Dodatki do kawy

   Dodatki do kawy to idealny sposób na urozmaicenie tego napoju, poranka bez którego wielu z nas nie jest sobie w stanie wyobrazić. Kawa, sama w sobie, jest już pyszna, ale jeśli z jakiegoś powodu zaczniemy odczuwać chęć małej odmiany, warto wypróbować różnego rodzaju produkty, które to oprócz swych walorów smakowych, mają interesujące właściwości.

   Tak więc, co dodawać do kawy, by wzmocnić jej działanie? Co łagodzi jej smak? Jak słodzić kawę, by napar był jak najzdrowszy? Czym nadać jej bananowy czy czekoladowy aromat? I dalej; czego (i kiedy) do kawy nie dodawać? Wszystkich kawoszy zapraszamy do lektury!

Biała kawa

   Czarna kawa ma oczywiście swych zagorzałych zwolenników, ale wiele osób woli jednak delikatnie łagodzić jej smak poprzez dolanie do niej mlecznego dodatku. Wybór w tym zakresie jest naprawdę duży... Kawę zabielić możemy:

- mlekiem krowim
- mlekiem roślinnym
- mlekiem zagęszczonym (skondensowanym)
- śmietanką w proszku
- śmietanką w płynie

   Śmietanka w proszku uznawana jest za najgorszy (w sensie wartości odżywczych i właściwości) ze wszystkich zabielających kawę dodatków. W jej składzie, oprócz białek mleka, znajdują się:

- konserwanty
- barwniki
- cukier, syrop glukozowo-fruktozowy lub sztuczne słodziki
- utwardzone tłuszcze
- regulatory kwasowości
- przeciwzbrylacze

   Tym samym, śmietanki w proszku m.in.:

- przyczyniają się do odkładania tkanki tłuszczowej
- podnoszą poziom złego cholesterolu we krwi
- mają wysoki indeks glikemiczny (a więc destabilizują poziom cukru we krwi)

   Jasnym jest więc, iż są one dodatkiem, którego należy za wszelką cena unikać. Śmietanki w płynie są już rozwiązaniem lepszym, ale wciąż niedoskonałym. Te wyprodukowane przy wykorzystaniu technologii UHT nie mają ani żadnych witamin, ani pożytecznych bakterii. Jeśli już koniecznie chcemy pić śmietankę w płynie, wybierajmy taką jedynie pasteryzowaną, w procesie produkcji której nie wszystko to, co w mleku dobre, zostaje zneutralizowane.

   Jeśli chodzi o mleko skondensowane czy zagęszczone, lepiej jest wybierać to w wersji niesłodzonej. Nie tylko nie dostarczy nam ono aż tyle kalorii, ale dodatkowo nie wpłynie negatywnie na poziom cukru we krwi, tj. nie podwyższy go. Tu jak zawsze, warto też szukać produktów o jak najkrótszej liście składników, czyli pozbawionych chemicznych dodatków.

   Mleko ostatnimi czasami nie ma dobrej renomy, jednak tak czy owak najlepszym dodatkiem do kawy, który ma na celu jej zabielenie, jest mleko - czy to krowie, czy jeśli ktoś z jakiś powodów go nie spożywa, roślinne.

   Według tabel żywieniowych mleko krowie jest źródłem witamin A i D. Są to witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, więc jeśli zdecydujemy się na zakup i spożywanie mleka odtłuszczonego, nie dostarczymy ich sobie. Przyjmuje się, że optymalna dla zarówno przyswajania witamin, jak i utrzymania odpowiedniej masy ciała i prawidłowego dziennego spożycia tłuszczów zwierzęcych zawartość tłuszczu w mleku wynosi 1,5-2%.

   Mleko roślinne wybierane jest głównie przez wegan (czyli osób, które nie spożywają żadnych produktów odzwierzęcych) oraz alergików. Niemniej warto się na nie skusić również dlatego, że nadaje ono kawie, szczególnie wtedy, gdy jest wyprodukowane z np. orzechów, niepowtarzalny aromat. Dostępne w sklepach mleka sojowe są natomiast często wzbogacane o witaminy lub np. wapń.



Coś słodkiego

   Jedni do kawy dodają mleko, inni, by wypić ją ze smakiem, muszą ją dosłodzić (oczywiście zabielanie kawy nie wyklucza możliwości jej dosładzania i vice versa). Kawę słodzi się najczęściej:

- cukrem
- miodem
- słodzikami
- aromatyzowanymi lub/i smakowymi syropami

   Cukier jest rozwiązaniem niepolecanym przez lekarzy i dietetyków. Powoduje szybki wzrost poziomu glukozy we krwi, przyczynia się do przybierania na wadze, zwiększa ryzyko próchnicy, cukrzycy oraz chorób serca. Uważać powinniśmy również na sztuczne słodziki, które w nadmiarze mogą okazać się szkodzące zdrowiu. Większość dostępnych na rynku syropów produkowana jest na bazie bądź właśnie białego cukru, bądź owych chemicznych substancji. Warto więc poszukiwać tych, w których składzie ich znajdziemy lub przygotowywać syropy na własną rękę. Zamiast nich stosować możemy np. zwykłe aromaty lub przyprawy, o czym za chwilę.

   Jeśli już koniecznie chcemy słodzić kawę, wybierajmy do tego miód lub naturalne substancje słodzące. Miód ma co prawda wysoki indeks glikemiczny, tak jak i biały lub brązowy cukier, ale charakteryzują go też prozdrowotne właściwości (wzmacnia odporność, działa bakteriobójczo itd.), a więc, w ogólnym rozrachunku, wypada znacznie lepiej. Naturalne słodziki, jak np. erytrol czy stewia, są bezpieczne i mają zdecydowanie niższą kaloryczność oraz indeks glikemiczny niż normalny cukier.



Przyprawy

   Przyprawy, które idealnie nadają się do kawy, to te należące do grupy tzw. przypraw korzennych, jak np. cynamon, kardamon czy imbir. Ich wykorzystanie nie tylko przyczynia się do poprawianie smaku małej czarnej, ale i nadaje jej wg zasad kuchni pięciu przemian - właściwości rozgrzewających.

   Ponadto, cynamon oraz imbir przyspieszają metabolizm i ograniczają apetyt, przez co do codziennej kawy dodawać powinny je osoby walczące z nadmiarem kilogramów czy dbające o linię. Z kawą zaparzać można również świeży, drobno posiekany imbir. Jego aromat oraz działanie są wówczas zdecydowanie silniejsze niż wtedy, gdy korzystamy z imbiru suszonego i sproszkowanego.



Kakao

   Kakao jest pysznym dodatkiem do kawy. Nadaje jej specyficzny, trochę czekoladowy smak oraz aromat. Pamiętajmy, że warto wybierać jedynie kakao gorzkie - tradycyjne, a jeszcze lepiej nieprażone ziarna kakaowca, które sami mielimy. Nie tylko nie ma ono aż tyle kalorii (gdyż nie ma w nim cukru), co gotowe kakaowe mieszanki, ale jest pozbawione też sztucznych dodatków. Co więcej, gorzkie kakao jest świetnym źródłem magnezu, który to jest wypłukiwany z organizmu właśnie przez... kawę.



Alkohol

   Niezwykłe walory smakowe ma również kawa z dodatkiem alkoholu. W tej roli najczęściej wykorzystywane są:

- likiery i wódki smakowe (np. kokosowe)
- koniak
- whisky
- rum
- tequilla

   Dobrze dobrany alkohol (oraz jego ilość!) w kawie nie tylko sprawia, iż ta wyśmienicie smakuje, ale i wzmacnia jej właściwości. Działanie kofeiny sprowadza się bowiem do pobudzania i tym samym, przyspieszania krążenia krwi. Jako że alkohol działa podobnie, ich połączenie jest podwójnie stymulujące. Co więcej, kawy z alkoholem świetnie rozgrzewają, stąd warto, od czasu do czasu, skusić się na małą czarną z dodatkiem rumu czy koniaku w np. chłodny wieczór czy popołudnie.

   Jednakże, ponieważ kawa w połączeniu z alkoholem działa tak, a nie inaczej, osoby, które ograniczają jej ilość ze względu na np. problemy z sercem, powinny takich "drinków" unikać.

   Kawy z likierami są słodkie, a te z koniakiem, whisky - bardziej wykwintne. Zarówno pierwsze, jak i drugie alkohole nadają się również do kaw mrożonych, przy czym częściej wykorzystywane są do tego trunki raczej słodkie, gdyż mrożone kawy często traktowane są jako deser czy alternatywna dla typowych słodkości.



Aromaty

   Wykorzystywanie aromatów jest kolejnym sposobem na wzbogacenie walorów smakowych kawy. To właśnie one są najczęściej wybierane przez osoby odchudzające się - na rynku dostępne są przeróżne aromaty (od waniliowych, przez czekoladowe, chałwowe, orzechowe aż po bananowe i truskawkowe), w składzie których nie ma ani cukru, ani tłuszczu, co czyni je zupełnie bezkalorycznymi. Dodanie do kawy kilku kropel aromatu na bazie glikolu propylenowego (bo to właśnie ta substancja jest ich głównym składnikiem) poprawia jej smak i czyni ją czymś na kształt deseru, dzięki czemu nie chce się już sięgać po typowe słodkości. Czy ich stosowanie jest bezpieczne? Absolutnie tak, gdyż glikol propylenowy nie jest toksyczny. Co ważne, również koszt ich zakupu nie jest zbyt wygórowany - 10-mililitrowa buteleczka kosztuje zwykle około kilku złotych.



Kuszący wygląd

   By kawa prezentowała się nadzwyczaj apetycznie, nie wystarczy dodać do niej kilka kropelek aromatu czy posłodzić ją miodem. Tu niezastąpione okazują się tradycyjnie, różnego rodzaju posypki oraz kochana nie tylko przez najmłodszych bita śmietana. Kawa wzbogacona o tego typu dodatki będzie, co oczywiste, bardziej kaloryczna i już niekoniecznie zdrowa, niemniej, w wyjątkowych okolicznościach, może warto zrobić sobie małą przyjemność i jednak się na nią skusić... Grunt to, po prostu, zachować w jej spożywaniu umiar.