnie na wzrost siły, która jest ważna w przypadku wspomnianych dyscyplin. Mięśnie są bardziej potężne i silne w porównaniu z tłuszczem, a ich uzyskanie jest znacznie trudniejsze.



Jak poznać nadmiar tkanki tłuszczowej ?

   Choć z pozoru wydawałoby się, że chcąc odpowiedzieć na to pytanie, wystarczy obserwacja swojego ciała, to w rzeczywistości taki sposób oceny zawartości tkanki tłuszczowej w organizmie jest nieobiektywny i niedokładny, zwłaszcza w przypadku kobiet. Wiele kobiet uważa siebie za grubsze, niż są w rzeczywistości. Stąd też pojawiła się potrzeba opracowania użytecznego systemu pomiaru. Poleca się obliczenie BMI, zamiast porównywania parametrów wagi i wzrostu z ogólnymi diagramami wagi i wzrostu, które są pozbawione czynnika indywidualnego. Przygotowano je w oparciu o przeciętne dane, co jest ich główną wadą.



Ile tłuszczu potrzebuje organizm ?

   Prawdą jest, że ciało pozbawione tłuszczu nie byłoby w stanie funkcjonować. Zanim przystąpi się do redukcji tkanki tłuszczowej należy uświadomić sobie, że organizm potrzebuje pewnej ilości tłuszczu, do utrzymania czynności życiowych. Tkanka tłuszczowa w ciele człowieka występuje w postaci tłuszczu zasadniczego i zapasowego. Pierwszy rodzaj dotyczy tłuszczu tworzącego strukturę błon komórkowych, osłonek włókien nerwowych i tkanek mózgu, szpiku kostnego oraz otaczającego narządy, m.in. serce, nerki. U zdrowej osoby tłuszcz zasadniczy stanowi 3% organizmu.

   W organizmie kobiety znajduje się nieco większa ilość tłuszczu zasadniczego. Gromadzi się głównie w piersiach oraz wokół bioder. Dodatkowy tłuszcz obejmuje około 5-9% masy ciała kobiety, uczestniczy w produkcji estrogenu oraz w zamianie nieaktywnej formy żeńskiego hormonu w aktywną postać. Gwarantuje równowagę gospodarki hormonalnej organizmu oraz prawidłowy cykl miesiączkowy. W rezultacie, niski poziom zapasu tłuszczowego prowadzi do braku równowagi hormonalnej, a także do nieregularnych miesiączek. Mężczyźni także potrzebują tłuszczu do zachowania równowagi hormonalnej, ale w mniejszym stopniu niż kobiety.

   Tłuszcz zapasowy jest z kolei ważną rezerwą energii znajdującą się pod skórą lub wokół narządów, stąd zwykło się wyróżniać tłuszcz podskórny i wewnątrzbrzuszny. Tłuszcz jest spalany przez cały czas, w trakcie tzw. czynności tlenowych, np. spania, chodzenia, wykonywania ćwiczeń. Niestety, dieta i ćwiczenia nie zmuszą organizmu do spalania tkanki tłuszczowej z określonych partii ciała. Wzorzec spalania i magazynowania tłuszczu jest warunkowany przez genotyp, a także przez równowagę hormonalną.



Wskaźnik BMI a poziom tłuszczu

   Wskaźnik BMI jest często wykorzystywany do klasyfikowania masy ciała, a także oszacowania ryzyka dla zdrowia powiązanego z wagą konkretnej osoby. BMI bywa określany jako wskaźnik Queteleta. Obliczenie BMI polega na podzieleniu wagi osoby przez wzrost podniesiony do kwadratu. Należy stosować jednostki, takie jak kilogramy i metry. BMI jest wykorzystywany przez lekarzy głównie w celu określenia ryzyka zapadnięcia na choroby serca i inne schorzenia związane z prowadzonym stylem życia.