wysłany: 31.01.2011 17:08Wpływ kakao na cholesterol i działanie przeciwmiażdżycowe
Witam
Zachęcam do przeczytania poniższego artykułu pochodzącego ze strony - [URL=http://www.czytelniamedyczna.pl/2633,wlasciwosci-przeciwutleniajace-kakao-w-zapobieganiu-chorobom-ukladu-krazenia.html]Czytelni medycznej[/URL] jest to opracowanie naukowe, opierające się na badaniach. Warto przeczytać, choć nie wszystko musi być zrozumiałe, najciekawsze i obiecujące są wnioski. Kakao może być naturalnym prewencją dla osób zagrożonych chorobami serca.
[quote:c19224c374]
Badania potwierdzają kardioochronne działanie kakao – jako źródła związków o charakterze przeciwutleniającym, głównie proantocyjanidyn występujących w postaci monomerów jako katechiny i epikatechiny lub oligomerów katechin i epikatechin jako procyjanidyn, które wykazują korzystny wpływ na prawidłową funkcję śródbłonka naczyń krwionośnych, zapobiegają procesom zapalnym i zakrzepowym, prowadzącym do rozwoju miażdżycy.
Działanie przeciwmiażdżycowe związków polifenolowych polega na:
– hamowaniu enzymatycznej i nieenzymatycznej peroksydacji lipidów,
– obniżaniu poziomu lipidów w osoczu krwi,
– uszczelnianiu naczyń krwionośnych i zapobieganiu przenikania frakcji LDL cholesterolu do ściany tętnic,
– chelatowaniu metali biorących udział w procesie oksydacji frakcji LDL cholesterolu (żelazo, miedź),
– hamowaniu proliferacji komórek mięśni gładkich (miocytów), hamując proces przebudowy ściany komórkowej naczyń,
– hamowaniu aktywacji płytek,
– obniżaniu ciśnienia tętniczego krwi,
– zmniejszaniu wytwarzania i uwalniania wolnych rodników przez makrofagi,
– hamowaniu mechanizmów naczynioskurczowych.
Badania epidemiologiczne i interwencyjne wykazują, że spożywanie diety bogatej w produkty roślinne o dużej zawartości naturalnych przeciwutleniaczy (dieta śródziemnomorska), obniża ryzyko wystąpienia choroby niedokrwiennej serca, rozwijającej się na skutek postępujących zmian miażdżycowych naczyń krwionośnych, wywołanych procesami oksydacji lipidów. Gorzka czekolada charakteryzuje się największą zawartością flawanoli – związków fenolowych należących do grupy flawonoidów. W 100 g kakao zawartych jest 1400 mg flawanoli i procyjanidyn, w gorzkiej czekoladzie 170 mg, w mlecznej czekoladzie 70 mg. Zawartość flawanoli i procyjanidyn w jabłkach wynosi 106 mg w 100 g produktu, w czerwonym winie 22 mg, czarnej herbacie 40 mg. Przypuszcza się, że niewielka dawka czekolady może w istotny sposób zwiększyć efekt antyoksydacyjny i wywołać korzystny efekt zdrowotny.
BIODOSTęPNOŚć FLAWANOLI I PROCYJANIDYN KAKAO
Struktura chemiczna związków polifenolowych warunkuje ich biodostępność, zdolność przeciwutleniającą, skłonność do wiązania z receptorami i enzymami komórkowymi biorącymi udział w aktywacji procesów prozapalnych i prozakrzepowych, zachodzących w ścianie naczyń krwionośnych. W prowadzonych dotychczas badaniach nad biodostępnością proantocyjanidyn stwierdzono niski poziom wchłaniania i kumulowania ich form spolimeryzowanych. Ustalono, że z przewodu pokarmowego wchłaniane są tylko monomery i dimery, formy spolimeryzowane proantocyjanidyn wykazują cechy zbliżone do ksenobiotyków, które dopiero w ostatnim odcinku układu pokarmowego ulegają depolimeryzacji i wchłonięciu do krwiobiegu. Wyniki ostatnio przeprowadzonych eksperymentów laboratoryjnych sugerują rozkład wyizolowanych z kakao procyjanidyn przez działanie soku żołądkowego, co skłania do stwierdzenia, że związki te nie są wchłaniane do krwiobiegu.
Drugim czynnikiem determinującym biodostępność flawonoidów jest droga dostarczenia ich do organizmu: dootrzewnowo, podskórnie, śródskórnie, dojelitowo, donaczyniowo, doustnie. Procesy uwalniania z matrycy pokarmowej, wchłaniania, dystrybucji, metabolizmu i wydalania są procesami decydującymi o biodostępności. Przyjmuje się, że deglikozylacja jest pierwszym etapem metabolizmu flawonoidów, po którym następują procesy glukuronowania, metylowania, sulfonowania i hydroksylowania. Związki te w postaci koniugatów są obecne w układzie krwionośnym. Biodostępność i aktywność przeciwutleniająca flawonoidów zawartych w kakao zależy m.in. od obecności białek mleka. Porównywano zdolność przeciwutleniającą i biodostępność zawartych epikatechin w gorzkiej i mlecznej czekoladzie. Wyniki wybranych badań sugerują obniżenie aktywności antyoksydacyjnej i redukcję biodostępności flawonoidów mlecznej czekolady na skutek obecności białek mleka. W badaniach innych autorów nie wykazano takich różnic. Przyjmuje się, że cechy matrycy pokarmowej mogą decydować o różnicy w aktywności i biodostępności polifenoli zawartych w gorzkiej i mlecznej czekoladzie. Różnice te nie mogą być przypisywane interakcji flawonoidów z białkami mleka.
MOLEKULARNE ASPEKTY AKTYWNOŚCI PRZECIWUTLENIAJ?CEJ FLAWANOLI I PROCYJANIDYN POCHODZ?CYCH Z KAKAO
Efekt przeciwutleniający flawanoli i procyjanidyn zawartych w kakao polega na utrzymaniu równowagi między wytwarzaniem wolnych rodników tlenowych a aktywnością układu antyoksydacyjnego. Wolne rodniki tlenowe powstają w wyniku działania enzymów: oksydazy aktywowanej przez NADPH, syntazy tlenku azotu, oksydazy ksantynowej i cyklooksygenazy oraz lipooksygenazy. Istotny udział w powstawaniu reaktywnych form tlenu RFT ma oksydaza aktywowana przez NADPH, prowadząca do powstania anionu ponadtlenkowego O2?-, który ogranicza biodostępność tlenku azotu NO?, przekształcając go do anionu nadtlenoazotynowego ONOO- uszkadzającego tkanki. Właściwości przeciwutleniające flawanoli są związane z wychwytywaniem wolnych rodników tlenowych oraz chelatowaniem jonów miedzi i żelaza biorących udział w utlenianiu frakcji LDL cholesterolu i hamowaniu aktywności oksygenaz komórkowych. Flawonole hamują wzmożoną aktywność zapalną i zakrzepową wywołaną działaniem RFT oraz spowalniają procesy prowadzące do zaburzeń czynnościowych i zmian strukturalnych w poszczególnych warstwach naczyń (4). Aktywność związków polifenolowych wynika z ich struktury molekularnej, łatwości oddawania atomu wodoru lub elektronu oraz predyspozycji do współdziałania z innymi przeciwutleniaczami. Związki te zapobiegają hemolizie erytrocytów, hamują indukowaną ultrafioletem C oksydację DNA.
W krótkoterminowym badaniu zdrowych osób hamowanie procesu utleniania frakcji LDL cholesterolu stwierdzono po dwóch godzinach od spożycia kakao. Wyniki te potwierdzono w badaniach na modelu zwierzęcym. Długoterminowe przyjmowanie kakao w diecie powodowało wzrost zdolności przeciwutleniającej osocza i zmniejszenie podatności frakcji LDL na utlenianie. Nie wykazano różnic w poziomie cholesterolu całkowitego, trójglicerydów, frakcji LDL i HDL między grupą kontrolną, a grupą spożywającą kakao. Konsumpcja czekolady o dużej zawartości flawonoidów zwiększała zdolność przeciwutleniającą osocza i redukowała ilość reaktywnych form tlenu.
Chociaż mechanizmy określające efekt przeciwutleniający flawonoidów nie zostały dokładnie zidentyfikowane, przedstawione w badaniach dane sugerują, że konsumpcja flawanoli i procyjanidyn w diecie może znacząco wzmocnić komórkowy system przeciwutleniający. Aktywność przeciwutleniającą katechin i epikatechin zawartych w kakao przypisuje się obecności grup katecholowych w pierścieniu B, wychwytujących jony miedzi indukujące utlenianie frakcji LDL w warunkach in vitro. Sugeruje to, iż zdolność przeciwutleniająca polifenoli wzrasta wraz z długością łańcucha oligomerów, co z kolei odbiega od wyników badań potwierdzających ograniczoną biodostępność spolimeryzowanych form flawonoidów. W wielu publikacjach odnośnie właściwości naturalnych związków przeciwutleniających podkreśla się, że korzystny wpływ związków polifenolowych w zapobieganiu chorobom układu sercowo-naczyniowego pozostaje zagadnieniem otwartym, wymagającym dalszych badań.
WPŁYW KAKAO NA DYSFUNKCJę ŚRÓDBŁONKA, PARAMETRY STRESU OKSYDACYJNEGO, AKTYWACJę PŁYTEK KRWI, UTLENIANIE FRAKCJI LDL CHOLESTEROLU I FUNKCJę SKURCZOW? NACZYń
Dysfunkcja śródbłonka i aktywacja płytek krwi mają fundamentalne znaczenie w patogenezie miażdżycy, prowadząc do tworzenia stanu zapalnego, tworzenia zakrzepu i skurczu naczyń.
Przyczyną powstania stanu zapalnego śródbłonka jest nadprodukcja anionu ponadtlenkowego O2?- wytwarzanego przez oksydazy śródbłonkowe. Intensywny wzrost poziomu anionu ponadtlenkowego O2?- hamuje ekspresję naczynioochronnych przekaźników śródbłonkowych: tlenku azotu NO? i prostacykliny PGI2, zwiększa aktywność płytkową, nasila syntezę tromboksanu A2 i adhezję płytek do ściany naczynia, prowadząc do rozwoju blaszki miażdżycowej. Wykazano, że flawanole i procyjanidyny zawarte w kakao mogą modulować stężenie markerów aktywacji zapalnej (sICAM-1, sVCAM-1) i zakrzepowej (PAI-1) śródbłonka, osłabić produkcję cytokin prozapalnych śródbłonka (IL-1beta i IL-2), nasilić produkcję cytokin przeciwzapalnych IL-4, zmniejszyć aktywność 5-lipooksygenazy, stymulować produkcję NO?, redukować działanie oksydazy ksantynowej i myeloperoksydazy. Lista markerów dysfunkcji śródbłonka jest bardzo długa i obejmuje około 100 pozycji. W badaniach doświadczalnych ocenia się tylko niektóre, natomiast w praktyce klinicznej zastosowanie ma badanie funkcji rozkurczowej tętnicy ramiennej.
Istnieje wiele dowodów potwierdzających przeciwpłytkowe i przeciwzapalne działanie procyjanidyn i epikatechin pochodzących z kakao i ich udział w unieczynnianiu mechanizmów odpowiedzi zapalnej śródbłonka.
Badania Kris-Ethertona i Keen wykazały zmniejszenie zdolności płytek do tworzenia skrzepu, mierzoną czasem krzepnięcia krwi w miejscu uszkodzenia śródbłonka po spożyciu kakao o ok. 30%. Przypuszcza się, że mechanizm hamowania aktywności płytek polegał na wzroście stężenia prostacykliny, która zapobiega agregacji płytek, podwyższając poziom stężenia cyklicznego monofosforanu adenozyny cAMP. Wykazano, że poziom stężenia prostacykliny w surowicy krwi osób spożywających czekoladę zależał od zawartości flawanoli w tym produkcie.
Badania Rasmussen i wsp. wykazały poprawę funkcji śródbłonka i wzrost poziomu epikatechin w surowicy krwi u osób spożywających czekoladę o dużej i małej zawartości flawonoidów. Procyjanidyny hamowały syntezę cytokin prozapalnych (interleukiny-1B), stymulowały wytwarzanie cytokin przeciwzapalnych (interleukiny IL-4), pobudzały syntezę przeciwzakrzepowych prostacyklin. Kakao zmniejszało ekspresję aktywnej formy glikoproteiny IIb/IIIa oraz P-selektyny, białek odpowiedzialnych za przyleganie komórek do ściany naczynia.
Wang-Polagruta i wsp. badali wpływ kakao na funkcję śródbłonka oraz ryzyko zapadalności na choroby układu krążenia kobiet w wieku pomenopauzalnym. Wykazano, że konsumpcja kakao z wysoką zawartością flawanoli istotnie zwiększała przepływ krwi w tętnicy ramiennej. Obniżeniu uległo także stężenie markerów aktywacji zapalnej śródbłonka VCAM 1, IAM 1, E-selektyna, P-selektyna oraz markery aktywacji zapalnej śródbłonka.
Flammer i wsp. badali wpływ gorzkiej czekolady na funkcje skurczowe i rozkurczowe naczyń krwionośnych oraz aktywność płytek krwi. Wyniki badań potwierdziły rozszerzenie naczyń i poprawę przepływu krwi, poprawę funkcji naczyń wieńcowych oraz obniżenie zdolności adhezyjnej płytek krwi po 2 godzinach od spożycia gorzkiej czekolady. Zaobserwowano, że zmiany wywołane spożyciem gorzkiej czekolady miały pozytywny wpływ na poziom stężenia epikatechin w surowicy krwi, jak również redukcję stresu oksydacyjnego.
W swoich badaniach Heiss i wsp. wykazali naczynioochronny wpływ kakao na wzrost stężenia NO? w surowicy krwi i czynność rozkurczową naczyń.
Dowiedziono, że przyjmowanie w diecie napoju kakaowego przez okres 5 dni powoduje istotnie wyższy doraźny i utrzymujący się wzrost przepływu obwodowego krwi w porównaniu z osobami, które nie spożywały kakao.
Badania Grassi i wsp. potwierdziły wpływ gorzkiej czekolady na obniżenie ciśnienia tętniczego (spadek ciśnienia skurczowego i rozkurczowego) u zdrowych osób po 15 dniach stosowania diety zawierającej gorzką czekoladę.
Liczne badania potwierdzają hipotezę, że regularne spożywanie żywności bogatej we flawonoidy może zmniejszać ryzyko wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego. Próby interwencji dietetycznych promujących zwiększenie spożycia produktów zawierających kakao wykazały korzystny wpływ flawanoli na funkcję płytek krwi, funkcję śródbłonka naczyń oraz ciśnienie krwi, uzasadniając tym samym celowość regularnego stosowania diety zawierającej kakao i gorzkiej czekolady jako produktów zmniejszających ryzyko chorób układu krążenia.
W badaniu przeprowadzonym przez Mursu i wsp. oceniano wpływ spożycia czekolady o różnej zawartości polifenoli (czekolada gorzka, czekolada biała, czekolada o podwyższonej zawartości polifenoli) na profil lipidowy i modyfikację oksydacyjną frakcji LDL cholesterolu we krwi. Wzrost stężenia polifenoli we krwi odnotowano w grupie osób jedzących gorzką czekoladę i czekoladę o zwiększonej zawartości polifenoli (odpowiednio o 11,4% i o 13,7%). Grupa spożywająca białą czekoladę charakteryzowała się obniżoną zawartością polifenoli w surowicy krwi. Wskaźnik zdolności utleniającej frakcji lipidów o małej gęstości LDL we wszystkich 3 grupach zmniejszył się o 11,9%. Badanie wykazało, że spożycie kakao może mieć korzystny wpływ na stężenie frakcji HDL cholesterolu w surowicy krwi i zapobiegać utlenianiu frakcji LDL cholesterolu.
Celem badania Englera i wsp. było ustalenie wpływu 2-tygodniowej konsumpcji gorzkiej czekolady o dużej zawartości flawonoidów na funkcję naczyń krwionośnych śródbłonka, parametry stresu oksydacyjnego, stężenie lipidów krwi i wartości ciśnienia tętniczego. Badanie randomizowane, z podwójnie ślepą próbą, przeprowadzono wśród 21 zdrowych ochotników. Stwierdzono statystycznie istotną poprawę wskaźników funkcji naczyń śródbłonka, natomiast nie odnotowano zmian parametrów stresu oksydacyjnego, wartości stężenia lipidów w surowicy krwi i wartości ciśnienia tętniczego.
WNIOSKI I PRZYSZŁE KIERUNKI BADAń
Istnieje wiele dowodów, że zawarte w kakao flawanole i procyjanidyny wykazują działanie przeciwutleniające in vivo. Poprzez udział w wielu reakcjach biochemicznych w organizmie ludzkim wywierają one korzystny wpływ na układ sercowo-naczyniowy poprzez poprawę funkcji naczyń i płytek krwi. Liczne prace potwierdziły, że konsumpcja kakao i czekolady o wysokiej zawartości flawanoli zmniejsza ryzyko miażdżycy i tym samym zagrożenia w postaci choroby niedokrwiennej serca, udaru mózgu, niedokrwienia innych narządów i nadciśnienia tętniczego. Jednakże niedostateczna ilość informacji dotyczących metabolizmu komórkowego flawanoli, interakcji z innymi składnikami żywności, efektu działania ich metabolitów skłania do prowadzenia dalszych badań. Dotychczasowe wyniki badań potwierdzające kardioochronne działanie flawonoidów były najczęściej efektem krótkotrwałej konsumpcji produktów zawierających te związki, zatem konieczne są dalsze badania prospektywne, z długim okresem obserwacji, jak też z udziałem szerszej populacji z uwzględnieniem różnych czynników ryzyka, a także badania interwencyjne, które potwierdziłyby znaczenie kliniczne obserwowanych zjawisk.
[/quote:c19224c374]
» przejdź do wątku