Kuchnia cypryjska

   Cypr to piękna wyspa położona w zachodniej Azji, słynąca z pysznej kuchni, głównie śródziemnomorskiej, bogatej w owoce, warzywa, oliwę, a także produkty mleczne i różne rodzaje mięsa. Potrawy są bardzo aromatyczne i pełne doskonałych smaków, których nie da się zapomnieć. Mieszkańcy wyspy lubią ucztować długo i smakowicie. Co zazwyczaj trafia na ich stół? Poznaj wyjątkowe dania kuchni cypryjskiej i przenieś się w kulinarną podróż na ubocze Morza Śródziemnego.

   Kuchnia cypryjska uznawana jest za jedną z najbardziej różnorodnych kuchni świata. Ciekawa historia kraju i wyjątkowe rozmieszczenie geograficzne wyspy spowodowały, że sztuka kulinarna Cypru zawiera domieszki różnych kuchni, m.in.: kuchni tureckiej, kuchni greckiej czy państw arabskich. Można odnaleźć tam również wpływy kuchni brytyjskiej. Na stole mieszkańców Cypru ogromną rolę odgrywa tzw. Mezé. Jest to wachlarz przekąsek i niewielkich dań, które podaje się przed głównym posiłkiem, a wielokrotnie zamiast niego. Cypryjskie specjały składają się z ryb, cielęciny, jagnięciny, owoców morza, jogurtów, kurczaka, halloumi oraz wielu świeżych owoców i warzyw, m.in. bakłażanów, pomidorów, pietruszki, ogórków czy kolendry. Na cypryjskim stole króluje także oliwa z oliwek i słynny chlebek pita. Do tradycyjnego cypryjskiego posiłku często podaje się lampkę dobrego lokalnego wina. Potrawy na Cyprze są adekwatnie przyprawione, ale nie są zbyt ostre. Nie można także powiedzieć o nich, że są bardzo tłuste. Cypryjczycy kochają jeść, a sama degustacja potraw jest istotnym elementem życia towarzyskiego, a także pretekstem do spotkań z rodziną i przyjaciółmi.

Zakąski w kuchni cypryjskiej

   Mieszkańcy Cypru mogą pochwalić się wieloma lokalnymi przysmakami. Jednym z nich jest ser halloumi o miętowym smaku, który powstaje z mleka owczego. Do jego produkcji może służyć też mieszanka mleka owczego, krowiego i koziego. Ser ten piecze się na ruszcie i najczęściej trafia na stół jako lekka przekąska. Poza halloumi innymi popularnymi przekąskami są:

- karaoli yahni - małe ślimaki duszone w dipie pomidorowym,
- loukanika - kiełbaski wędzone,
- houmos - purée z czosnku, ciecierzycy, pietruszki i oliwy,
- mezzé - potrawa złożona z wielu dań, podawana w niewielkich porcjach,
- eliotti - placek chlebowy z dodatkiem oliwek,
- yemista - papryki i pomidory faszerowane mielonym mięsem, ryżem oraz ziołami,
- tahini - pasta z oliwy, nasion sezamu, czosnku i soku z cytryny,
- pita - placek chlebowy,
- taramosalata - ikra ryb łososiowatych połączona z jogurtem i ziemniakami.

Dania główne w kuchni cypryjskiej

   Mimo że Cypr położony jest na morzu, tutejsza kuchnia nie obfituje znacząco w ryby i owoce morza, gdyż wody, które oblegają wyspę, nie są zasobne w ławice. Do tego dochodzi także przełowienie. Z tego powodu wiele gatunków ryb jest sprowadzanych w formie mrożonek. W związku z tym dania z ryb na Cyprze to np. nieduże rybki smażone w głębokim tłuszczu i krążki z mątwy. Wyjeżdżając na wczasy do miejscowości wypoczynkowej, niełatwo jest znaleźć prawdziwą cypryjską restaurację. Menu w takich punktach gastronomicznych dostosowane jest głównie do urlopowicza i podawane są tam przede wszystkim potrawy kuchni interkontynentalnej.

Dania główne - przykłady:

- hiromeri - peklowane kozie mięso,
- dolmades - mieszanka ryżu i mielonego mięsa zawinięta w liście winogron,
- trahana - zupa ze zboża i mleka,
- souvla - popularna potrawa przygotowana z pokaźnych kawałków mięsa (zazwyczaj wybiera się łopatkę wieprzową, jagnięcą lub karkówkę) pieczonych na długim szpikulcu nad węglem,
- avgolemono - zupa na bazie soku z cytryny i jajek,
- paidakia - kotlety baranie,
- afelia - mięso wieprzowe marynowane w czerwonym winie, papryce, kolendrze, cynamonie i kminku, a potem pieczone w glinianym piecu,
- ressi - potrawa z pszenicy i rozdrobnionego mięsa (danie weselne),
- koupes - kulki z ciasta powstałego z grubo mielonej pszenicy, nadziewane mielonym mięsem wieprzowym bądź wołowym, z dodatkiem pietruszki, cebuli i przypraw,
- moussakas - to musaka, czyli zapiekanka przygotowana z mielonej wołowiny lub jagnięciny, bakłażanów, sera i ziemniaków polana sosem beszamelowym, popularna także w Grecji,
- kleftiko - flagowa potrawa Cypryjczyków, której podstawowym składnikiem jest pieczona we własnym sosie jagnięcina. Popularnymi dodatkami do mięsa są: fasolka szparagowa, ziemniaki, cebula, pomidor i marchewka. Danie spożywa się na gorąco.

Desery w kuchni cypryjskiej

   Cypryjskie desery odznaczają się wyrazistą słodyczą oraz różnorodnością. Za prawdziwy specjał uchodzi bakława (baklavas) produkowana także w Turcji i na Bałkanach. Na Cyprze można natknąć się także na wiele innych łakoci:

- kolokotes - pierożki w kształcie trójkąta, nadziewane zmielonymi ziarnami pszenicy, rodzynkami i dynią,
- bourekia - paszteciki z farszem składającym się z miodu i białego sera,
- palouze - galaretka na bazie soku z winogron, z dodatkiem bakalii,
- baklavas - ciasto francuskie zawierające dodatek orzechów i miodu,
- soutzoukous (soutjouko) - są to migdały (orzechy) oblane wodą różaną i melasą gronową naniesione na nitkę, wyglądają jak długie woskowe świeczki,
- flaounes - ciasteczka wielkanocne oblane mieszanką sera i jajka, mają dodatek rodzynek,
- kiefterka - składa się z tych samych produktów co palouze, po przestygnięciu dzieli się powstałą galaretkę na niewielkie romby,
- kouppes - smażone krokiety wypełnione słodką masą bakaliową i cebulą, doprawiane mieszanką przypraw korzennych,
- loukomi (cyprus delights) - słodka galaretka ze skrobi, soku owocowego, wody i cukru, posypana cukrem pudrem, wypełniona w środku bakaliami.

Popularne napoje alkoholowe na Cyprze

   Osoby zamieszkujące Cypr przepadają za lokalnym winem, którego sobie nie żałują. Chętnie konsumowane jest również piwo (miejscowe marki to m.in.: Keo). Poza tym sporą popularnością cieszy się miejscowa brandy. Alkohol ten często rozcieńczany jest wodą i doprawiany sokiem z limonki oraz odrobiną angostury (gorzka wódka o mocy 48%). W ten sposób powstaje brandy sour, czyli znakomity aperitif. Godna polecenia jest też sherry, a szczególnie docenianą marką jest Emva Cream. Równie popularny jest likier pomarańczowy Filfar, podobny do Grand Marnier.

Najpopularniejsze cypryjskie trunki:

- filfar - gęsty likier pomarańczowy o słodko-gorzkim smaku,
- cypryjskie brandy - stanowi bazę do przygotowania m.in. drinka brandy sour, powstaje z 1/4 l brandy, takiej samej ilości syropu cytrynowego, odrobiny wody sodowej i 2-3 kropel angostury,
- zivania - spirytus gronowy (napój alkoholowy kategorii grappa),
- mosphilo - likier z owoców głogu.