Musztarda to rodzaj przyprawy, którą można stosować do wielu potraw. Pasuje do mięs, wędlin, serów. Jest też idealnym składnikiem sosów i dipów. Gorczyca pochodzi głównie z rejonu Morza Śródziemnego oraz Europy południowo-wschodniej. Występuje również w Azji i Ameryce Północnej. Jako przyprawa znana jest od tysięcy lat.
Podobnie jak większość przypraw początkowo jedzono ją ze względu na właściwości lecznicze. Historia musztardy w znanej nam postaci sięga już prawie dwa tysiące lat. Jeden z pierwszych przepisów na jej przygotowanie pochodzi z początku I wieku naszej ery. Rzymski pisarz, Pliniusz Starszy, ucierał sproszkowane ziarna gorczycy z octem, dzięki czemu powstawała gęsta masa. Nasiona mieszane z oliwą i ziołami, dodawały nie tylko smaku potrawom, ale także ułatwiały ich trawienie. Masowa produkcja musztardy rozpoczęła się jednak w XIII wieku, we francuskim miasteczku Dijon, które do dziś uważane jest za światowe centrum musztardy. To właśnie w Dijon opracowano już kilkaset lat temu specjalną recepturę, w której gorczycę połączono nie z octem lecz, jak przystało na Francuzów moszczem winnym. Charakterystyczny smak musztardy z Dijon pozostaje od tamtej pory niezmieniony do dzisiaj. Musztarda na ziemie polskie przywędrowała w czasie wojen napoleońskich. Na początku traktowano musztardę jako deser i spożywana ją po daniu głównym, stąd powstało powiedzenie "musztarda po obiedzie". Musztarda ma tak zagorzałych wielbicieli, że z ich inicjatywy powstało w 1986 roku największe na świecie Muzeum Musztardy w Mount Horeb w stanie Wisconsin w Stanach Zjednoczonych. Muzeum w 2009 roku zostało przeniesione do pobliskiego Middleton.
|
|
|
Dlaczego warto ją jeść?
Głównym składnikiem musztardy jest gorczyca, a ta ma bardzo wiele wartości odżywczych. Gorczyca zawdzięcza swój gorzki smak i lecznicze właściwości sinapinie (ester kwasu sinapinowego i choliny), metabolit wtórny o właściwościach przeciwutleniających. Gorczyca świetnie sprawdza się przy zaparciach, niestrawności, problemach z żołądkiem, ma właściwości żółciopędne, pobudzające wydzielanie trzustki. Dodatkowo obniża ciśnienie krwi i działa przeciwbakteryjnie. Najlepiej wybierać musztardy, w których ziarenka gorczycy nie są mocno rozdrobnione. Spożywanie ziarenek gorczycy może wspomóc układ odpornościowy. Zawiera duże ilości siarki, wykorzystywanej przez wątrobę w procesach odtruwania organizmu z leków i innych toksycznych substancji, w tym metali ciężkich, usuwając je z organizmu. Należy jednak pamiętać, iż gorczyca jest jednym z alergenów pokarmowych. Innym cennym składnikiem niektórych rodzajów musztard jest kurkuma, której zawdzięcza ona swój kolor. Kurkuma to silny przeciwutleniacz. Ma też właściwości bakteriobójcze, grzybobójcze i przeciwzapalne.
Ile kalorii ma musztarda?
Musztarda w 100 g zawiera w zależności od rodzaju i marki od 80 do 160 kcal. Biorąc pod uwagę jej walory smakowe i właściwości zdrowotne warto po nią sięgać nawet będąc na diecie.
Z czego się składa musztarda?
Smak musztardy zależy w dużej mierze od proporcji, w jakich połączone są wszystkie jej składniki. O smaku musztardy w głównej mierze decyduje jakość ziarna gorczycy oraz przyprawy. Im wyższa jakość ziarna gorczycy, tym doskonalszy smak musztardy, im staranniejsza kompozycja przypraw, tym ciekawszy efekt końcowy. Wybierając musztardę należy się kierować składem podanym na etykiecie i unikać tych z dodatkiem konserwantów. Do podstawowych składników musztardy należą:
- gorczyca (biała, czarna, sarepska, perska)
- ocet (spirytusowy, winny, jabłkowy)
- sól
- cukier
- barwnik (kurkuma, ryboflawina - witamina B2)
- woda
- przyprawy
- dodatki (miód, chrzan)
Rodzaje musztardy i ich zastosowanie
Na rynku dostępnych jest wiele rodzajów musztard, każda firma opracowuje coraz to nowe receptury i smaki. Najbardziej popularne rodzaje musztardy i ich zastosowanie to:
Dijon - typowa musztarda w kuchni francuskiej, swój charakterystyczny smak zawdzięcza dodatkowi moszczu winnego, ma zdecydowanie ostry i słony smak, jest znakomitym dodatkiem do pieczeni, wędlin, serów, dressingów, sosów do mięs i sałatek,
Sarepska - wytwarzana z gorczycy sarepskiej, ma charakterystyczny kolor i konsystencję. Ziarna gorczycy czasem nie są do końca mielone. Najbardziej popularny rodzaj musztardy w Polsce, pasuje do serów, wędlin, kiełbas i jako dodatek do marynat,
Rosyjska - ostra musztarda, produkowana z pikantnej odmiany gorczycy, której ziarna są dość grubo zmielone, pasuje do mięs grillowanych, pieczonych i smażonych, nada ostrego smaku między innymi golonce, karkówce, kiełbasie oraz parówkom,
Delikatesowa - delikatna, wykwintna musztarda, o łagodnym smaku i kremowej konsystencji, pasuje do wszelkiego rodzaju mięs i wędlin,
Francuska - ostra musztarda, z całymi ziarnami gorczycy. Idealna do kuchennych eksperymentów, smażenia i pieczenia,
Kremska - słodka musztarda, wykonana z bardzo drobno mielonych ziaren gorczycy, dobrze podkreśla walory dań przyrządzonych zarówno na zimno, jak i na gorąco, nadaje wyrazisty smak i aromat sosom sałatkowym, dobrze komponuje się jako dodatek do wędlin oraz żółtego sera,
Chrzanowa - o tradycyjnym smaku chrzanu i jasnokremowej barwie, świetnie pasuje do białej kiełbasy i jajek, dań z grilla oraz mięs duszonych i pieczonych,
Pieprzowa - pikantna musztarda, z dodatkiem marynowanych ziaren pieprzu. Idealna do każdego rodzaju mięs,
Stołowa - na ogół średnio pikantna, jasna, popularna odmiana musztardy, pasuje do kanapek, sałatek, potraw mięsnych, wędlin i do sosu winegret.
Popularne dodatki na bazie musztardy
- sos winegret (robi się go z musztardy, oliwy, miodu i soku z cytryny)
- dip do warzyw (łączy się musztardę z jogurtem i miodem)
- marynata do mięs (musztarda z sosem sojowym, oliwą, czosnkiem, startym imbirem i innymi przyprawami)
Przepis na domową musztardę
Składniki:
- 1/3 szklanki żółtej gorczycy
- 1/3 szklanki czarnej gorczycy
- 1/3 szklanki octu jabłkowego
- 1 szklanka zimnej wody
- 1 łyżeczka kurkumy
- 1 łyżeczka soli
- szczypta pieprzu
Przygotowanie:
1. Gorczycę wsyp do wysokiego naczynia. Zalej wodą i octem jabłkowym (cała gorczyca powinna wchłonąć cały płyn i spęcznieć. Zostaw na 24 godziny. Gorczyca powinna wchłonąć cały płyn i spęcznieć.
2. Dodaj przyprawy, kurkumę i zmiksuj w blenderze na gładką masę. Jeżeli wolisz bardziej ziarnistą konsystencję, część ziaren odłóż i dodaj po zmiksowaniu w blenderze.
Konkurs. Wygraj zestaw wartościowych olejów!